Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ.

1. Συνήθως η θάλασσα είναι γαλάζια. Βέβαια, καθώς νυχτώνει,

το μπλε της επιφάνειας σκουραίνει όλο και περισσότερο.

2. Η ρηχή θάλασσα είναι ελάχιστα μπλε.

Για μικρά βάθη

μπορεί να δείχνει και γαλαζοπράσινη.

Για μεγάλα βάθη,

ταξίδι στο πέλαγος κατά τη

διάρκεια της μέρας, το μπλε γίνεται βαθύτερο

3. Όταν κάνει συννεφιά το χρώμα του θαλασσινού νερού επηρεάζεται

4. Σε ήρεμη επιφάνεια του νερού βλέπουμε το είδωλό μας

5. Αν, σε ένα ποτήρι νερό βάλουμε νερό της θάλασσας, το χρώμα δεν θα είναι «θαλασσί»

είτε το κοιτάζουμε μέσα στο δωμάτιο είτε κάτω από τον ουρανό

6. Το νερό της ανοιχτής πισίνας,

γαλάζιο προς τυρκουάζ,

εξαρτάται από το «πόσο βαθιά είναι».

Όσο πιο μεγάλο είναι το βάθος,

τόσο περισσότερο κυριαρχεί το γαλάζιο.

Αν η πισίνα στεγάζεται, το νερό διατηρεί τις μπλε αποχρώσεις.

7. Καθώς καταδύεσαι με μάσκα, το χρώμα του νερού

φαίνεται όλο και πιο έντονο μπλε.

Ακόμα βαθύτερα, όταν δοκιμάζουν οι επαγγελματίες,

το μπλε είναι όλο και πιο σκούρο.

Από ένα σημείο και πέρα,

σε καταδύσεις με βαθυσκάφος, το νερό δείχνει μαύρο

Η ΘΕΩΡΙΑ .

Όπως συμβαίνει και με όλα τα χρώματα, το θαλασσί της θάλασσας διαμορφώνεται από τις ακτινοβολίες που φθάνουν στο μάτι μας. Όταν το φως πέσει στην επιφάνεια του νερού, τα σημαντικότερα από αυτά που θα συμβούν είναι:

α. Ένα μέρος ανακλάται κατοπτρικά στην εξωτερική επιφάνεια.

β. Ένα μέρος από το φως που πέφτει στην επιφάνεια της θάλασσας διαχέεται ( σκεδάζεται) στα μόρια του νερού και επιστρέφει στον αέρα

γ. Ένα μέρος από φως που πέφτει συνεχίζει το ταξίδι του μέσα στο νερό υφιστάμενο συνεχείς διαθλάσεις και σκεδάσεις,

Ένα μέρος από το φως που πέφτει στο νερό ανακλάται κατοπτρικά στην εξωτερική επιφάνεια.

Η εμπειρία 4 – βλέπουμε το είδωλό μας μας σε ήρεμη επιφάνεια σαν να ήταν καθρέφτης - ενισχύει αυτή τη θεώρηση. Η εμπειρία 3 – όταν κάνει συννεφιά το χρώμα του θαλασσινού νερού επηρεάζεται- οδηγεί τη σκέψη μας στην ιδέα ότι «το χρώμα της θάλασσας είναι μπλε επειδή αντανακλά το χρώμα του ουρανού». Τόσο όμως η εμπειρία 5 – το χρώμα του θαλασσινού νερού σε ένα ποτήρι- όσο και η 6 -με το νερό της πισίνας- μας κάνουν να συμπεράνουμε ότι

η αντανάκλαση του ουρανού συμβάλλει σε κάποιο βαθμό στη διαμόρφωση του θαλασσί της θάλασσας αλλά δεν μπορεί να είναι ο βασικός λόγος για το θαλασσί χρώμα.

Ένα μέρος από το φως που πέφτει στην επιφάνεια της θάλασσας σκεδάζεται στα μόρια του νερού και επιστρέφει διάχυτο στον αέρα, ενδεχομένως και στο μάτι του παρατηρητή. Η σκέδαση σημαίνει ότι το φως απορροφάται και επανακτινοβολείται προς κάθε κατεύθυνση

Η σκέδαση σε σωματίδια μεγέθους μορίου – τάξης μεγέθους μικρότερης από το μήκος κύματος του φωτός- υπακούει στον νόμο του Rayleigh - Ρέιλι- και δεν συντελείται ισότιμα για τα διάφορα μήκη κύματος .

