«ΤΟ ΜΗΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΥΑΡΚ»
Προσωπικά σκέφτηκα να μιλήσω, κυρίως,
για τον συγγραφέα Ανδρέα Κασσέτα και την πορεία του στον κόσμο της Φυσικής ,
τις δυο τελευταίες δεκαετίες, όπως την έζησα από κοντά στα Συνέδρια Φυσικής και
Διδακτικής της Φυσικής, αλλά και μέσα από τα βιβλία και τις πολλές και
πρωτότυπες δημοσιεύσεις του.
1980 : Μυτιλήνη. Β΄ Πανελλήνιο Συνέδριο
Φυσικής. Θέμα: «Το σχολικό βιβλίο Φυσικής σήμερα και Αύριο». Το Αύριο εκείνο
ήταν λιγάκι προφητικό. Είδαμε σ’ αυτό
πολλά βιβλία του νεαρού, τότε, φυσικού Ανδρέα Κασσέτα. Στην εισήγηση περιγράφεται
η φιλοσοφία των βιβλίων που γράφτηκαν λίγα χρόνια αργότερα, και απ’ τον ίδιο,
για τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια.
Ήταν κάτι σαν «σκηνές απ’ το έργο της
Δευτέρας» για ό,τι καλό θα ακολουθούσε. Εννοώ τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια
(εργάστηκα για πολλά χρόνια σ’ αυτό της Αλεξανδρούπολης) που σχεδιάστηκαν και
υλοποιήθηκαν μέσα από καινοτόμα προγράμματα και τάραξαν τα νερά της εκπαίδευσης
και στη Φυσική, μια Φυσική που την μαθαίναμε ως τότε για δεκαετίες , μέσα από
τα βιβλία του Αλκίνοου Μάζη. Ποιος ώριμος Φυσικός δεν ξενύχτησε λύνοντας
πολύπλοκα και έντονα μαθηματικοποιημένα προβλήματα του Μάζη;
Τα βιβλία εκείνα, των οποίων συγγραφέας ήταν ο Ανδρέας Κασσέτας, - μαζί με τον Νίκο
Δαπόντε κα τον Σταμάτη Μουρίκη - στις
αρχές της δεκαετίας του ΄90, προκάλεσαν
σε μαθητές, καθηγητές, γονείς και φροντιστές έντονα πάθη. Μεγάλες αγάπες και
έντονες αντίθετες απόψεις συνόδευσαν την είσοδό τους στην ελληνική εκπαίδευση.
Τι ήταν αυτά τα βιβλία
που «τολμούσαν» να ασχολούνται με την ιστορία της Επιστήμης με «τη μύγα και τον
Καρτέσιο», που είχαν σκίτσα με τερματοφύλακες, γκραβούρες, πίνακες ζωγραφικής,
αποσπάσματα από άρθρα περιοδικών, σκίτσα με τη Μαφάλντα του Quino , ντοκουμέντα και ασκήσεις με τον
σούπερ-μαν; Ήταν σοβαρά πράματα για μια τόσο σοβαρή Επιστήμη;
Και όμως! Φαίνεται πως ήταν. Το Υπουργείο
Παιδείας εκτιμώντας τη γενική θέση πως ήταν τα πρώτα ίσως βιβλία που δεν
περιείχαν επιστημονικά λάθη και προχωρούσαν στο βάθος της κατανόησης της
Φυσικής, τα πρότεινε, με μερικές αναμορφώσεις (που πιστεύω πως μείωσαν την
αρχική δροσιά της δουλειάς) για τα Ενιαία Λύκεια της χώρας την περίοδο
1996-2000. Ήταν η περίοδος που μπαίναμε στη «μεταρρύθμιση Αρσένη». Μεταβατική
περίοδος που οδήγησε αργότερα στο «πολλαπλό βιβλίο» με όλα τα γνωστά επακόλουθα
τα οποία κατέληξαν με τη κατάργησή του.
Το 1986 τον Σεπτέμβρη παρακολούθησα ένα
Σεμινάριο μιας βδομάδας στο Πολυκλαδικό Λύκειο του Αιγάλεω για τα νέα βιβλία
του Πολυκλαδικού. Εισηγητές ο Ανδρέας Κασσέτας και ο Νίκος Δαπόντες.
Ήταν η πρώτη φορά που μιλούσαμε από κοντά
συγγραφείς και καθηγητές της πράξης. Παλιότερα αυτό ήταν ... τεχνικά αδύνατο.
Πού να βρεις τον Μάζη; Κι ήταν μια μοναδική εμπειρία για να μπούμε στο πνεύμα
των νέων, «δύσκολων» βιβλίων.
Εκεί γνώρισα τον Ανδρέα Κασσέτα και από
τότε με τιμά με τη φιλία του. Έχουμε μιλήσει ώρες πολλές τηλεφωνικά για τη
Φυσική. Ήταν μια κυριολεκτικά «ακριβή» εμπειρία!
