Είμαι ο Έλληνας Αλκιβιάδης, ο δάσκαλος των παιδιών του συγκλητικού Τίτου Αγρίππα. Όλο αυτό το διάστημα που βρίσκομαι στη Ρώμη, έμαθα πολλά για το εκπαιδευτικό σύστημα των Ρωμαίων και θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω την εικόνα του:

Θα ξεκινήσω από τα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια: Στα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια η εκπαίδευση ενός αγοριού γινόταν στο σπίτι. Εάν ο πατέρας του μπορούσε να διαβάσει και να γράψει, δίδασκε στο γιο του ανάγνωση και γραφή. Επίσης ο πατέρας μάθαινε στο γιο του τη ρωμαϊκή νομοθεσία, την ιστορία, την οικονομία, και τη γύμναση. Ακόμη τον προετοίμαζε για τον πόλεμο, του μάθαινε το σεβασμό προς τους θεούς και την υπακοή στους νόμους. Τα κορίτσια μάθαιναν και μαθαίνουν από τη μητέρα τους να υφαίνουν και να ράβουν. Από το 200 π.Χ. οι Ρωμαίοι πήραν πολλά στοιχεία από το εκπαιδευτικό σύστημα της πατρίδας μου, της Ελλάδας και άρχισαν να στέλνουν τα κυρίως τα αγόρια τους και ελάχιστα κορίτσια σε σχολεία εκτος σπιτιού στην ηλικία των 6 με 7 ετών.

Βασικός στόχος της εκπαίδευσης των Ρωμαίων είναι η δημιουργία ικανών ομιλητών. Η σχολική ημέρα αρχίζει πριν από την ανατολή του ήλιου. Γι' αυτό τα παιδιά έχουν μαζί τους κεριά, για να βλέπουν στο δρόμο μέχρι να ξημερώσει για καλά. Το μεσημέρι επιστρέφουν στο σπίτι για το μεσημεριανό φαγητό και ξεκούραση. Μετά επιστρέφουν στο σχολείο μέχρι αργά το απόγευμα. Η διάρκεια της σχολικής χρονιάς διαφέρει απο σχολείο σε σχολείο. Η αρχή πάντως της σχολικής χρονιάς είναι καθορισμένη: Τα σχολεία αρχίζουν κάθε χρόνο στις 24 Μαρτίου.

Και μην φανταστείτε ότι τα σχολεία είναι κάποια μεγαλοπρεπή κτίρια με μεγάλες αίθουσες. Το αντίθετο μάλιστα. Σχολείο είναι το σπίτι ενός φροντιστή, ο οποίος ονομάζεται "φροντιστής της ομάδας" και εκεί τα παιδιά συγκεντρώνονται και παρακολουθούν τα μαθήματά τους σε ομάδες.

Τα παιδιά στο σχολείο μελετούν ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Διαβάζουν από παπύρους και από βιβλία. Γράφουν σε πινάκια καλυμμένα με κερί και για την αρίθμηση χρησιμοποιούν μικρές πέτρες. Εξετάζονται στα διδαγμένα μαθήματα με απαγγελία. Στην ηλικία 12 ή 13 ετών τα αγόρια των ανώτερων τάξεων παρακολουθούν το σχολείο "γραμματικής", όπου μελετούν τα λατινικά, τα ελληνικά, τη γραμματική και τη λογοτεχνία. Στην ηλικία των 16 ετών μερικά αγόρια πηγαίνουν για να μάθουν τη ρητορική τέχνη στο σχολείο ρητορικής. Τα παιδιά των φτωχών δεν πηγαίνουν δυστυχώς στο σχολείο, γιατί η φοίτηση δεν είναι δωρεάν. Αυτά μαθαίνουν από τους γονείς τους, όπως γινόταν στα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια.

Τα παιδιά του κυρίου μου, που μορφώνονται στο σπίτι, διδάσκονται από εμένα και από άλλους μορφωμένους σκλάβους τα μαθήματά τους.