5. Στην Wissenschaft der Logik I, II -Επιστήμη της Λογικής- ο Χέγκελ επανέρχεται στο βασική ομάδα των καντιανών μορφών (χώρος, χρόνος) και των κατηγοριών Ενώ όμως ο Καντ υποστήριζε ότι είναι ο Χώρος, ο Χρόνος και οι κατηγορίες συνιστούν σύστημα προσεκτικά προσδιορισμένο και με αυστηρή δομή, ο Χέγκελ επεδίωξε να καταδείξει τη ρευστότητα και την αμοιβαιότητα που όριζαν τη φύση των εννοιών αυτών.

Οι μορφές και οι κατηγορίες υπάρχουν πάντα σε συνάρτηση με τα συμφραζόμενά τους. Οι σημασίες τους εξαρτώνται από τις μεταξύ τους αντιθέσεις και τη συμπληρωματικότητά τους.

Και τελικά οι έννοιες γίνονται καταληπτές μόνο στη βάση της εμπειρίας. Εάν αποξενωθούν από τα συμφραζόμενά τους και τυποποιηθούν, παύουν να σημαίνουν οτιδήποτε.

Όλο το νόημα της ΛΟΓΙΚΗΣ του Χέγκελ βρίσκεται εν τέλει στην κατάδειξη της ματαιότητας εκείνης της τάσης της σύγχρονης φιλοσοφίας που επιμένει απλώς να διακρίνει τις υποκειμενικές εμπειρίες από την αντικειμενική Πραγματικότητα και τη Γνώση.

Το αδιαχώριστο ανάμεσα στη Γνώση, την Πραγματικότητα και την Εμπειρία έχει επανέλθει στον 20^ο αιώνα κυριολεκτικά σε κάθε έργο Σύγχρονης Φυσικής.