9. Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΙΔΕΑ αποτελεί τη βάση του Κόσμου. Υπήρχε πριν από τη φύση και τον άνθρωπο. Περιέχει εσωτερικές αντιφάσεις κινείται και αλλάζει μεταβάλλεται στο αντίθετό της. Στην πορεία της διαλεκτικής της εξέλιξης περνάει από τρεις φάσεις.

Πρώτη είναι η ΛΟΓΙΚΗ ΦΑΣΗ η πριν από τη δημιουργία του Κόσμου κατά την οποία η ΑΠΟΛΥΤΗ ΙΔΕΑ μας παρουσιάζεται σαν σύστημα εννοιών και λογικών κατηγοριών, σαν σύστημα λογικής. (Στο βιβλίο Επιστήμη της Λογικής Wissenshaft der Logik )

Στη δεύτερη φάση η ΙΔΕΑ μεταμορφώνεται σε ΦΥΣΗ που είναι η ενσάρκωση της Απόλυτης Ιδέας (Στο βιβλίο Φιλοσοφία της φύσης)

Η τρίτη είναι η ανώτερη φάση της εξέλιξης του ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ (Geist).

Η απόλυτη Ιδέα αρνείται τη φύση και επιστρέφει στον εαυτό της ως Geist.

Η Δημιουργία και η εξέλιξη γίνεται τώρα στην περιοχή της νόησης αλλά της ανθρώπινης, αυτή τη φορά νόησης. Σ΄ αυτή ακριβώς τη φάση ο Χέγκελ τοποθετεί το στάδιο της ατομικής συνείδησης, το στάδιο της κοινωνικής συνείδησης και τέλος το ανώτατο και τελευταίο στάδιο όπου η Ιδέα με τη μορφή της Θρησκείας, της Τέχνης και της Φιλοσοφίας φθάνει στα όρια της ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΗΣ.

Το ΑΠΟΛΥΤΟ ΠΝΕΥΜΑ προκύπτει από τη σύνθεση του ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ και του ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.

Το Υποκειμενικό Πνεύμα έχει συνείδηση του εαυτού του αλλά δεν υπερβαίνει τη δυικοτητα υποκείμενο- αντικείμενο στη θεωρητική όπως και στην πρακτική περιοχή ( την επιθυμία και το αντικείμενό της).

Το αντικειμενικό Πνεύμα δεν έχει συνείδηση δεν έχει συνείδηση του εαυτού του, ωστόσο ελευθερωμένο από τη σχέση του με το πεπερασμένο υποκείμενο, φθάνει σε μία απεριόριστη ευρύτητα, την ευρύτητα της παγκόσμιας Ιστορίας.

Υπέρτατη στιγμή του αντικειμενικού Πνεύματος είναι το Κράτος κα ειδικά το πρωσικό Κράτος. Θυσιάζοντας στο Κράτος τα ιδιωτικά της συμφέροντα -και μάλιστα στον πόλεμο την ίδια τη ζωή της- η ατομική Συνείδηση ανυψώνεται σε ένα σημείο υψηλότερο από την πολιτική κοινωνία, όπου ο καθένας οδηγείται από τα συμφέροντά του.

Το ιδανικό του Χέγκελ είναι μία συνταγματική μοναρχία με σωματειακή οργάνωση και χωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος (Στο βιβλίο Φιλοσοφία του πνεύματος)

Σύμφωνα με μία ορισμένη ανάγνωση το ΑΠΟΛΥΤΟ ΠΝΕΥΜΑ είναι μία άλλη σύλληψη του ΘΕΟΎ.

Σε μία διαφορετική ανάγνωση το ΑΠΟΛΥΤΟ ΠΝΕΥΜΑ δεν είναι ο Θεός αλλά το ανώτερο σημείο της ανθρώπινης εμπειρίας. Τέχνη, Θρησκεία, Φιλοσοφία.