Οι «συνιστώσες» ακτινοβολίες με μικρό μήκος κύματος – ας τις λέμε μπλε- σκεδάζονται πολύ περισσότερο από τις άλλες.

Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τη δημιουργία του θαλασσί της θάλασσας, ουσιαστικά ο ίδιος για τον οποίο προκύπτει και το χρώμα του ουρανού.

Για να γίνει όμως αντιληπτή-από το ανθρώπινο μάτι μας- η υπεροχή του μπλε κατά τη σκέδαση απαιτείται μεγάλη ποσότητα ύλης και ταξίδι του φωτός μέσα σ’ αυτήν. Κανένα γαλάζιο χρώμα του αέρα που περιορίζεται μέσα σε ένα δωμάτιο ή σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου δεν γίνεται αντιληπτό και αντίστοιχα κανένα γαλάζιο χρώμα του θαλασσινού νερού σε ένα ποτήρι δεν μπορούμε να διακρίνουμε.

Το χρώμα δηλαδή της θάλασσας διαμορφώνεται για δύο λόγους.

Ο πρώτος – ισχύει σε κάποιο βαθμό για ρηχά νερά- είναι η κατοπτρική ανάκλαση και σύμφωνα με αυτόν το θαλασσί της θάλασσας επηρεάζεται από το χρώμα του ουρανού.

Ο δεύτερος λόγος, ο σημαντικότερος, είναι η «σκέδαση Ρέιλι».

Ένα μέρος από φως που πέφτει στην επιφάνεια της θάλασσας συνεχίζει το ταξίδι του μέσα στο νερό υφιστάμενο συνεχείς διαθλάσεις και σκεδάσεις. Μια ποσότητα από το φως αυτό συμβάλλει στο να δημιουργηθεί το γαλάζιο φως που επιστρέφει στην επιφάνεια, δεδομένου ότι οι σκεδάσεις δεν λειτουργούν ισότιμα για όλα τα μήκη κύματος.

Το φως που συνεχίζει το ταξίδι προς τον βυθό,

αδιάκοπα διαθλώμενο και σκεδαζόμενο

δημιουργεί συνεχείς αλλαγές

στην απόχρωση του νερού που βλέπει ο δύτης.

Κατά τις σκεδάσεις, το μπλε «σκορπίζεται»

πολύ περισσότερο από τις άλλες

«συνιστώσες».

Μετά τα πρώτα μέτρα,

η κίτρινη συνιστώσα του φωτός ουσιαστικά

είναι ανύπαρκτη, λίγο πιο βαθιά

και η πράσινη και ακόμα πιο βαθιά – και εφόσον

υπάρχει ακόμα φως -διατηρείται μόνο η μπλε.

Δημιουργημένο από συμπύκνωση υδρατμών το άσπρο σύννεφο περιέχει

ελάχιστη ποσότητα αέρα

και συγκροτείται κατά βάση από σταγονίδια νερού .

Σε περιπτώσεις χαμηλής θερμοκρασίας

μπορεί να συγκροτείται

και από μικρά κομμάτια πάγου.

Η ποσότητα αέρα του νέφους

είναι ελάχιστη με συνέπεια να μη

γίνεται αντιληπτή η σκέδαση Ρέιλι και το σύννεφο να μη δείχνει γαλάζιο.

Το χρώμα του προκύπτει από τη σκέδαση στα σταγονίδια που το συγκροτούν. Τα διαμέτρου 0,01mm

σταγονίδια αυτά είναι πάρα πολύ μεγάλα – καθένα τους 25000 φορές μεγαλύτερο σε διάμετρο –

από τα μόρια αέρα, στα οποία θα μπορούσε να συμβεί σκέδαση Ρέιλι.

Αν το νέφος περιέχει πολύ περισσότερα σταγονίδια νερού, το ηλιακό φως απορροφάται και επανεκπέμπεται ελάχιστα με αποτέλεσμα την αίσθηση του γκρίζου ή αυτό που λέει συνήθως ο κόσμος «μαύρα σύννεφα στον ουρανό »

Επιστροφή στην πρώτη σελίδα με τα περιεχόμενα