Βρεθήκαμε σε πολλά Συνέδρια και είχα τη
χαρά να τον ακούσω σε εισηγήσεις που είχαν πάντα κάτι καινούριο να φέρουν στον
Κόσμο της Φυσικής. Στη Λαμία, στο Αιγάλεω ξανά, στην Αθήνα στην Κομοτηνή και
πρόσφατα στο Λουτράκι με τα «δώδεκα
σημεία της Φυσικής» που η Λαοκρατία η Λάκκα, επέμενε να τα ονομάζει «δώδεκα
εντολές» προς δόξαν του πληθωρισμού!
Πάντα παρών στις ημερίδες που οργανώνουν
τα τελευταία χρόνια οι Σχολικοί Σύμβουλοι Πειραιά , τα ΕΚΦΕ και η ΕΕΦ με
ενδιαφέρουσες εισηγήσεις.
Μας έδωσε τα πολύ γνωστά βιβλία «Το
φάντασμα του Λεονάρντο» το «Η Άρκτος, η Πρέσπα, η Παρασκευή», όλες μεγάλες ,
«Το μακρόν Φυσική προ του βραχέως Διδάσκω» το οποίο δικαίωσε την πρόβλεψή μου,
για ένα θαυμάσιο αποτέλεσμα, που συζήτησα με τον συγγραφέα και τους φίλους
aδελφούς Σαββάλα πριν αρχίσει η πετυχημένη συνεργασία τους.
Και είχε αυτή η συνεργασία , Ανδρέα Κασσέτα-Αδελφών
Σαββάλα, την πρόσφατη πολύ πετυχημένη συνέχεια με «Το μήλο και το κουάρκ», το
δεύτερο μέρος της διδακτικής της φυσικής
που ήταν η αφορμή για να
βρεθούμε εδώ απόψε. Γκρίνιαζα από καιρό στον συγγραφέα γιατί αργούσε κάπως η συνέχεια.
Ένα ακόμα αξιόλογο βιβλίο του κομψογράφου
Ανδρέα Κασσέτα είναι το: «Και της προτείνει μια βόλτα» στις εκδόσεις Πατάκη.
Φοβάμαι πως μια θαυμάσια μεταφραστική
δουλειά του πέρασε αθόρυβα από τα βιβλιοπωλεία. Εννοώ τα τρία βιβλία από την
ενότητα «Νέοι και Επιστήμες» των εκδόσεων Σαββάλα και αυτά, το «Χώρο και
Χρόνο», «Ενέργεια» και το θαυμάσιο «Ταγκό της Γης».
Μας έδωσε ακόμα δεκάδες άρθρων σε
εφημερίδες και περιοδικά όπως ο «Φυσικός Κόσμος», το «Αργώ», τη «Σύγχρονη
Εκπαίδευση», τη «Νέα Οικολογία», την «Εκπαιδευτική Κοινότητα». Σ’ αυτά έβλεπα
να επωάζονται τα νέα βιβλία που ακολούθησαν.
Το άρθρο του με κριτική για το έργο «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» στην
«Ελευθεροτυπία» που φαίνεται να άρεσε πολύ, το είδα σε μεγέθυνση, στις βιτρίνες
κινηματογράφων, στη Θεσσαλονίκη, μαζί με φωτογραφίες απ’ το αξέχαστο
κινηματογραφικό έργο.
Στο σπίτι μου έχω ένα ογκώδη φάκελο με
γραπτά του και φωτοτυπίες χειρογράφων που μου εμπιστεύτηκε τα τελευταία χρόνια.
Πίστευε πάντα πως λείπει στους Φυσικούς η «οριζόντια ενημέρωση» γι αυτό και
φρόντιζε να μοιράζεται τους καρπούς της δουλειάς του με φίλους και να δέχεται
προσεχτικά κάθε νέα/ δροσερή ιδέα που του άρεσε ή τον αιφνιδίαζε.
Τελειώνοντας θέλω να πω ένα μεγάλο
ευχαριστώ, απ’ την καρδιά μου, στον μόνιμα νέο συγγραφέα που δίνει απλόχερα ένα
μέρος απ’ τη φρεσκάδα του μυαλού και της ψυχής του στους Έλληνες Φυσικούς.
Να είσαι γερός, Ανδρέα, παραγωγικός και να
προκαλείς έντονες συγκινήσεις όπως τα χρόνια εκείνα του Πολυκλαδικού Λυκείου κι
όπως το κάνεις σε όλα σχεδόν τα Συνέδρια ,στις ημερίδες και στις «νυχτερίδες»
που συνήθως ακολουθούν.
Μας έκανες να αγαπήσουμε πιο βαθιά τη
Φυσική, για ένα πολύ απλό λόγο, που μας τον θύμισες το 1993 στην Κομοτηνή,
τελειώνοντας την εισήγησή σου για την αιτιότητα, με μια χειρόγραφη διαφάνεια
όπου έγραφες, με κόκκινο μαρκαδόρο, με εκείνα τα μικρά ολοστρόγγυλα γράμματα,
που δεν τα έχουν πάντα καλά με τους τόνους :
«Σ’
αγαπώ γιατί είσ’ ωραία
σ’
αγαπώ γιατί είσ’ εσύ».
Δημήτρης
Κ. Αγγελίδης, Σχολικός
Σύμβουλος Φυσικών Θράκης