Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

Γαλλία, εποχή του αερόστατου

και της Επανάστασης. Ο Σεζάρ Σαρλ.

Ήταν 1783 και οι αδελφοί Montgolfier είχαν ήδη καταφέρει να φτιάξουν το αερόστατο με ζεστό αέρα το οποίο ανέβηκε στον ουρανό των Βερσαλλιών. Το γεγονός έκανε τεράστια εντύπωση.

Κανείς άνθρωπος μέχρι τότε δεν είχε ποτέ πετάξει τόσο ψηλά.

Ένας από αυτούς που εντυπωσιάστηκαν περισσότερο ήταν και ο καθηγητής της Φυσικής Φιλοσοφίας στη Σορβόννη Jacques Alexandre César Charles. Γεννημένος το 1746, - Γάλλος της γενιάς του Laplace, του Lavoisier και του Ιταλού Alessandro Volta και λίγα χρόνια μεγαλύτερος από το Μότσαρτ και τον Βελεστινλή –τώρα στα 37 του χρόνια δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το αερόστατο.

Η Σκέψη του οδηγήθηκε στον «εύφλεκτο αέρα», το εντυπωσιακά ελαφρύ αέριο που είχε πριν από 15 μόλις χρόνια ανακαλυφθεί από τους χημικούς και στο οποίο ο Lavoisier θα έδινε το όνομα ΥΔΡΟΓΟΝΟ. Ο ίδιος είχε έχει ήδη αποδείξει ότι ο « εύφλεκτος αέρας» είναι 14 φορές πιο ελαφρός από τον αέρα.

Και έδρασε ακαριαία. Την ίδια εκείνη χρονιά που έγινε η επίδειξη των αδελφών στις Βερσαλλίες έφτιαξε ένα αερόστατο γεμίζοντας το μπαλόνι με υδρογόνο. Το αερόστατο με υδρογόνο ανυψώθηκε καλύτερα από εκείνα των αδελφών de Montgolfier και με τον ίδιο τον Charles επιβάτη έφθασε σε ύψος 1600 μέτρων από το έδαφος. Ο ίδιος επανέλαβε το εγχείρημα αρκετές φορές, όλες με υδρογόνο και όλες με επιτυχία.

Με θερμόμετρο και με μανόμετρο.

Και όχι μόνο για τον ΑΕΡΑ. Έτος 1787.

Τη δεκαετία του 1780, παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης, οι Γάλλοι ερευνητές διαθέτουν ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ και ΜΑΝΟΜΕΤΡΟ και η άποψη των χημικών ότι «εκτός από τον αέρα υπάρχουν πολλών μορφών αέρια διαφορετικά » έχει πλέον εδραιωθεί. Χρησιμοποιώντας θερμόμετρο, μανόμετρο και ογκομετρικές διατάξεις ο César Charles - γύρω στο 1787 , δυο χρόνια πριν ξεσπάσει η Επανάσταση- ερευνούσε τη συμπεριφορά του αέρα κατά τη θέρμανσή του και συγκεκριμένα το φαινόμενο ΙΣΟΒΑΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗ του αέρα το οποίο αναφέρεται και ως ΔΙΑΣΤΟΛΗ του αέρα υπό σταθερή πίεση. Οι μετρήσεις είχαν οδηγήσει σε συμπεράσματα για μια ΑΝΑΛΟΓΙΑ ανάμεσα στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην αντίστοιχη αύξηση του όγκου τα οποία μπορούν να περιγραφούν με την ΔV = V₀αΔθ με α = 1/273 ανά βαθμό. Επανέλαβε τις πειραματικές μετρήσεις και με άλλα αέρια που δεν ήταν αέρας για να διαπιστώσει το , ιδιαίτερα ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ότι η – περίπου - κατά 1/273 ΑΥΞΗΣΗ του όγκου του αέρα φαινόταν να ισχύει ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΑΕΡΙΟ.

Την ίδια εποχή ερευνώντας και τις συνέπειες της θέρμανσης του αέρα σε «κλειστό δοχείο – ΙΣΟΧΩΡΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ - διαπίστωσε ότι και η αύξηση της πίεσης είναι ΑΝΑΛΟΓΗ προς την αύξηση της θερμοκρασίας και μάλιστα για κάθε βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας η πίεση αυξάνεται κατά το 1/273 της προηγούμενης τιμής της καθώς και ότι η κατά το 1/273 ΑΥΞΗΣΗ της πίεσης ανά βαθμό ισχύει ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΑΕΡΙΟ. Η σχετική αναλογία μπορεί να περιγραφεί με τη σχέση ΔΡ = Ρ₀αΔθ

Και μία λεπτομέρεια η οποία για τους αιώνες που ακολούθησαν ήταν η αιτία μιας σύγχυσης στο ζήτημα της «πατρότητας» των σχετικών νόμων. Ο César Charles ποτέ δεν δημοσίευσε τα αποτελέσματα των μετρήσεων του.

.

Δώδεκα χρόνια αργότερα και ενώ η Γαλλία είναι «Γαλλία του Ναπολέοντα», ένας νεαρός Γάλλος χημικός κάνει παρόμοιες μετρήσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια και σε περισσότερα αέρια. Με τον Berthollet και τον LaPlace, να τον ενθαρρύνουν, εκείνος ετών 23, κάνει την ακριβέστερη μέχρι τότε έρευνα στην ΙΣΟΒΑΡΗ θέρμανση και τη συνεπαγόμενη ΔΙΑΣΤΟΛΗ των αερίων αερίου και στην ΙΣΟΧΩΡΗ θέρμανσή τους. Είναι χειμώνας του 1801-2 , είναι Παρίσι κι εκείνος είναι ο JOSEPH LOUIS GAY-LUSSAC , ο Ζοζέφ Λουί Γκε-Λυσσάκ.

Λίγο αργότερα θα δημοσιεύσει την εργασία του αλλά και θα ομολογήσει γραπτώς ότι πριν δεκαπέντε χρόνια, παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης ο César Charles είχε οδηγηθεί στα ίδια ακριβώς συμπεράσματα αλλά δεν τα δημοσίευσε ποτέ.

.

.