Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Το ΠΡΩΤΟΝΙΟ είναι κι αυτό ένα σημαντικό σωματίδιο του Σύμπαντος στην ανακάλυψη του οποίου οδήγησε η φαντασία και η επινοητικότητα των ευρωπαίων φυσικών, αν και ο πρωτεργάτης της ανακάλυψης ήταν ένας άνθρωπος γεννημένος στη Νέα Ζηλανδία

ΘΕΤΙΚΕΣ ΑΚΤΙΝΕΣ

Όπως συνέβη και με το ηλεκτρόνιο η άκρη του νήματος που οδήγησε στο πρωτόνιο βρίσκεται στη μελέτη της αγωγιμότητας σε σωλήνα υψηλού κενού. Το 1886 ο Γερμανός Eugen Goldstein χρησιμοποίησε μία διάτρητη κάθοδο μέσα στον καθοδικό σωλήνα και διαπίστωσε την ύπαρξη «ακτίνων» οι οποίες «φαίνονταν» να διαδίδονται μέσα από τις οπές της καθόδου σε αντίθετη

κατεύθυνση από εκείνη των καθοδικών ακτίνων. Στις ακτίνες αυτές έδωσε στο όνομα Kanalstrahlen το οποίο στην ελληνική γλώσσα αποδόθηκε ως Διαυλικές ακτίνες. Μερικά χρόνια αργότερα ο Γάλλος Perrin απέδειξε εργαστηριακά ότι κάθε τέτοια δέσμη αποτελείται από θετικά φορτισμένα σωματίδια. Μετά το 1906 ενδιαφέρθηκε για τις ακτίνες αυτές και ο J.J. Thomson. Τις ονόμασε Positive rays -στα ελληνικά Θετικές ακτίνες- και χρησιμοποιώντας μορφές «ανάκρισης» με ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία κατάφερε να καταγράψει και να συγκρίνει τις εκτροπές διαφορετικών θετικών «ιόντων». Η μέθοδος αυτή έμελλε να οδηγήσει στην ανακάλυψη των ισοτόπων.

Ernest Rutherford

Στο μεταξύ είχε ήδη πάρει σκυτάλη στα χέρια του ο βασικός ερευνητής του φαινομένου ραδιενέργεια Ernest Rutherford, ο μεγαλύτερος πειραματικός φυσικός της γενιάς του . Ανάμεσα στο 1906 και το1909 - σε συνεργασία με τον βοηθό του Hans Geiger- χρησιμοποιώντας την ίδια με τον J.J. Thomson «μέθοδο ανάκρισης με μαγνητικά πεδία» -ερεύνησε εντατικά τη φύση των σωματιδίων άλφα τα οποία εκπέμπονταν από κάθε ραδιενεργό παρασκεύασμα, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάθε μεμονωμένο σωματίδιο άλφα είναι ένα άτομο Ηλίου χωρίς ηλεκτρόνια. Η ραδιενέργεια άλφα έδειχνε να είναι κάτι σαν τις θετικές ακτίνες, με την ιδιαιτερότητα ότι κάθε θετικά φορτισμένο σωματίδιο ήταν «ένα, χωρίς ηλεκτρόνια, άτομο του στοιχείου Ήλιο».

Έτος 1914. Το σωματίδιο PROTON

Το 1914 υπέθεσε ότι οι απλούστερες θετικές ακτίνες είναι οι προερχόμενες από αέριο Υδρογόνο και σ’ αυτή την περίπτωση κάθε κινούμενο σωματίδιο αυτών των ακτίνων θα έπρεπε να είναι ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΣ, ΜΕ ΘΕΤΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ, ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ ΤΗΣ ΥΛΗΣ,

στο οποίο έδωσε το όνομα proton. Και μέσα από μία λογική παρόμοια με εκείνη που είχε επικρατήσει για τα ηλεκτρόνια, γρήγορα κυριάρχησε η άποψη ότι όλα τα πρωτόνια του Σύμπαντος ήταν ίδια και βρίσκονταν μέσα στα άτομα της ύλης.

Για τα επόμενα δεκαοκτώ χρόνια η επικρατούσα άποψη ήταν ότι τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια ήταν τα μοναδικά σωματίδια που συγκροτούσαν την ύλη.

Στην ελληνική γλώσσα το proton του Rutherford αποδόθηκε με τη λέξη πρωτόνιο. Στη γαλλική γλώσσα είναι proton, στη γερμανική και στη σουηδική, γράφεται επίσης proton, στην ιταλική protone, στην ισπανική protón, στην πορτογαλική protão, στη ρωσική протон, στη δανική protoner, στη σερβική proton, στην αλβανική protonet.

.