Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Τι είναι η ΤΡΙΒΗ ;

Γι α τη Φυσική η ΤΡΙΒΗ (ολίσθησης) είναι ΔΥΝΑΜΗ. Λέγεται και κινητική τριβή.

Πότε εμφανίζεται ;

Η τριβή ολίσθησης ασκείται σε ένα σώμα που γλιστρά (ολισθαίνει) στην επιφάνεια ενός άλλου σώματος και συγχρόνως την πιέζει. Συνυπάρχει δηλαδή πάντοτε με την ΚΑΘΕΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ η οποία επίσης ασκείται στο κινούμενο σώμα από την επιφάνεια του άλλου σώματος.

Τα δύο σώματα βρίσκονται σε επαφή, αλληλοσυμπιέζονται και συγχρόνως ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ, το ένα ως προς το άλλο.

Πώς είναι η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ της ;

Εφόσον ένα σώμα Σ₁ βρίσκεται σε επαφή με την επιφάνεια ενός άλλου σώματος Σ₂ και τα δύο σώματα αλληλοσυμπιέζονται,

το Σ₂ ασκεί στο Σ₁ - εκτός από την κάθετη αντίδραση – και δύναμη με το όνομα ΤΡΙΒΗ η οποία έχει ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ πάντοτε ΑΝΤΙΘΕΤΗ από εκείνη της ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ του σώματος Σ₁ ως προς το Σ₂ .

Ποια είναι η ΤΙΜΗ της ;

Η τιμή της ΤΡΙΒΗΣ εξαρτάται μόνο από την τιμή της ΚΑΘΕΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ Ν και από τη φύση των τριβομένων επιφανειών. Δεν εξαρτάται δηλαδή ούτε από την τιμή της ταχύτητας του σώματος ούτε από το εμβαδόν των τριβομένων επιφανειών. Αυτό περιγράφεται με τη σχέση Τ = μΝ, σχέση στην οποία ο μ - λεγόμενος συντελεστής τριβής - «εκπροσωπεί» τη φύση των δύο επιφανειών .

Αν ένα ξύλινο κουτί κινείται πάνω σε τραπέζι ο συντελεστής τριβής θα είναι γύρω στο 0,4

Αν ένα ατσάλινο αντικείμενο κινείται σε επιφάνεια από ατσάλι θα είναι μ = 0,47.

Αν ανάμεσα στις δύο επιφάνειες βάλουμε λιπαντικό η τιμή του μ ελαττώνεται εντυπωσιακά.

Και η τριβή αυτή είναι «η τριβή που ζεσταίνει» ;

Σύμφωνα με τη Φυσική «η εμφάνισή της έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία των δύο σωμάτων »

Στη γλώσσα της ενέργειας η παρουσία της έχει σαν αποτέλεσμα η ενέργεια να υποβαθμίζεται.

Αν σε οριζόντιο έδαφος εκτοξεύσουμε ένα αντικείμενο με κινητική ενέργεια 2,4 τζάουλ, το αντικείμενο κάποτε θα σταματήσει. Η τριβή ως δύναμη θα διαμορφώσει την επιβραδυντική επιτάχυνση. Η κινητική ενέργεια του σώματος θα μηδενιστεί. Λέμε τότε ότι «η ενέργεια του σώματος υποβαθμίστηκε» και ότι «αυξήθηκε η θερμική εσωτερική ενέργεια του συστήματος κατά 2,4 τζάουλ».

Γιατί λέμε «τριβή που ζεσταίνει»; Είναι δυνατόν να υπάρχει «τριβή που δεν ζεσταίνει»;

Υπάρχει μια δύναμη η οποία στη γλώσσα της Φυσικής λέγεται «ΣΤΑΤΙΚΗ ΤΡΙΒΗ» και αυτή δεν ζεσταίνει

Σε ένα ακίνητο - ως προς το έδαφος- σώμα μπορεί να ασκείται τριβή ολίσθησης;

Αν ένα αντικείμενο Σ γλιστρά πάνω σε οριζόντιο έδαφος, το έδαφος ασκεί στο κινούμενο σώμα τριβή Τ με κατεύθυνση αντίθετη προς την ταχύτητά του Σ. Συγχρόνως – σύμφωνα και με τον νόμο δράσης αντίδρασης- το αντικείμενο Σ ασκεί δύναμη στο «ακίνητο» έδαφος. Πρόκειται για την αντίδραση της τριβής Τ, η οποία έχει φορά αντίθετη της Τ και μέτρο ίσο με την Τ. Είναι κι αυτή μια τριβή ολίσθησης. Την σημειώνουμε βέβαια μόνο εάν χρειαστεί να μελετήσουμε το έδαφος. Η μία τριβή δεν υπάρχει χωρίς την άλλη. Η παρουσία τους επιφέρει υποβάθμιση της ενέργειας

.