Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

 

 

η ελληνίδα Γεωμετρία και το φαινόμενο «σκιά» 

 

 

 

 


Η ομπρέλα και η καρυδιά

 

Κι ας γείρει ο πόθος σου βαθύς

Σαν ίσκιος καρυδιάς

Γιώργος Σεφέρης, Ερωτικός λόγος        

 

Στις δύσκολες μέρες του καλοκαιριού, η σκιά πάντα τον ανακούφιζε. Καλή η

ηλιοθεραπεία αλλά  η νοικιασμένη ομπρέλα πρόσφερε θαλπωρή δίπλα στη θάλασσα.

Στο μεταξύ η φύση σε συνεργασία με την ανθρώπινη παρέμβαση πρόσφερε τα αρμυρίκια της Σίφνου, τις  μουριές της  πλατείας και βέβαια το top όλων των σκιερών «από κάτω»  εκείνο δηλαδή της καρυδιάς. 

Imagen:Juglans regia Broadview.jpg
 

 

 

 

 

 

 


Γεωμετρία των Αλεξανδρινών

Οι Έλληνες - και όχι μόνον αυτοί- ,  με τη ματιά τους γυμνασμένη από τη Γεωμετρία, «είδαν» - μέσα από στη δημιουργία της σκιάς-  το ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ του φωτός,  μια ΙΔΕΑ που εξελίχθηκε σε παγκόσμια πίστη και που με τη σειρά της γέννησε την επόμενη ιδέα της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ ενός δηλαδή γεωμετρικού μοντέλου «ευθείας γραμμής»

σαν αυτή με την οποία παριστάνεται καθεμιά από τις ηλιαχτίδες που σχεδιάζουν τα παιδιά μας να ξεπηδούν από τους ήλιους τους.

 

Η ακτίνα φωτός ενθάρρυνε με τη σειρά της μια γενικότερη γεωμετρική λογική με γραμμές γωνίες, επίπεδα η οποία αξιοποιήθηκε,  ιδιαίτερα από τους Αλεξανδρινούς της ελληνιστικής εποχής,  για τη μελέτη των σχετικών φαινομένων.

Ήταν μία από τις πρώτες συναντήσεις της πρώιμης Φυσικής - που δεν ήταν ακόμα «Φυσική» - με τη Γεωμετρία.

 

Τα χρόνια εκείνα το φαινόμενο «σκιά» και η ιδέα της ευθύγραμμης διάδοσης - σε συνδυασμό με τη Γεωμετρία του Ευκλείδη και του Αρχιμήδη - αξιοποιήθηκαν και για την ερμηνεία των μαγικών μέχρι τότε φαινομένων ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ και ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ,

 

 

 

 

 

 

ενώ με την παρέμβαση ενός άλλου Αλεξανδρινού, του Ερατοσθένη, οδηγήθηκαν, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρώπινης έρευνας στη μέτρηση του μεγέθους του πλανήτη Γη.

 

 

Πολλούς αιώνες αργότερα η σκιά πάνω στο πανί – λευκό μου σεντονάκι λάμπα μου μικρή -  έγινε κατηραμένος όφις, Χατζηαβάτης και Καραγκιόζης Έλληνας.

 

 

ενώ παράλληλα συγκίνησε και έσπρωξε σε δημιουργίες τους ζωγράφους και τους φωτογράφους όλου του κόσμου

 

 

 

 

 

 

 

 


Ευθύγραμμη διάδοση του φωτός.

Σε ένα διαφανές μέσο στο οποίο το φως διαδίδεται προς όλες τις κατευθύνσεις με την ίδια ταχύτητα, θεωρούμε ότι διαδίδεται ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΑ . 

 

Το φως διαδίδεται όπως η ευθεία;  ή  

η ευθεία προχωράει όπως το φως ;

 

 

Στην ευρωπαϊκή επιστημονική παράδοση, 

η γεωμετρική έννοια ΕΥΘΕΙΑ και η φυσική έννοια ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ συναντήθηκαν και περίπου ταυτίστηκαν είτε μέσα από τη γεωμετρία του Ευκλείδη είτε μέσα από γεωμετρίες «μη ευκλείδειες» με αποκορύφωμα την περιγραφή του χωρόχρονου  στη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, σύμφωνα με την οποία οι γεωδαισικές γραμμές του συμπαντικού χωρόχρονου είναι οι δρόμοι του φωτός.

Στη σύγχρονη σκέψη είναι δύσκολο να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «το φως διαδίδεται όπως η ευθεία;  ή « η ευθεία προχωράει όπως το φως ;»

«  ΕΥΘΕΙΑ ΛΕΓΕΤΑΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ» .