Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Το πράσινο βραχιόλι, ο γάτος, το βερίκοκο, ο μαρκαδόρος,

η μπάλα, το μανταρίνι και το χρυσόψαρο, είναι σώματα ΑΔΙΑΦΑΝΗ . Το φως όταν πέφτει πάνω τους «έχει επίγνωση» ότι δεν θα βγει από την άλλη πλευρά για να συνεχίσει το ταξίδι

Το αποτέλεσμα βέβαια της συνάντησής του μαζί τους θα είναι ότι τα ΑΔΙΑΦΑΝΗ αυτά αντικείμενα – για την ανθρώπινη αντίληψη – θα εμφανίσουν κάποιο ΧΡΩΜΑ.

ΧΡΩΜΑ, ωστόσο, έχουν και τα ΔΙΑΦΑΝΗ , αντικείμενα,

όπως το χρωματιστό γυαλί και τα φίλτρα.

Μάλιστα η έρευνα με αυτά,

οδήγησε τους φυσικούς στη διαμόρφωση συνεκτικής

θεωρίας για «χρώματα από αφαίρεση»,

ενώ οι καλλιτέχνες φωτογράφοι

αξιοποιώντας τα φίλτρα μας έδωσαν έργα σημαντικά

Κάπου προς τα τέλη του Μεσαίωνα οι Ευρωπαίοι, έχοντας πάρει μαθήματα και από τους Άραβες, άρχισαν να φτιάχνουν το απόλυτα καθαρό ΓΥΑΛΙ . Πρωτοπόροι οι Βενετσιάνοι .Το μυστικό ήταν «άμμος, σόδα και βότσαλα» . Το δικό τους καθαρό γυαλί το έφτιαχναν από κατάλευκα χαλαζιακά βότσαλα

τα οποία στη συνέχεια θρυμμάτιζαν πριν τα αναμείξουν με σόδα .

Ήξεραν επίσης πολύ καλά ότι αν χρησιμοποιούσαν συνήθη χαλαζιακή άμμο,

το γυαλί θα είχε πράσινη απόχρωση όπως φαίνεται καθαρά στις παλιές γυάλινες μποτίλιες.

Πολύ αργότερα θα μάθαιναν ότι αυτό συνέβαινε λόγω του οξειδίου του σιδήρου

Στα χρόνια που ακολούθησαν οι τεχνίτες υαλουργοί ενδιαφέρθηκαν και για την κατασκευή χρωματιστού γυαλιού και μαζί με την αναπτυσσόμενη εν τω μεταξύ Χημεία ανακάλυψαν ότι

ενώ το γυαλί είναι καταρχήν μίγμα οξειδίου του πυριτίου που περιείχε η άμμος με οξείδιο του ασβεστίου, το χρωματιστό μπορούσε να προκύψει από την ανάμειξη και άλλων οξειδίων

Από την εμπειρία κυρίως διδάχτηκαν ότι

Το οξείδιο του

κοβαλτίου

δημιουργεί

το μπλε

γυαλί

ενώ

το οξείδιο

του σιδήρου

κάνει

το γυαλί πράσινο.

το κόκκινο χρώμα

δημιουργείται

από

οξείδια

του

χαλκού

και του σεληνίου

ενώ

το οξείδιο

του μαγγανίου

δίνει

την απόχρωση του μοβ

Το χρώμα του κεχριμπαριού στο μπουκάλι

της μπύρας το προσδίδει η παρουσία του άνθρακα ενώ

το μαύρο χρώμα στο γυαλί δημιουργείται από συνδυασμό οξειδίων μαγγανίου, σιδήρου και κοβαλτίου

