Γιατί οι ΝΤ στη ΔΕ

Ζούμε σε μια εποχή όπου οι κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες εξελίσσονται ραγδαία. Ο μαθητής βομβαρδίζεται εξωσχολικά από "θόρυβο" πληροφοριών πλούσιων μεν, αλλά συχνά ασύνδετων μεταξύ των και αναξιόπιστων.

Πάντως μπορεί εύκολα να έχει πρόσβαση σε πολύ πιο πλούσιες, προσωπικά ενδιαφέρουσες και ποικίλες πληροφορίες από ότι μπορεί να του δώσει ο οποιοσδήποτε καθηγητής του στα πλαίσια του εκπ/κού συστήματος και ταυτόχρονα αμφισβητεί την αυθεντία του σχολικού θεσμού αλλά γενικότερα την έννοια της αυθεντίας. Στην εργασιακή του ζωή, σημασία θα έχει η ικανότητα να μαθαίνει καινούργια πράγματα και να τα εφαρμόζει, να θέτει στόχους και να κάνει προσωπικές επιλογές, να συνεργάζεται και να διαπραγματεύεται σε συνθήκες ανταγωνισμού αλλά και έντονης επικοινωνίας.

Η διαπραγμάτευση είναι κεντρική ικανότητα προς καλλιέργεια στα πλαίσια της βασικής εκπ/σης στην κοινωνία της πληροφορίας.

Είναι επιτακτική ανάγκη η παιδεία να στραφεί προς τη διαμόρφωση ανθρώπων ικανών να θέτουν ενεργητικά στόχους, να κρίνουν και να επιλέγουν πληροφορίες και να τις χρησιμοποιούν αποτελεσματικά, δηλαδή όχι ανθρώπους που "ξέρουν" αλλά που είναι ικανοί να "μαθαίνουν". Η δημιουργία περιβαλλόντων που να ευνοούν την καλλιέργεια τέτοιων ικανοτήτων και στάσης απέναντι στη μάθηση έχει νόημα στα πλαίσια της Γενικής Παιδείας.

Το πέρασμα από το "Παιδί μου διάβασε" στο "Παιδί μου διάλεξε"

Το Web και το σχολικό εργαστήριο του Οδυσσέα είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο μοναδικό: όχι για τον πλούτο της πληροφορίας που μας δίνει - ο πλούτος μιάς εγκυκλοπαίδειας φτάνει και περισσεύει για τις ανάγκες της σχολικής εκπ/σης - αλλά για τη δυνατότητα παιδαγωγικής άσκησης στην επιλογή.

Θέλουμε πολίτες ικανούς να μαθαίνουν επιλέγοντας τι θα μάθουν και τι πρέπει να διαβάσουν για να το μάθουν. Σ΄αυτό που λέμε "Κοινωνία της Πληροφορίας" - και το οποίο λίγο μόνο κατανοούμε ακόμη - η ικανότητα επιλογής του "τι μαθαίνω" θα είναι σημαντικότερη από την ικανότητα να μαθαίνω και πολύ περισσότερο από το "τι ξέρω".

Η κοινωνικοπολιτική διάσταση της χρήσης των υπολογιστών στην Γενική Παιδεία.

Είναι λοιπόν ευνόητη η σημασία της ενδυνάμωσης των επόμενων γενεών με αυτό το εκφραστικό μέσον όσο το δυνατόν πιο πλατιά και ολοκληρωμένα προτού γίνει αυτό πλεονέκτημα μιάς μικρής ομάδας ανθρώπων , είτε στην χώρα μας είτε σε διεθνές επίπεδο. Η υπολογιστική τεχνολογία μπορεί πολύ εύκολα να συμβάλλει στην αύξηση των ανισοτήτων, στην δημιουργία μιας ελίτ μορφωμένων τεχνοκρατών και μιας μάζας παθητικών εκτελεστών σε εφησυχασμό διδασκόντων και μαθητών υπό την επίβλεψη "σοφών" Η/Υ.

Το χαρακτηριστικό της δημοκρατικής παιδείας δεν είναι η ισότητα στην παροχή της αλλά στο αποτέλεσμά της.

Ο ρόλος του υπολογιστή και το μοντέλο εκπ/σης

• Μοντέλο 1: Μετάδοση πληροφοριών από τον δάσκαλο-πομπό στον μαθητή-δέκτη. Θεώρηση της μάθησης ως ικανότητα του μαθητή να αναπαράγει αυτές τις πληροφορίες όταν του ζητηθεί σε συνθήκες αξιολόγησης. Καθοδηγητική διδασκαλία με βάση αυστηρά προκαθορισμένο γνωστικό περιεχόμενο από εκπ/κούς με χαμηλών απαιτήσεων μόρφωση. Ενίσχυση αυταρχικών κοινωνικών δομών και αναλλοίωτο και μη εξελισσόμενο εκπ/κό σύστημα.

  Στα πλαίσια του μοντέλου αυτού, υπάρχουν δύο τάσεις σε σχέση με τη θεώρηση του ρόλου του υπολογιστή: Πρώτα , αυτή της μηχανικοποίησης της διδασκαλίας, της χρήσης του υπολογιστή ως υποκατάστατου του δασκάλου. Δεύτερο, της χρήσης του ως εργαλείο για ποσοτική βελτιστοποίηση του ίδιου μοντέλου διδασκαλίας.

• Μοντέλο 2: Ενεργητική, βιωματική μάθηση με προσωπικό νόημα για το μαθητή, συνεργατική μάθηση σε μικρές ομάδες, παιδαγωγική και συμβουλευτική καθοδήγηση εκπ/κού με υψηλή μόρφωση, ποιοτική αξιολόγηση επίδοσης, διαλογική σχέση δασκάλου-μαθητή με ανάλογο βαθμό προσωπικής ευθύνης, και αυτονομίας του μαθητή, εξελισσόμενο εκπ/κό σύστημα. Στα πλαίσια αυτού του μοντέλου, ο υπολογιστής γίνεται εργαλείο έκφρασης και διερεύνησης στα χέρια και τον έλεγχο των μαθητών.

Οι βασικές δραστηριότητες με βάσει τις οποίες μπορεί να ενδυναμωθεί η μαθησιακή ικανότητα των μαθητών με κατάλληλη χρήση της υπολογιστικής τεχνολογίας είναι:

1. Η συμβολική έκφραση και διερεύνηση λογικομαθηματικών νοητικών πεδίων στα φυσικομαθηματικά αντικείμενα, με προγραμματιστικές εφαρμογές.
2. Ο πειραματισμός με προσωμοιωτές εργαστηρίων ή καταστάσεων.
3. Η γραπτή έκφραση, με επεξεργαστές κειμένου.
4. Η καταχώρηση, ταξινόμιση, οργάνωση , επεξεργασία, ανάλυση, αναζήτηση και έκθεση πληροφοριών, με συστήματα διοίκησης βάσης δεδομένων.
5. Η ελεύθερη και γραμμική σχεδίαση, με εφαρμογές σχεδίασης.
6. Η επικοινωνία, με υπολογιστικά δίκτυα και τηλεπικοινωνίες.
7. Οι κατασκευές και η τεχνολογία ελέγχου (ρομποτική).