.

Πριν από δύο χρόνια, στη Θεσσαλονίκη, ήταν το πρώτο. Χαρακτηρίστηκε μάλιστα Συμπόσιο. «Η συμβολή της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας της Επιστήμης στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών». Το δεύτερο ήταν αυτό που πριν από λίγες ώρες ολοκλήρωσε τις εργασίες του. Χαρακτηρίστηκε Συνέδριο και οργανώθηκε τελικά στην Αθήνα. Και κατ΄ αρχήν οι άνθρωποι. Ανθρωποι που μόχθησαν ώστε η ιδέα να γίνει πραγματικότητα. Σε ρόλο καπετάνιου ο Κωνσταντίνος Σκορδούλης και δίπλα του η Κρυσταλλία Χαλκιά, η Κατερίνα Κλωνάρη, ο Γιάννος Καρανίκας, η Μαρία Σωτηράκου, η Γεωργία Κουκοπούλου και οι σχετικά αφανείς αστέρες, ανάμεσά τους ο Βαγγέλης Τσάμης και ο Πλούταρχος Ψωμιάδης, βασικά στηρίγματα της διοργάνωσης.

Πέμπτη 8 Μαΐου, πρώτη ημέρα του Συνεδρίου, οι Σύνεδροι προσέρχονται στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οδό Πανεπιστημίου και εκτός από το φάκελό τους παραλαμβάνουν και το βιβλίο των πρακτικών. Έκδοση, από αισθητική άποψη, εξαιρετική φέρνει στο μυαλό το μόχθο των ανθρώπων που απαιτήθηκε για την υλοποίησή της.

Τέσσερις «μέρες Αθήνας». Από την Πέμπτη 8 Μαΐου μέχρι και την Κυριακή. Και δύο Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, προσκεκλημένοι από το εξωτερικό. Δύο από τους, σε παγκόσμια κλίμακα, σημαντικότερους υποστηρικτές της άποψης «για τη συμβολή της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας της Επιστήμης στη διδασκαλία των επιστημών». Ο Michael Mathheus ο «Αυστραλός» εκδότης του περιοδικού Science and Education και ο Fabio Bevilacqua, o Ιταλός, από το πανεπιστήμιο Alessandro Volta της Παβίας.

Και οι τριακόσιοι περίπου Ελληνες. Άνθρωποι διαφορετικοί, καθένας τους και μια μοναδική περίπτωση, όπως δηλαδή συμβαίνει με τους ανθρώπους. Άνθρωποι διαφορετικοί σε τετραήμερη αναζήτηση των στοιχείων που τους ενώνουν. Εξήντα περίπου από αυτούς παρουσίασαν εργασίες τους. Ορισμένοι τις παρουσίασαν και αμέσως μετά αποχώρησαν. «Τα είπαν» κι έφυγαν. Υπάρχει μια συνομοταξία ανθρώπων που θέλουν μόνο να μιλάνε και ποτέ δεν ακούν. Βέβαια οι περισσότεροι σύνεδροι εισηγητές έμειναν και παρακολούθησαν τις εισηγήσεις των συναδέλφων τους.

Πέμπτη 8 Μαΐου, πρώτη ημέρα του Συνεδρίου και ο Ιωάννης Ρέντζος ένας από τους πιο συγκροτημένους φυσικούς της γενιάς του, μόνιμος κάτοικος Λουξεμβούργου, παρουσιάζει την εργασία του Διεπιστημονικότητα και Διττή Κουλτούρα στις προσεγγίσεις του Φυσικού Κόσμου. Σύμφωνα με τη δική μας άποψη πρόκειται για μία από τις ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εργασίες του Συνεδρίου. Από τις υπόλοιπες εργασίες της πρώτης ημέρας ανάμεσα σε εκείνες που καταφέραμε να παρακολουθήσουμε διακρίναμε εκείνη της Φανής Σέρογλου για τη σύνδεση Ιστορίας της Επιστήμης και επιστημονικού αλφαβητισμού, της Σουλτάνας Λευκοπούλου Χρησιμοποιώντας ένα κείμενο του Lavoisier καθώς και εκείνη της Μαρίας Βασιλοπούλου για τη Φυλογένεση της έννοιας Βιοποικιλότητα. Δεν μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε την παρουσίαση εργασιών του Χρήστου Δέδε, της Κρυσταλλίας Χαλκιά για τον Ουρανό, της Αναστασίας Χαντσαρίδου, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, του Γιώργου Βλαχάκη ( Ιστορία και παραμύθι. Ενας τρόπος για να αγαπήσουν τα παιδιά τη Φυσική) της Λουκίας Πρίνου και της Μαργαρίτας Κουσαθανά για τις οποίες, μέσα από το βιβλίο των πρακτικών, διαπιστώσαμε ότι για μας τουλάχιστον παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

