Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας
Τα δέντρα που αγάπησε
η Λεύκα η Λεμονιά
η Ακακία η Γαζία η Μιμόζα
Να μου στέλνεις με το θρόισμα των
φύλλων της λεύκας
τρυφερές υποσχέσεις για τις αυριανές συναντήσεις μας
Θανάσης Κωσταβάρας
« Οι λεύκες ασάλευτες»
της Μάρως Δούκα. Ο τίτλος του είχε αρέσει πολύ, περισσότερο και από το ίδιο
το μυθιστόρημα κι όταν γεννήθηκε ο Γιάννης εκείνος φύτεψε μία λεύκα καβάκι έξω
από το παράθυρο, την έλεγε η λεύκα Γιάννης και είχε φανταστεί ότι θα ζήσει
καμιά τριανταριά χρόνια τουλάχιστον. Κάθε Απρίλιο την πρώτη βδομάδα, έφθανε η
ώρα που τη νύχτα – μια νύχτα επιλεγμένα
δροσερή - κοιμόταν γυμνή χειμωνιάτικη
και το πρωί έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα μικρά νεογέννητα φύλλα. Μέχρι που
κάποιο Απρίλιο, ο συνομίληκός της Γιάννης ήταν στα δεκαεπτά , η λεύκα δεν
ξανάβγαλε φύλλα, «τα δέντρα πεθαίνουν όρθια» ήταν εκείνο το ισπανικό θεατρικό
έργο του Αλεσάντρο Κασόνα, ένας ιδιαίτερος συνδυασμός σουρεαλισμού και
ρομαντισμού, το είχε δει κάποτε να
ανεβαίνει σε αθηναϊκή σκηνή .
Ασημόλευκες συναντά κανείς στη οδό Σχολής Ευελπίδων από τα
δικαστήρια μέχρι την Κορδιγκτώνος .
Λεύκες καβάκια στη Λεωφόρο Κηφισίας στη διαχωριστική νησίδα
.Οι αγγγλόφωνοι τη λένε Poplar , οι γερμανοί Pappeln , για τους γαλλόφωνους είναι Le Peuplier
Στη γλώσσα
των βιολόγων η λεύκα είναι ένα πλάσμα με το όνομα Populus alba
Το «Λεμονόδασος» του Κοσμά Πολίτη .Ο
τίτλος του μυθιστορήματος τον προκαλούσε . Δάσος με λεμονιές ήταν γι αυτόν κάτι απίστευτο. Από τη μια η έννοια
«δάσος» με έλατα, με οξιές, με πουρνάρια, με πεύκα με σκίουρους, με
τσακάλια και με κοκκινοσκουφίτσες κι από
την άλλη η Λεμονιά, οι δύο έννοιες φαίνονταν να αντιφάσκουν . Η μία είχε σχέση
είχε σχέση με μία καθημερινότητα, με το αγγίζω, με το μυρίζω, με το αντικρίζω
ενώ η άλλη η δάσος άγγιζε περισσότερο τις φαντασιώσεις του.
Οι αγγγλόφωνοι τη λένε lenon tree, οι Γερμανοί Zitronenbaum για τους
γαλλόφωνους είναι Le citronnier
Στη γλώσσα
των βιολόγων η λεμονιά ένα πλάσμα με το όνομα Citrus limonum
Οι Άγγλοι
τη λένε Black Locust για τους Γερμανούς είναι Die Gewöhnliche Robinie για τους Γάλλους Le robinier
Στη γλώσσα
των βιολόγων αυτό που λένε οι Έλληνες «ακακία» είναι
ένα πλάσμα
με το όνομα Robinia
Pseudoacacia
Το κορυφαίο είναι η εικόνα της
ανθισμένη τον Απρίλιο και η μυρωδιά αν πλησιάσεις το άνθος
Με κορμί όρθιο και καθόλου λείο, την
εποχή που ανθίζει γίνεται πανέμορφη. Σε
εδάφη ελληνικά φυτεύτηκε τον 19ο αιώνα και – χωρίς να είναι
ελληνική χλωρίδα – αντιμετωπίστηκε με
συμπάθεια και ονομάστηκε ακακία μόλο που για τους βοτανολόγους δεν ανήκει στο
είδος acacia είναι μια «ψευδοακακία». Το χαρτί τουαλέτας που προέρχεται από αυτήν
είναι ίσως το πιο μαλακό που κυκλοφορεί στο εμπόριο.