ανοίγοντας τον δρόμο

για τα χρωματιστά γυαλιά του μέλλοντος

που θα αξιοποιούσαν άνθρωποι σαν τον Tiffany

οι οποίοι ανέδειξαν την υαλουργία

σε Τέχνη με ΧΡΩΜΑΤΑ

αλλά και για τα εξαιρετικά ΦΙΛΤΡΑ

της σύγχρονης τεχνολογίας

αυτά αξιοποιούνται ιδιαίτερα

στη Τέχνη της φωτογραφίας

Για έναν φυσικό

το κόκκινο γυαλί είναι ένα αντικείμενο το οποίο,

εφόσον δέχεται στην επιφάνειά του λευκό φως,

απορροφά ορισμένες ακτινοβολίες από τα μικρά μήκη κύματος

και επιτρέπει να περάσουν – και να το διασχίσουν- ακτινοβολίες

που δίνουν την αίσθηση του κόκκινου.

Αντίστοιχη είναι η λειτουργία ενός «κόκκινου» φίλτρου

Κάθε φορά που το λευκό φως πέφτει σε κόκκινο γυαλί θα συμβούν -εκτός από τη διάθλαση- τέσσερα ακόμα φαινόμενα. Τα ίδια θα συμβούν και αν το γυαλί έχει άλλο χρώμα

Το πρώτο . Ένα ποσοστό θα υποστεί ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ. Το φως θα «επιστρέψει» διατηρούμενο λευκό. Το καταλαβαίνουμε διακρίνοντας στο γυαλί κάποιες λάμψεις

Το δεύτερο. Οι ακτινοβολίες με τα μικρά μήκη κύματος θα ΑΠΟΡΡΟΦΗΘΟΥΝ «επιλεκτικά» από το γυαλί. Η απορρόφηση θα καθορίσει τόσο το κόκκινο χρώμα όσο και το ποια μήκη κύματος της ακτινοβολίας θα διασχίσουν το γυαλί

Το τρίτο. Ένα μέρος από τις ακτινοβολίες που δεν απορροφώνται – αυτές με τα μεγάλα μήκη κύματος - η περιοχή του κόκκινου- θα διεισδύσει ελάχιστα και θα ανακλαστεί με ΔΙΑΧΥΣΗ. «Επιστρέφοντας» σε παρατηρητή θα καθορίσει το κόκκινο ΧΡΩΜΑ

Το τέταρτο. Ένα μέρος από τις ακτινοβολίες που δεν απορροφώνται θα διασχίσει

το γυαλί και θα εξέλθει από την άλλη πλευρά

Κρατάει ένα κόκκινο γυαλί ανάμεσα στα μάτια του και στη φωτεινή πηγή.

Βλέπει ένα κόκκινο που είναι πιο φωτεινό από το κόκκινο των χρωματικών ουσιών

Για έναν φυσικό, αυτό ισχύει για δύο λόγους .

Ο πρώτος είναι ότι οι κόκκινες ακτίνες οι προερχόμενες από το λευκό φως της πηγής περνούν άμεσα από το γυαλί και φθάνουν στα μάτια του ενώ η διάχυτη ανάκλαση κόκκινου η οποία συμβαίνει λόγω του χρώματος του γυαλιού γίνεται στην πλευρά που εκείνος δεν βλέπει.

Ο δεύτερος λόγος είναί ότι η κατοπτρική ανάκλαση του λευκού φωτός – η οποία θα έδινε μια λευκή συνιστώσα στην τελική αίσθηση του χρώματος - έχει συμβεί στην πλευρά που εκείνος δεν βλέπει συμβαίνει λόγω του χρώματος του γυαλιού γίνεται στην πλευρά που εκείνος δεν βλέπει.

Αν όμως σταθεί ανάμεσα στο κόκκινο γυαλί και την πηγή του φωτός

το γυαλί θα του φανεί σκούρο διότι οι ακτίνες μιας σημαντικής ποσότητας φωτός

είτε απορροφώνται είτε το διασχίζουν εξερχόμενες από την πλευρά που δεν βρίσκεται εκείνος.

Επιστροφή στην πρώτη σελίδα με τα περιεχόμενα