Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

ΑΦΑΙΡΕΣΗ

Στο Συνοπτικό Λεξικό της Οξφόρδης η Αφαίρεση ορίζεται ως νοησιακή διεργασία απογύμνωσης μιας ιδέας, ενός γεγονότος ή ενός πράγματος από όσα συγκεκριμένα το συνόδευαν.

Είναι μία «μουσική υπόκρουση» στο έργο της ζωής μας. Αρχίζει να παίζεται από την χωρίς αναμνήσεις βρεφική μας περίοδο και καθώς ενηλικιωνόμαστε η μουσική δυναμώνει.

Το εννοιακό μας οπλοστάσιο εμπλουτίζεται και συγχρόνως το βλέμμα της Σκέψης μας γίνεται ολοένα και πιο διεισδυτικό. Μεγαλώνουμε αφαιρώντας και αφαιρούμε μεγαλώνοντας.

Στο μεταξύ κάτι ανάλογο με αυτό που συνέβη, χρόνο με τον χρόνο, στον καθένα από μας, έχει συντελεστεί και κατά την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. H Ανθρωπότητα ενηλικιώθηκε αφαιρώντας. Ξεφυλλίζοντας τους αιώνες μπορεί κανείς να διακρίνει μία συνεχιζόμενη αναρρίχηση στα υψίπεδα της αφαίρεσης.

Το Συγκεκριμένο και η Αφαίρεση

Οι κόσμοι εμφανίζονται «δύο» . Από τη μια, εκείνος με τις νεραντζιές, , με τους χρωματιστούς μαρκαδόρους, με το ψαλιδάκι για να κόβεις τα νύχια σου, με μπάλες του μπάσκετ, γυαλιά μυωπίας, βότσαλα, χρονόμετρα, παντόφλες, καρπουζόφλουδες, χαρταετούς που ανεβαίνουν στον ουρανό, μηχανές εσωτερικής καύσεως, βολτόμετρα, ακορντεόν, συρματόσκοινα, τηλεσκόπια και δεκοχτούρες. Κόσμος πολύχρωμος, με μυρωδιές, με σχήματα, με γεύσεις. Το βασίλειο του συγκεκριμένου.

Κι απέναντι ο κόσμος της αφαίρεσης, με τους ρόμβους και με τους αριθμούς, με τα αόρατα σημεία, και με τις αφηρημένες τυπικές έννοιες ^. ήθος, αιτία, μνήμη, αδράνεια, συνείδηση, μικροψυχία, πεδίο βαρύτητας, διαίσθηση, συλλογισμός, έρωτας, ηλεκτρομαγνητικό κύμα, παραγωγή, αλήθεια, στροφορμή, πρόσημο, αθωότητα.

Τους κατοικούμε και τους δυο. Όχι, όμως, ισόρροπα. Μερικοί από μάς ζουν μέσα στο χειροπιαστό πολύ περισσότερο. Απολαμβάνουν τα αντικείμενα, αξιοποιούν με εντυπωσιακή δεξιότητα τις δυνατότητες της τεχνολογίας, αντιμετωπίζουν με οικειότητα τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, κυκλοφορούν μέσα στα γεγονότα, οι ημερήσιες λέξεις τους περιέχουν κυρίως αυτά. Και συνήθως οι αισθήσεις τους συμμετέχουν και οι πέντε μαζί σε πρωινά ή και σε μεταμεσονύχτια πάρτυ.

Στην άλλη όχθη οι συχνότερα επισκεπτόμενοι τις γειτονιές της αφαίρεσης. Τα σύμβολα και τα αφηρημένα ουσιαστικά, κυκλοφορούν με άνεση στη γλώσσα τους και στους συλλογισμούς τους. Διακρίνουν τα όρια της κοινής λογικής και τις δυνατότητες που προσφέρει η ποίηση, η αποστασιοποίηση και το να κατασκοπεύει κανείς τον εαυτό του.

Τα παιδιά του Αριστοτέλη και τα παιδιά του Πλάτωνα.