19. Ο ΛΟΓΟΣ είναι φιλοσοφικός όρος τον οποίο χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Ηράκλειτος με σημαινόμενο την καθολικότητα και την αναγκαιότητα του Φυσικού Νόμου. Γι αυτόν   ΌΛΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ και το μόνο που δεν αλλάζει είναι η διαρκής Αλλαγή η οποία υπόκειται σε αυστηρούς Νόμους. Την αναγκαιότητα του να υφίσταται Νόμος την αποκαλεί ΛΟΓΟ.

 

Στη γλώσσα  της Φιλοσοφίας η έννοια ΛΟΓΟΣ σημαίνει

α. Ένα είδος ΤΑΞΗΣ η οποία διεισδύει σε μία νοητική οντότητα και την διαποτίζει.

β. Την πηγή αυτής της Τάξης.

γ. Αυτό που δίνει μια εξήγηση  στην Τάξη.

Σημαίνει επίσης και τη νοητική Αρχή στην οποία υπακούει μια νοητική οντότητα

 

Στην αρχαία ελληνική Φιλοσοφία ΛΟΓΟΣ είναι  «Αυτό που δημιουργεί την Τάξη του Σύμπαντος και στο οποίο οφείλεται η κατανοησιμότητα του Σύμπαντος».

Οι ΣΤΩΙΚΟΙ φιλόσοφοι θεωρούσαν  τον  ΛΟΓΟ ως την καθοδηγούσα ΑΡΧΗ του Σύμπαντος

 

«Μπορούμε να διακρίνουμε το τμήμα της Ψυχής το οποίο  γεννά ΛΟΓΟ από το τμήμα της Ψυχής που υπακούει στον και καθοδηγείται από τον ΛΟΓΟ» αποφαίνεται ο Αριστοτέλης στο Ηθικά Νικομάχεια.

 

Για τους Νεοπλατωνιστές και για τη Χριστιανική Θεολογία , ο ΛΟΓΟΣ υποδηλώνει την πνευματική ουσία Θεός

 

 Για τον ΚΑΡΤΈΣΙΟ είναι ένα είδος θεμελιακής «δύναμης» η οποία –ανεξάρτητα από την εμπειρία και βάσει αξιωμάτων- παράγει τις άλλες Αλήθειες

 

Για τον Καντ, στην Kritik der reinen Fernunft –Κριτική του καθαρού Λόγου- κάθε γνώση ξεκινά από τα αισθήματα, περνά από τη ΝΟΗΣΗ και καταλήγει στον ΛΟΓΟ. Η ΝΟΗΣΗ υποδέχεται και βάζει σε τάξη το αισθητηριακό υλικό και αυτό το καταφέρνει με τον δικό της μηχανισμό που διαθέτει a priori μορφές και κατηγορίες. Ο άνθρωπος επιδιώκοντας να βγει από τα στενά πλαίσια που του επιβάλλει ο νοησιακός μηχανισμός και να  ΓΝΩΡΙΣΕΙ το βάθος των πραγμάτων μετακινείται στην περιοχή του ΛΌΓΟΥ.  Ο ΛΟΓΟΣ θεωρείται το ανώτερο πνευματικό χάρισμα του ανθρώπινου πλάσματος.

 

Θεωρούμενα από τη σκοπιά του  ΛΟΓΟΥ, το παπούτσι, το νεράντζι και  το παράθυρο λειτουργούν ως  ΑΝΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ.

 

Η επιδίωξη του Καντ δεν είναι να συρρικνώσει τη σημασία του. Αντίθετα. Γι αυτόν ο Λόγος είναι μία θεμελιώδης αξία στην περιοχή των  ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ. Η  ΚΡΙΤΙΚΗ του συνίσταται στο ότι ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ στην περιοχή των  μεγάλων Ιδεών της παραδοσιακής Μεταφυσικής όπως είναι η Αθανασία, ο Θεός,

η Ψυχή και η Ελευθερία.

 

Για τον Χέγκελ η ΝΟΗΣΗ είναι κατώτερη και ο ΛΟΓΟΣ ανώτερη μορφή της Σκέψης. Η ΝΟΗΣΗ έχει κάτι το υλιστικό και ο ΛΟΓΟΣ κάτι το ιδεαλιστικό.