Πέμπτη βράδυ και οι Σύνεδροι μετακινούνται προς τον πολυχώρο Booze, της οδού Κολοκοτρώνη. Εκεί θα γίνει το πάρτι του Συνεδρίου και ο Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας θα παρουσιάσει το θεατρικό πολυθέαμα Λένε για μένα όλοι αυτοί που ζήσαμε μαζί . Εξομολογήσεις του Σιδήρου σε γλώσσα Διαθεματικότητας. Χημεία, Μυθολογία, Φυσική, Αρχαιολογία, μνήμες θάλασσας, Βιολογία, πίνακες ζωγραφικής, μουσική τζας σε μία απόπειρα για συνύπαρξη. Αφηγητές η φυσικός Βάσω Σπηλιοπούλου, ο χημικός Θοδωρής Χριστοφίλης, η χημικός Στέλλα Χριστοπούλου και ο Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας. Οι μουσικές συνθέσεις είναι του Γιάννη Κασσέτα, ο οποίος παίζει πλήκτρα και σαξόφωνο, ενώ ο Γρηγόρης Ντάνης παίζει κιθάρα και ο Σεραφείμ Μπέλλος ντραμς. Κι απέναντι οι θεατές. Μπορεί κανείς να διακρίνει τον Κώστα Καλούδη, χωρίς τη συμβολή του οποίου το εγχείρημα θα ήταν μπορούσε να έχει οδηγηθεί σε ματαίωση, τον Michael Mathheus και τον Fabio Bevilacqua, έναν Σέρβο καθηγητή της Αστροφυσικής, τους καθηγητές του Πανεπιστημίου της Αθήνας Στράτο Θεοδοσίου, Δημήτρη Κωστόπουλο, Κρυσταλλία Χαλκιά, και Βασίλη Τσελφέ, τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Θράκης Παύλο Μίχα, τον καθηγητή των ΤΕΙ Παναγιώτη Σκούντζο, τον Ιωάννη Ρέντζο, τους σχολικούς συμβούλους Γιάννο Καρανίκα Κωνσταντίνο Κρίκο και Αγγελική Τρικαλίτη, την καθηγήτρια Μαθηματικών Μαριάννα Καπέλου, τον καθηγητή Μαθηματικών Αθανάσιο Πασπαλιάρη, τον καθηγητή Χημείας Σπύρο Αβραμιώτη, την εκπαιδευτικό Τασία Σπηλιοπούλου, την κυρία Ελισάβετ Καράλη, δεκάδες ακόμα θεατές και τον υπεύθυνο για στην προβολή των διαφανειών κύριο Γεώργιο Πάλλη. Πανεπιστημιακοί, σχολικοί Σύμβουλοι, καθηγητές Δευτεροβάθμιας, φοιτητές, φυσικοί, αστροφυσικοί, χημικοί, μαθηματικοί, βιολόγοι, φιλόλογοι, ένας Αυστραλός, ένας Ιταλός, ένας Σέρβος, ένας Ελληνας μόνιμος κάτοικος Λουξεμβούργου, ερευνητές από την Κύπρο, σε μία νυκτερινή αρμονική συνύπαρξη.

Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, το Συνέδριο συνεχίζεται. Από τις εισηγήσεις τις οποίες καταφέραμε να παρακολουθήσουμε βρήκαμε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εκείνες του Θεόδωρου Χρηστίδη «για την περίπτωση της έννοιας της Συμμετρίας», του Βασίλη Τσελφέ, για τη διδασκαλία των εργαστηριακών φυσικών επιστημών στηριγμένη στην κατά I. Hacking προσέγγιση της εσωτερικής ζωής τους, του Θύμιου Νικολαΐδη Ιστοριογραφία των επιστημών στη νεώτερη Ελλάδα, του Γιάννη Καρά για τη νεοελληνική αναγέννηση, της Πανδώρας Χατζηδάκη «Ρεαλισμός και Κατασκευασιοκρατία στην Κβαντική θεωρία», της Μαρίας Δεβελάκη, από τη Θεσσαλονίκη, «Θεωρίες της Φυσικής – εργαλεία μόνο ή και αλήθειες;» του Fabio Bevilacqua «Swinging the Pendulum’ s Interpretation through Multimedia» καθώς και τις διαφορετική σκοπιά προσεγγίσεις του έργου του Thomas Kuhn της Βάσως Κιντή και του Michael Mathheus. Ορισμένες από τις παρουσιάσεις αντιμετωπίστηκαν με σχετική αδιαφορία από το ακροατήριο, ενώ άλλες πάλι, όπως αυτή του Μιχάλη Παπανούσκα για τις «στάσεις των μαθητών στο μάθημα της Χημείας», του Νίκου Κανδεράκη για τη διδασκαλία τα Φυαικής μέσω προβλημάτων, της Ρέας Παλαιοπούλου για τον Καντ και τη νευτώνεια (μετα)φυσική , του Γιώργου Καλκάνη για το «ιστορικό μέλλον των ερευνητικών και εκπαιδευτικών πειραμάτων φυσικής» και του Ευτύχη Μπιτσάκη για τις «Ιδεολογικές προκαταλήψεις στη διδασκαλία της κβαντομηχανικής». Ακούσαμε επίσης ότι αντιμετωπίστηκαν με ενδιαφέρον και εισηγήσεις τις οποίες δεν καταφέραμε να παρακολουθήσουμε. Ανάμεσά τους συγκαταλέγουμε αυτές της Ευγενίας Κολέζα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για «Ευκλείδειες και Ημιεμπειρικές Θεωρίες», την εργασία « Το νευτωνικό όνειρο του Ψαλλίδα ως εμπόδιο στην ανασυγκρότηση της Χυμικής» των Βαγγέλη Κούταλη και Ευθύμιου Μπόκαρη, τις εργασίες της ομάδας από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου με υπεύθυνο τον Αθανάσιο Ραφτόπουλο, την «Εκατό χρόνια χημικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα» του Αβραάμ Μαυρόπουλου, την «Φιλοσοφικές και επιστημολογικές θέσεις της Διδακτικής» του Λεωνίδα Τσουμπελή, καθώς και τις εργασίες της Μαργαρίτας Κουσαθανά και της Φλώρας Πάπαρου.

Παρουσιάστηκε βέβαια και η εργασία «Η οργή του Δία και ένα απιστευτα μικρό σωματίδιο. Δύο παραδείγματα επεξεργασίας μεταλλεύματος που προέκυψε από το έδαφος της Ιστορίας των Επιστημών» του Ανδρέα Ιωάννου Κασσέτα η οποία εξυπακούεται ότι δεν μπορεί να αξιολογηθεί από τον γράφοντα.

Και ορισμένες σκέψεις του γράφοντος ο οποίος συνέβη να έχει και την ευθύνη του Προεδρείου σε δύο από τις Συνεδρίες στην αίθουσα Δρακόπουλου, την πρώτη σε συνεργασία με τον καθηγητή Θεόδωρο Χρηστίδη, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Βόλου και την άλλη σε συνεργασία με τη Μαρία Πουρνάρη καθηγήτρια στο το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων. Παρατηρώντας λοιπόν ως Προεδρεύων το ακροατήριο μπορώ να διακρίνω τη διεξαγωγή των συνεδριάσεων με κάπως μεγαλύτερη διαύγεια. Καταθέτω λοιπόν τις τρεις παρακάτω σκέψεις

1. Δεν έχουμε ακόμα δημιουργήσει μία παράδοση διαλόγου με αντιπαραθέσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε σύνθεση. Οι σοβαρές διαφορές τις οποίες είναι λογικό να υπάρχουν μας με το πρόσχημα της ευγένειας είτε συγκαλύπτονται και συνήθως συζητούνται εκτός Συνεδρίου.

