Οι αριστοτελικές ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

3. Ο Αριστοτέλης ξεκινάει από τις ποικίλες αφηρημένες ΕΝΝΟΙΕΣ - όπως η πράσινο χρώμα, η έννοια τρυφερότητα, η έννοια χαμηλά, η αργά, η γεύση, και η πολλαπλάσιο - και επιχειρεί να επιβάλει μια τάξη. Θεωρεί ότι κάθε έννοια μπορεί να υπαχθεί σε μία ανώτερή της και φθάνει έτσι στις δέκα θεμελιώδεις έννοιες τις οποίες αποκαλεί ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Με τις ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ δηλαδή επιδιώκει να ταξινομήσει το σύνολο των λέξεων-εννοιών με τις οποίες περιγράφουμε τον Κόσμο

ΥΠΟΣΤΑΣΗ (ΟΥΣΙΑ), ΠΟΣΟΤΗΤΑ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ,

ΑΝΑΦΟΡΑ, ΧΩΡΟΣ , ΧΡΟΝΟΣ,

ΚΕΙΣΘΑΙ, ΕΧΕΙΝ, ΠΟΙΕΝ, ΠΑΣΧΕΙΝ.

Ανάμεσά τους η ΥΠΟΣΤΑΣΗ ( την οποία οι μεταφραστές αποδίδουν και με τον όρο ΟΥΣΙΑ) θεωρείται η πλέον σημαντική. Αλλά και η σειρά στο σύνολό της είναι αξιολογική

Αντιμετωπίζοντας ένα ΠΡΑΓΜΑ

κατ αρχήν θέλουμε να μάθουμε ΤΙ ΕΙΝΑΙ

και στη συνέχεια θέλουμε να μάθουμε για το ΜΕΓΕΘΟΣ του

για την ΠΟΙΟΤΗΤΑ του,

για το ΣΕ ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ( με τι σχετίζεται) ,

για τον ΧΩΡΟ του και για τον ΧΡΟΝΟ του σε σχέση με το

ότι ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ( ΠΟΥ βρίσκεται; ΠΟΤΕ βρίσκεται;) .

Και θέλουμε ακόμα να μάθουμε

ΤΙ ΕΧΕΙ,

ΠΩΣ ΔΡΑ στα άλλα πράγματα και

ΤΙ ΠΑΘΑΙΝΕΙ , όταν το υπόλοιπο Σύμπαν δρα σε αυτό

Ένα αντικείμενο πάνω στο τραπέζι, σήμερα το πρωί

Είναι ροδάκινο

Με διάμετρο δώδεκα εκατοστών

Ώριμο και λευκόσαρκο

Σχετίζεται με τη μητέρα ροδακινιά

Πάνω στο τραπέζι

Σήμερα το πρωί

Βρίσκεται ακίνητο

Έχει χνούδι και κουκούτσι

Αν αφεθεί να πέσει πάνω σε ένα μυρμήγκι θα το συνθλίψει, αν κάποιος θελήσει να το γευθεί θα νιώσει απόλαυση

Μπορεί να φαγωθεί από έναν άνθρωπο και να μετατραπεί σε υλικό για πέψη

Για τον Kant οι ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ είναι δώδεκα

α. Οι αναφερόμενες σε ΠΟΣΟΤΗΤΑ.

Είναι η Ενότητα, η Πολλαπλότητα και η Ολικότητα

β. Οι αναφερόμενες σε ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Είναι η Πραγματικότητα, η Άρνηση και ο Περιορισμός

γ. Οι αναφερόμενες σε ΣΧΕΣΗ

Ουσία-Τυχαίο γεγονός, Αιτία-Αποτέλεσμα, Αμοιβαιότητα

δ. Οι αναφερόμενες σε ΤΡΟΠΟ

Δυνατόν ή Αδύνατον, Είναι ή Μη είναι, Τύχη ή Αναγκαιότητα