Ανδρέας Ιωάννου
Κασσέτας
Andreas Ioannou Kassetas
PHILOSOPHIAE NATURALIS
PRINCIPIA MATHEMATICA 6
Στα
λατινικά |
Στα
αγγλικά |
Στα
ελληνικά |
LIBER TERTIUS. De Mundi Systemate |
BOOK 3 . The System of the Word |
Τρίτο βιβλίο. Το Σύστημα του Κόσμου |
Propositio I. Theorema
I.
Proposition I. Theorem I. Πρόταση 1 . Θεώρημα 1
Vires, quibus Planetæ circumjoviales perpetuo
retrahuntur à motibus rectilineis & in orbibus suis retinentur,
respicere centrum Jovis, & esse reciproce ut quadrata distantiarum locorum
ab eodem centro.
That the forces by
which the circumjovial planets are continually drawn
off from rectilinear motions, and retained in their proper orbits, tend to
Jupiter centre; and are reciprocally as the squares of the distances of the places of those
planets from that centre
Οι δυνάμεις με τις οι οποίες οι δορυφόροι του Δία
εκτρέπονται από τις ευθύγραμμες κινήσεις τους και διατηρούνται στις δικές τους
τροχιές, κατευθύνονται προς το κέντρο του Δία και είναι αντιστρόφως ανάλογες
προς τα τετράγωνα των αποστάσεων των θέσεων των δορυφόρων από αυτό το κέντρο
Propositio
ΙI.
Theorema
ΙI. Proposition IΙ.
Theorem IΙ. Πρόταση 2 . Θεώρημα 2
Vires, quibus Planetæ primarii
perpetuo retrahuntur à motibus
rectilineis, & in Orbibus
suis retinentur, respicere Solem,
& esse reciproce ut
quadrata distantiarum ab
ipsius centro.
That the forces by
which the primary planets are
continually drawn off from rectilinear motions, and retained in their proper
orbits, tend to the sun; and are reciprocally as the squares of the distances of the places of those
planets from that centre
Οι δυνάμεις με τις οι οποίες οι αρχικοί πλανήτες
εκτρέπονται από τις ευθύγραμμες κινήσεις τους και διατηρούνται στις δικές τους
τροχιές, κατευθύνονται προς το κέντρο του Ήλιου και είναι αντιστρόφως ανάλογες
προς τα τετράγωνα των αποστάσεων των θέσεων των πλανητών από το κέντρο του Ήλιου
Propositio
ΙIΙ.
Theorema
ΙΙI. Proposition IΙΙ. Theorem IΙΙ. Πρόταση 3 . Θεώρημα 3
Vim qua Luna retinetur in Orbe suo respicere terram, & esse reciprocò
ut quadratum distantiæ
locorum ab ipsius centro.
That the force by
which the moon is retained in its orbit tend to the
earth; and is
reciprocally as the square
of the distance of its place from
that earth’s centre
Η δύναμη με την οποία η Σελήνη διατηρείται την
τροχιά της κατευθύνεται προς τη Γη και είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το
τετράγωνα της απόστασης της θέσης της Σελήνης από το κέντρο της Γης .
Propositio
IV.
Theorema IV. Proposition IV. Theorem VΙ. Πρόταση 4 . Θεώρημα 4
Lunam gravitare in terram, & vi gravitatis retrahi
semper à motu rectilineo, & in orbe suo retineri.
That the moon
gravitates towards the earth and the force of gravity is continually drawn off
a rectilinear motion and retained in its orbit
Στη Σελήνη δρα βαρύτητα προς την κατεύθυνση της
Γης και η δύναμη της ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ την
εκτρέπει από την ευθύγραμμη κίνησή της και τη διατηρεί σε τροχιά
Propositio
V.
Theorema V. Proposition V. Theorem V.
Πρόταση 5 . Θεώρημα 5
Planetas circumjoviales gravitare
in Jovem, & circumsolares
in Solem, & vi
gravitatis suæ retrahi
semper à motibus rectilineis, & in
orbibus curvilineis retineri.
That the circumjoval planets gravitate towards Jupiter; the circumsolar towards the sun and by the forces of their gravity are
drawn off from rectilinear motions, and retained in curvilinear orbits
Ότι
oι δορυφόροι του Δία δέχονται βαρύτητα προς
την κατεύθυνση του Δία, , οι πλανήτες γύρω από τον Ήλιου προς την κατεύθυνση
του Ήλιου και οι δυνάμεις της βαρύτητας τους εκτρέπουν από τις ευθύγραμμες
κινήσεις και τους διατηρούν σε καμπύλη τροχιά
Propositio VI. Theorema VI.