2. Ορισμένοι από τους Συνέδρους αδιαφορούν για τις ομιλίες και παραμένουν στην Αίθουσα κυρίως από ευγένεια ,ενώ ορισμένοι πάλι είναι εντυπωσιακά καλοί ακροατές. Ανάμεσα στους εξαιρετικά καλούς ακροατές διέκρινα, εντελώς τυχαία, τον Γιώργο Φασουλόπουλο, τον Βασίλη Τσελφέ, τον Κώστα Στεφανίδη, την Κρυσταλλία Χαλκιά και τον Παναγιώτη Σκούντζο.

3. Σε παρουσιάσεις εργασιών σχετιζομένων κυρίως με τη Φιλοσοφία της Επιστήμης, ένα σημαντικό τμήμα του ακροατηρίου δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τον ομιλητή, χωρίς γι αυτό να ευθύνεται ο ομιλητής. Η βασική αιτία, κατά τη δική μας εκτίμηση, βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ακροατές δεν έχουν αποσαφηνίσει το σημασιακό περιεχόμενο ΕΝΝΟΙΩΝ όπως ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ και ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ, η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΈΝΟΥ, ο ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ, η ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ, ο ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ και ο ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ , ο ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ και ο ΑΝΤΙΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ και όχι μόνο. . . Κατά τις επόμενες μέρες η Ιστοσελίδα θα επιχειρήσει, στο τμήμα της «Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ» θα επιχειρήσει να συμβάλλει σε μία προσπάθεια για την αποσαφήνιση των εννοιών αυτών .

ΚΥΡΙΑΚΗ μεσημέρι, και μετά τις ομιλίες της Ευγενίας Τσιτοπούλου και του Νίκου Τράκα σχετικά με το PHYSICS ON STAGE 3, ακολουθεί το «ΚΛΕΙΣΙΜΟ» από τον Κωνσταντίνο Σκορδούλη κα την Κρυσταλλία Χαλκιά, με ανοιχτή συζήτηση για μια πρώτη αξιολόγηση του τετραήμερου Συνεδρίου το οποίο, πάνω από όλα μία, ήταν ακόμα εμπειρία για συνέδρους και για διοργανωτές. Και οι τέτοιου είδους εμπειρίες ενώνουν τους ανθρώπους. Οι σύνεδροι αισθάνονται ένα είδους «δεσμού» όχι μόνο για το ζητήματα των ιδεών αλλά και για αυτό ακριβώς το οποίο μοιράστηκαν κατά τις «τέσσερις μέρες Αθήνας» αυτό που σε λίγο θα έχει γίνει υλικό αναμνήσεων. Ο Γιώργος Φασουλόπουλος έχει ήδη αναχωρήσει για τη Ρόδο, τα «παιδιά από την Κύπρο» για τη Λευκωσία, η Φλώρα για τη Χίο, η Ευγενία Κολέζα, η Μαρία Πουρνάρη και ο Ευθύμιος Μπόκαρης για τα Ιωάννινα, ο Θόδωρος Χρηστίδης για τον Βόλο, η Φανή Σέρογλου και η Μαρία Δεβελάκη μας αποχαιρετούν καθώς φεύγουν για Θεσσαλονίκη, ο Fabio Bevilacqua για το Μιλάνο και ο Michael Mathheus για πολύ μακριά . . . Οι υπόλοιποι θα μετακινηθούμε ελάχιστα για Παλαιό Φάληρο, για Ζωγράφου και για Αγία Παρασκευή.

Σε δύο χρόνια θα ξαναβρεθούμε στο επόμενο τρίτο Συνέδριο και θα είναι το τρίτο.

Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας