Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθεις:

Ø Για τα βασικά χαρακτηριστικά ενός χάρτη (τίτλος, υπόμνημα)

Ø Τι είναι κλίμακα του χάρτη

Όπως κάθε άνθρωπος έτσι και κάθε χάρτης έχει την ταυτότητά του. Έχει δηλαδή τα δικά του στοιχεία που μας λένε τι χάρτης είναι και σε τι μπορεί να μας χρησιμεύσει.

Ο χάρτης αυτός έχει ένα τίτλο: Ποιον; ..................................................................

Ποια άλλα στοιχεία περιλαμβάνει η ταυτότητα αυτού του χάρτη; ........................................................................................................................................................................................................................

Το υπόμνημα του χάρτη. Για να απεικονίσουμε τις πληροφορίες που μας δίνει ένας

χάρτης, αντί για λέξεις χρησιμοποιούμε σύμβολα και χρώματα που μας φανερώνουν το καθένα κάποιο στοιχείο του τόπου που απεικονίζει ο χάρτης.

Τα σύμβολα και τα χρώματα αυτά αποτελούν το υπόμνημα του χάρτη. Χάρη στο υπόμνημα διαβάζουμε οποιοδήποτε χάρτη σ’ όποια γλώσσα κι αν είναι γραμμένος.

Ø Κοίταξε πάλι τον παραπάνω χάρτη: Ποια ερμηνεία δίνεις στα σύμβολα και

τα χρώματα του υπομνήματος που βρίσκεται δίπλα του; (Γράψ’ τα)

Η κλίμακα του χάρτη.

Πρόβλημα: Η Σπάρτη και η Αθήνα ήταν δύο πόλεις-κράτη της αρχαιότητας που

είχαν μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ τους. Άραγε πόσο μακριά είναι η

μια από την άλλη;

Ας εντοπίσουμε τις δυο πόλεις στον παρακάτω χάρτη για να βρούμε την απόσταση που τις χωρίζει σε ευθεία γραμμή.

Πιάσε το χάρακά σου και μέτρησε: Πόσα εκατοστά απέχει η μια πόλη από την άλλη;

Απάντηση: …………………………………………………………………………….

Ο χαρτογράφος* για να μπορέσει να τοποθετήσει μια περιοχή της Γης πάνω σε ένα χάρτη, τη σχεδιάζει πολύ μικρότερη από το μέγεθος που έχει στην πραγματικότητα. Τη σχεδιάζει δηλαδή με κλίμακα*. Στον παραπάνω χάρτη κάτω αριστερά γράφει ΚΛΙΜΑΚΑ 1: 3.000.000. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε εκατοστό πάνω στο χάρτη αντιστοιχεί πραγματική απόσταση 3.000.0000 εκατοστά πάνω στο έδαφος!

Ερώτηση: Ποια είναι λοιπόν η πραγματική απόσταση Σπάρτης-Αθήνας σε ευθεία

γραμμή;

Απάντηση: …………………………………………………………………………………

* Χαρτογράφος: Ο επιστήμονας που κατασκευάζει χάρτες.

* Κλίμακα: Ο αριθμός που δείχνει πόσες φορές είναι μικρότερο ένα μέρος πάνω στο χάρτη

από το πραγματικό του μέγεθος πάνω στην επιφάνεια της Γης.

Φύλλο εργασίας

1. Γράψε με δικά σου λόγια μία απάντηση σε κάθε ερώτηση:

α) Γιατί χρειάζεται ο χάρτης να έχει ένα τίτλο;

............................................................................................................................................................................................................................................................

β) Γιατί χρειάζεται να έχει υπόμνημα ένας χάρτης;

............................................................................................................................................................................................................................................................

γ) Γιατί το υπόμνημα πρέπει να αποτελείται από σύμβολα κι όχι από λέξεις;

............................................................................................................................................................................................................................................................

2. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ποιες λανθασμένες;

Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο

α) Η κλίμακα ενός χάρτη είναι η απόσταση μεταξύ δύο σημείων πάνω στο χάρτη

β) Η κλίμακα ενός χάρτη είναι ένας αριθμός, που δείχνει πόσεις φορές είναι

μικρότερη μία περιοχή πάνω στο χάρτη από την ίδια περιοχή στην επιφάνεια

της Γης.

γ) Αν η απόσταση δύο περιοχών στο χάρτη (με κλίμακα 1: 1.000.000 είναι

5 εκατοστά, τότε η πραγματική απόσταση είναι 5.000.000 εκατοστά

ή 50 χιλιόμετρα.

δ) Όταν αλλάζει η κλίμακα του χάρτη, αλλάζει και η πραγματική απόσταση

δύο περιοχών.

Πρόσθετη εργασία

Σκανάρισμα: 2 χάρτες ακόμα απ’ το βιβλίο.