Proposition VI. Theorem VI. Πρόταση 6 . Θεώρημα 6
Corpora
omnia in Planetas singulos gravitare, & pondera eorum in eundem quemvis Planetam,
paribus distantiis à centro Planetæ, proportionalia esse
quantitati materiæ in singulis.
That all bodies
gravitate towards every planet; and that the weight of bodies towards any the
same planet, at equal distances from the centre of the
planet, are proportional to the quantities of matter which they
severally contain.
Σε όλα τα σώματα επιδρά βαρύτητα προς την
κατεύθυνση του κάθε πλανήτη . Στον ίδιο πλανήτη το βάρος των σωμάτων, που
βρίσκονται σε ίσες αποστάσεις από το κέντρο του πλανήτη, είναι ανάλογο προς την ποσότητα ύλης που
περιέχει το σώμα
Propositio VII.
Theorema VII. Proposition
VII. Theorem VI. Πρόταση 7 . Θεώρημα 7
Gravitatem in corpora universa fieri, eamque
proportionalem esse quantitati materiæ in singulis.
That there is power
of gravity tending to all bodies, proportional to the several quantities of
matter which they contain
Υπάρχει μια παγκόσμια δύναμη βαρύτητας ασκούμενη
σε κάθε σώμα. ανάλογη προς την συγκεκριμένη ποσότητα ύλης την οποία καθένα από
αυτά περιέχει.
Propositio VIII.
Theorema VIII. Proposition
VIII. Theorem VIII. Πρόταση 8 . Θεώρημα 8
Si Globorum duorum in se mutuò gravitantium
materia undique, in regionibus quæ à centris æqualiter
distant, homogenea sit: erit pondus Globi alterutrius in alterum
reciprocè ut quadratum distantiæ inter centra.
In two spheres
mutually gravitating each other towards the other, if the matter in places on
all sides round about and equi-distant the centers is
similar, the weight of either sphere towards the other will be reciprocally as
the square of the distance between them.
Σε δύο σφαίρες που επιδρούν βαρυτικά η μία προς
την άλλη, εάν η ύλη σε όλα τα σημεία όλων των πλευρών και σε ίσες αποστάσεις
από το κέντρο είναι ίδια, η ελκτική βαρυτική δύναμη της καθεμιάς προς το μέρος
της άλλης θα είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το τετράγωνο της μεταξύ τους
απόστασης
Propositio IX. Theorema
IX. Proposition
IX. Theorem IX. Πρόταση 9 . Θεώρημα 9.
Gravitatem pergendo à superficiebus Planetarum
deorsum decrescere in ratione distantiarum à centro quam proximè.
That the force of gravity,
considered downward from the surface of the planets decreases in the proportion
of the distances from their centers
Κάτω από
την επιφάνεια κάθε πλανήτη η δύναμη της
βαρύτητας ελαττώνεται ανάλογα προς τις
αποστάσεις από το κέντρο του πλανήτη.
Propositio X. Theorema X. Proposition X. Theorem X. Πρόταση 10 . Θεώρημα 10.
Motus Planetarum in Cœlis diutissimè conservari posse.
That the motions of
the planets in the heavens may subsist an exceedingly long time
Η κινήσεις των πλανητών στους ουρανούς μπορεί να
λαμβάνουν χώρα επί ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα
Hypothesis I.
That the centre of the system of the world is immovable
Το κέντρο βάρους του Συστήματος του Κόσμου είναι
αμετακίνητο
Propositio XΙ. Theorema XΙ. Proposition
XΙ. Theorem XΙ.
Πρόταση 11 . Θεώρημα 11.
Commune centrum gravitas Terræ Solis &
Planetarum omnium quiescere.
That the common
centre of gravity of the earth , the sun, and all the
planets is immovable
To
σύνηθες κέντρο βάρους της Γης, του Ήλιου και όλων των πλανητών είναι
αμετακίνητο
Propositio XΙΙ. Theorema XΙΙ. Proposition XΙΙ. Theorem
XΙΙ.
Πρόταση 12 . Θεώρημα 12.
Solem motu perpetuo agitari sed nunquam longe recedere
à communi gravitatis centro Planetarum omnium.
That the sun is
agitated by a perpetual motion, but never recedes far from the common centre of
gravity of the planets
Ο ‘Ηλιος είναι
ενεργοποιημένος σε μια αδιάκοπη κίνηση αλλά ποτέ δεν απομακρύνεται από το κοινό
κέντρο βάρους όλων των πλανητών.
Propositio XΙΙΙ. Theorema XΙΙΙ. Proposition XΙΙΙ. Theorem XΙΙΙ. Πρόταση 13 . Θεώρημα 13.
Planetæ moventur in
Ellipsibus umbilicum habentibus
in centro Solis, & radiis
ad centrum illud ductis
areas describunt temporibus
proportionales.
Τhe
planets move in ellipses which have their common focus in the centre of the
sun; and by radii drawn to that centre, they describe areas proportional to the
time of description
Οι πλανήτες κινούνται σε ελλείψεις οι οποίες έχουν
την κοινή τους εστία στο κέντρο του Ήλιου και από την ακτίναπου
άγεται από αυτό το κέντρο διαγράφονται εμβαδά ανάλογα προς τους χρόνους της διαγραφής τους.
Propositio XΙV. Theorema XΙV. Proposition XΙV. Theorem
XΙV. Πρόταση 14. Θεώρημα 14.
Orbium Aphelia & Nodi quiescunt.
The aphelions and nodes of the orbits of the planets are fixed
Τα αφήλια και οι κόμβοι των τροχιών είναι σταθερά
σημεία.
Propositio XV. Theorema XV. Proposition XV.
Theorem XV. Πρόταση 15. Θεώρημα 15.
Invenire Orbium transversas
diametros.
To find the
principal diameters of the orbits of the planets
Να βρεθούν οι κύριες διάμετροι των τροχιών των
πλανητών
Propositio XVI. Problema I.
Proposition XVΙ. Problem Ι. Πρόταση 16. Πρόβλημα 1.
Invenire Orbium Excentricitates
& Aphelia.
To find the eccentricities and aphelions of the planets
Να βρεθούν οι εκκεντρότητες και τα αφήλια των
πλανητών
Propositio XVΙΙ. Theorema XVΙ. Proposition XVΙΙ. Theorem XVΙ. Πρόταση 17. Θεώρημα 16.
Planetarum
motus
diurnos
uniformes
esse,
& librationem
Lunæ
ex
ipsius
motu
diurno
oriri.
That the diurnal
motions of the planets are uniform, and that the libration
of the moon arises from its diurnal motion
Οι (ημερήσιες) στροφικές κινήσεις των πλανητών
είναι ομαλές και η λίκνιση της Σελήνης προκύπτει από
την περιστροφική της κίνηση.
Propositio XVΙΙΙ. Theorema XVΙΙ. Proposition XVΙΙΙ. Theorem XVΙΙ. Πρόταση 18. Θεώρημα 17.
Axes Planetarum dimetris
quæ
ad eosdem axes normaliter
ducuntur minores esse.
That the axes of the
planets are less than the diameters drawn perpendicular to the axes
Οι άξονες περιστροφής των πλανητών είναι
μικρότεροι από τις διαμέτρους τις κάθετες στους άξονες
Propositio XΙΧ. Problema ΙI. Proposition XΙΧ. Problem ΙΙ. Πρόταση 19. Πρόβλημα
2.
Invenire proportionem axis Planetæ ad diametros eidem perpendiculares.
To find the
proportion of the axis of a planet to the diameter, perpendicular thereto
Να βρεθεί η αναλογία του άξονα περιστροφής ενός
πλανήτη με τη διάμετρο την κάθετη σε αυτόν
Propositio XΧ. Problema ΙΙI. Proposition XΧ.
Problem
ΙΙΙ. Πρόταση 20. Πρόβλημα 3.
Invenire & inter se comparare pondera corporum in
regionibus diversis.
To find and compare
together the weight of bodies in the different regions of our earth
Να προσδιοριστούν και να συγκριθούν μεταξύ τους τα
βάρη των σωμάτων σε διαφορές περιοχής της Γης μας
Propositio XΧΙ. Theorema XVΙΙI. Proposition XΧ.
Theorem XVΙΙI
. Πρόταση 21. Θεώρημα 18.
Puncta Æquinoctialia regredi, & axem Terræ singulis revolutionibus nutando bis inclinari
in Eclipticam & bis redire ad positionem priorem.
That the equinoctial points go backward and that the axis of the earth by a nutation in every
annual revolution twice vibrates towards the ecliptic, and as often returns to
its former position.
