Μικρή εισαγωγή.

  Παρακολουθώντας τις σύγχρονες θεωρήσεις για τις βασικές μαθήσεις στη στοιχειώδη εκπαίδευση, πεπεισμένος όντας ότι η προσέγγιση των βιβλίων της Γλώσσας έχει ξεπεραστεί προ πολλού, πάντα είχα κατά νου να δοκιμάσω κάτι σύγχρονο στον τομέα της πρώτης ανάγνωσης και γραφής, αλλά που να μην… ξεπερνάει κατά πολύ τόσο τις  συνθήκες του ελληνικού σχολείου όσο και τις προσωπικές μου δυνατότητες. Πριν από λίγα χρόνια βρήκα απάντηση στις ανησυχίες μου, καταλήγοντας σε μια διαδικασία μάθησης ανάγνωσης και γραφής χωρίς αναγνωστικό 1 .
Πρόκειται για μια πρακτική που στηρίζεται ταυτόχρονα:
-  Στην αντίληψη της γλώσσας ως όλον, αφού το παιδί καλείται από την πρώτη στιγμή να έρθει σε επαφή με ατόφια κείμενα παιδικού ενδιαφέροντος.
-  Στη φυσική μέθοδο μάθησης, αφού το παιδί μυείται στη διαδικασία εγγραμματισμού μέσα σε πραγματικές συνθήκες ανάγνωσης και γραφής. Η μάθηση τροφοδοτείται από μια πλούσια σχολική ζωή και από τη σύνδεση με την τοπική κοινωνία: μια επίσκεψη ή  μια εξόρμηση, ένα τραγούδι ή ένα παραμύθι μπορούν να δώσουν ή να αποτελέσουν ατόφια κείμενα που θέτουν σε λειτουργία διαδικασίες εγγραμματισμού.
-  Στη χρήση πραγματικών μέσων και εργαλείων εγγραμματισμού, αφού από την πρώτη μέρα τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το εξωσχολικό παιδικό βιβλίο, την αλφαβήτα, τη χρήση του λεξικού και αρχίζουν να σχηματίζουν τις προσωπικές συλλογές κειμένων, φράσεων και λέξεων.
- Στη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, αφού μοναδικό μέλημα είναι όλα τα μαθήματα κι όλες οι δραστηριότητες της τάξεις να έχουν ως επίκεντρο τις βασικές μαθήσεις (ανάγνωση, γραφή, αρίθμηση).
Στην προκειμένη περίπτωση εξετάσαμε τη σύνδεση όλων των σχολικών δραστηριοτήτων, πλην των μαθηματικών, με το μάθημα της γλώσσας.
Πρόκειται για ένα εγχείρημα που μπορεί να απλωθεί σ’ όλη τη σχολική χρονιά  και διακρίνεται σε στάδια με ιδιαίτερους στόχους το καθένα.
1ο στάδιο: εξοικείωση με τις διαδικασίες του γραπτού λόγου (διάρκεια, 4 βδομάδες).
2ο στάδιο: μετάβαση από το κείμενο στο γράμμα (διάρκεια, από τον Οκτώβρη έως τα τέλη του Μάρτη).
3ο στάδιο: Διερεύνηση και αντιπαράθεση των παιδιών με το κείμενο (διάρκεια, από τον Απρίλη μέχρι το τέλος του χρόνου).
Όμως, για λόγους που έχουν να κάνουν με τις υποκειμενικές συνθήκες εργασίας και τις προσωπικές προτεραιότητες, μόλις τη σχολική χρονιά 2004-2005 μπόρεσα να δοκιμάσω ένα μέρος αυτής της διαδικασίας σ’ ένα σχολείο της Αμφιλοχίας. Η προσπάθεια εντάχτηκε  στο στάδιο της εξοικείωσης με το γραπτό λόγο, σχεδιασμένο σε έξι ενότητες και αφορούσε μια μόνο ενότητα δραστηριοτήτων.
Τα επόμενα χρόνια (2005-2008) μπόρεσα να δοκιμάσω στα σχολεία της Αμφιλοχίας και τα άλλα στάδια.
Παρακάτω θα εκθέσω ένα μόνο δείγμα από την εφαρμογή τους…