Εξαιρετικές ακακίες βρίσκει κανείς
στην οδό Στουρνάρη στο κέντρο της πρωτεύουσας.
κι εκεί στ' αυτί σου
σπίθιζε η γαζία τ' αποσπερίτη
Γιάννης Ρίτσος, Επιτάφιος
Οι
αναμνήσεις του έχουν σχέση κυρίως με την όσφρηση. «η γαζία» συχνά κρυμμένη πίσω από κισσό αλλά ο κισσός
δεν έχει άρωμα, ενώ το δικό της είναι μεθυστικό . Αλλά και η ιδιαίτερη εμφάνιση του άνθους ,
ένα χνουδωτό μπαλάκι που μπορείς και να παίξεις μαζί του, είναι κάτι που το είχε
προσέξει από μικρός, μια ανθισμένη γαζία
σε κήπο στο Κουκάκι υπάρχει σίγουρα στις αποσκευές των δικών του
αναπαραστάσεων. Όταν μάλιστα ήρθε κι εκείνο το «στ'
αυτί σου σπίθιζε η γαζία τ' αποσπερίτη» σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη έψαξε να βρει ποιο ακριβώς είναι το δέντρο. Και το βρήκε.
Οι Άγγλοι
τη λένε Needle Bush για τους Γερμανούς είναι Die Süße Akazie για τους Γάλλους Le cassier
Στη γλώσσα
των βιολόγων» είναι ένα πλάσμα με το όνομα Acacia farnesiana
Οι Έλληνες έμαθαν να λένε γαζία από το Gazia των Βενετσιάνων
Πρώτες μέρες του Φλεβάρη, και οι
μικρές κίτρινες τρύπες μέσα στο καταχείμωνο. Είναι οι ανθισμένες μιμόζες στη
Φιλοθέη, στο Καλαμάκι, στο Φάληρο. Με φύλλα λεπτεπίλεπτα, μικρή σχετικά σε
μέγεθος, μια διακριτική παρουσία τους έντεκα μήνες, μόνο τον Φεβρουάριο ανάβει
τα χαμηλά κίτρινα φώτα, μια παρένθεση μέσα στην παγωνιά, ένα πρελούδιο της Άνοιξης που ακόμα δεν έχει
πλησιάσει λίγο μετά τη μυγδαλιά, ένα μήνα πριν από την κορομηλιά και τις
ανεμώνες.
Και στα χειμωνιάτικα βάζα θα κάνουν
τις αλλεπάλληλες εμφανίσεις τους τα κίτρινα άνθη εκπέμποντας μία γοητεία που
αγγίζει και τους ανθρώπους της ζωγραφικής
Οι Άγγλοι
τη λένε Silver Wattle, οι Γερμανοί Silber-Akazie , οι Γάλλοι Mimosa
des fleuristes
Στη γλώσσα
των βιολόγων» κυκλοφορεί με το όνομα Acacia dealbata και είναι πλάσμα που πρωτοεμφανίστηκε
στην Αυστραλία, Από κει την έφερε στη
γηραιά Ήπειρο ο κάπταιν Κουκ, ο θαλασσοπόρος, και οι Ευρωπαίοι έμαθαν να τη φυτεύουν για να
εξαπλωθεί μόνο τον 19ο
αιώνα
Τα δέντρα που αγάπησε
το Σφεντάμι η Κουμαριά
η Μυρτιά η Μανόλια
η Δάφνη