Τα σημεία των ισημεριών μετακινούνται προς τα πίσω
και ο άξονας της Γης από μια κλόνηση σε κάθε ετήσια
περιφορά ταλαντώνεται δύο φορές προς την εκλειπτική και συχνά επιστρέφει στην
προηγούμενη θέση.
Propositio XΧΙΙ. Theorema XΙΧ. Proposition XΧΙΙ. Theorem XΙΧ
. Πρόταση 22. Θεώρημα 19.
Motus omnes Lunares, omnesque motuum
inæqualitates ex allatis Principiis consequi.
That all motions of
the moon and all the inequalities of those motions follow from the principles
which we have laid down
Όλες οι κινήσεις της Σελήνης και όλες οι ανωμαλίες
αυτών των κινήσεων προκύπτουν από τις Αρχές τις οποίες έχουμε εκθέσει
Propositio XΧΙΙΙ. Problema V. Proposition XΧIII. Problem V. Πρόταση 23. Πρόβλημα 4.
Motus inæquales Satellitum Jovis & Saturni
à motibus Lunaribus derivare.
To derive the
unequal motions of the satellites of Jupiter and Saturn from the motions of our
moon
Να προσδιορίσουμε τις διαφορετικές κινήσεις των
πλανητών του Δία και του Κρόνου βασιζόμενοι στις κινήσεις της σελήνης μας
Propositio XΧΙV. Theorema XΧ. Proposition XΧΙV. Theorem XΧ
. Πρόταση 24. Θεώρημα 20.
Fluxum & refluxum Maris ab actionibus Solis
ac Lunæ oriri debere.
That the flux and
reflux of the sea arise from the actions of the sun and moon
Η άμπωτη και η παλίρροια της θάλασσας προκύπτει
από τις επιδράσεις του Ήλιου και της Σελήνης
Propositio XΧV. Problema V. Proposition XΧV. Problem V. Πρόταση 25. Πρόβλημα 5.
Invenire vires Solis ad perturbandos motus Lunæ.
To find the forces
with which the sun disturbs the motions of the moon
Να βρούμε τις δυνάμεις με τις οποίες ο ήλιος
διαταράσσει τις κινήσεις της Σελήνης
Propositio XΧVI. Problema VI. Proposition XΧVI.
Problem VI. Πρόταση 26. Πρόβλημα 6.
Invenire incrementum areæ quam Luna radio ad Terram
ducto describit.
To find the horacy increment of the area which the moon by a radius
drawn to the earth, describes in a circular orbit
Να βρούμε τη χρονική εξέλιξη της επιφάνειας η
οποία διαγράφεται από μια ακτίνα που ενώνει τη Γη με τη Σελήνη κατά την κυκλική
τροχιά.
Propositio XΧVII. Problema VII. Proposition XΧVII. Problem VII. Πρόταση 27. Πρόβλημα
7.
Ex motu
horario Lunæ invenire ipsius distantiam à Terra.
From the horacy motion of the moon to find its distance from the
earth
Από την κίνηση της Σελήνης να βρούμε την απόστασή
της από τη Γη.
Propositio XΧVIII. Problema VIII. Proposition XΧVIII. Problem VIII. Πρόταση 28. Πρόβλημα 8.
Invenire diametros Orbis in quo Luna absque
excentricitate moveri deberet.
To find the diameter
of the orbit in which without eccentricity the moon could move
Να βρούμε τη διάμετρο της τροχιάς την οποία θα
μπορούσε να διαγράφει η Σελήνη χωρίς εκκεντρότητα
Propositio XΧIX. Problema IX. Proposition XΧIX. Problem IX. Πρόταση 29. Πρόβλημα 9.
Invenire Variationem Lunæ.
To find the
variation of the moon
Να βρούμε τη μεταβολή της Σελήνης.
Propositio XΧX. Problema X. Proposition XΧX. Problem X. Πρόταση 30. Πρόβλημα 10.
Invenire
motum horarium Nodorum Lunæ in Orbe circulari.
To
find
the horacy
motion
of the nodes of the moon in a circular orbit
Να βρούμε την κίνηση των κόμβων της Σελήνης σε μια
κυκλική τροχιά
Propositio XΧXI. Problema XI. Proposition XΧXI. Problem XI. Πρόταση 31. Πρόβλημα
11.
Invenire motum horarium
Nodorum Lunæ in Orbe Elliptico. (449)
To find the horacy motion of the nodes of the moon in an elliptic orbit
Να βρούμε την κίνηση των κόμβων της Σελήνης σε μια
ελλειπτική τροχιά
Propositio XΧXII. Problema XII. Proposition XΧXII. Problem XII. Πρόταση 32. Πρόβλημα 12.
Invenire motum medium Nodorum Lunæ.
To find the mean
motion of the nodes of the moon
Να βρούμε την μέση κίνηση των κόμβων της Σελήνης
Propositio XΧXIII. Problema XIII. Proposition XΧXIII. Problem XIII. Πρόταση 33 Πρόβλημα 13.
Invenire motum verum
Nodorum Lunæ. [457]
To find the true
motion of the nodes of the moon
Να βρούμε την πραγματική κίνηση των κόμβων της
Σελήνης
Propositio XΧXIV. Problema XIV. Proposition XΧXIV. Problem XIV. Πρόταση 34 Πρόβλημα 14.
Invenire Variationem horariam inclinationis Orbis Lunaris ad planum Eclipticæ.
To find the horacy variation of the inclination of the moon’s orbit to
the plane of the ecliptic
Να βρούμε τη χρονική μεταβολή της κλίσης της
τροχιάς της Σελήνης στο επίπεδο της εκλειπτικής
Propositio XΧXV. Problema XV. Proposition XΧXV. Problem XV. Πρόταση 35 Πρόβλημα 15.
Dato tempore invenire Inclinationem Orbis Lunaris ad
planum Eclipticæ.
To a given time to
find the inclination of
the moon’s orbit to the plane of the ecliptic
Σε μια δεδομένη χρονική στιγμή να βρούμε την κλίση
της τροχιάς της Σελήνης στο επίπεδο της εκλειπτικής
Propositio XΧXVI. Problema XVI. Proposition XΧXVI.
Problem XVI. Πρόταση 36 Πρόβλημα 16.
Invenire vim Solis ad Mare movendum.
To find the force of
the sun to move the sea
Να βρούμε τη δύναμη του Ήλιου στην κίνηση της
θάλασσας
Propositio XΧXVII. Problema XVII. Proposition XΧXVII. Problem XVII. Πρόταση 37 Πρόβλημα 17.
Invenire vim Lunæ ad Mare movendum. [467]
To find the force of
the moon to move the sea
Να βρούμε τη δύναμη της Σελήνης στην κίνηση της
θάλασσας
Propositio XΧXVIII. Problema XVIII. Proposition XΧXVIII. Problem XVIII. Πρόταση 38 Πρόβλημα 18
Invenire figuram corporis
Lunæ.
To find the figure of the moon’s body
Να βρούμε το σχήμα του σώματος της Σελήνης
Propositio XΧXIX. Problema XIX. Proposition XΧXIX.
Problem XIX. Πρόταση 39 Πρόβλημα 19.
Invenire Præcessionem Æquinoctiorum.
To find the precession of the equinoxes
Να βρούμε τη μετάπτωση των ισημεριών
Propositio XL. Theorema XXI. Proposition XL. Theorem XΧI . Πρόταση 40. Θεώρημα 21.
Cometas in Sectionibus conicis umbilicos in centro Solis habentibus moveri, & radiis ad solem ductis areas temporibus proportionales describere. [ 481]
That the comets move
in some of the conic sections, having their foci in the centre of the sun; and
by radii drawn describe areas proportional to the times.
Οι κομήτες κινούνται σε κάποιες κωνικές τομές, με
τις εστίες τους να βρίσκονται στο κέντρο του Ήλιου. Και από την «επιβατική»
ακτίνα διαγράφονται επιφάνειες ανάλογες προς τους χρόνους.
Propositio XLI. Problema XX. Proposition XLI.
Problem
XX. Πρόταση 41 Πρόβλημα
20.
Cometæ in Parabola moventis Trajectoriam ex datis tribus observationibus determinare.
From three
observations given to determine the orbit of a comet moving in a parabola
Από τρεις δεδομένες παρατηρήσεις να προσδιοριστεί
η τροχιά ενός κομήτη κινούμενου σε παραβολή
Propositio XLII. Problema XXI. Proposition XLII.
Problem
XXI. Πρόταση 42 Πρόβλημα
21.
Trajectoriam Cometæ graphicè inventam
corrigere. [
509]
To correct a comets
trajectory found as above
Να γίνει διόρθωση των παραπάνω τροχιών των κομητών.