Ύλη: κι όμως είναι εντός!
Η ύλη πριν τον 20ό αιώνα οριζόταν ως το συστατικό από το οποίο αποτελούνται όλα τα φυσικά αντικείμενα που έχουν μάζα (υλικά αντικείμενα), τα οποία διαχωρίζονται από ενεργειακά φαινόμενα όπως ο ήχος ή το φως. Επειδή η μάζα μπορεί να αναδύεται από σωματίδια με πρακτικά ανύπαρκτη μάζα ηρεμίας, όταν αυτά αποκτούν μεγάλες ταχύτητες, και επειδή σωματίδια που έχουν μάζα δεν ορίζονται κατ’ ανάγκη ως ύλη, καθώς δεν μπορούν να υφίστανται αυθύπαρκτα (πχ κουάρκ), η ύλη δεν είναι θεμελιώδης όρος πλέον στη σύγχρονη φυσική.
Η αντιύλη είναι επί της ουσίας ύλη που στο σύμπαν μας εμφανίζει ιδιότητες που την κάνουν να εξουδετερώνεται στην επαφή της με την ύλη, παράγοντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, καθώς και να εμφανίζει διαφορετικό χρόνο ζωής από την ύλη (διασπάται πιο γρήγορα).
Φαίνεται επίσης να υπάρχει και η σκοτεινή ύλη, όμως δεν γνωρίζουμε από τι αποτελείται αυτή ή πώς ακριβώς αλληλεπιδρά με το δικό μας σύμπαν.
Αντιληψιμότητα της ύλης
Η ύλη γίνεται αντιληπτή, όταν αλληλεπιδρά μέσω παρατηρήσιμων φαινομένων, γιατί αν υπάρχει ύλη που δεν αλληλεπιδρά δε μπορούμε να γνωρίζουμε αν η ύλη αυτή υπάρχει ή όχι.
Παράδειγμα, αυτής της ύλης είναι η σκοτεινή ύλη. Η βαρύτητα είναι ένας θεμελιώδης τρόπος αλληλεπίδρασης της ύλης με τον εαυτό της· στην αστρονομία έχουν ανακαλυφθεί βαρυτικές αλληλεπιδράσεις στην ορατή ύλη που φαίνεται να προκαλούνται από μη ορατή ύλη, τη σκοτεινή ύλη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις 90% της βαρυτικής αλληλεπίδρασης οφείλεται σε σκοτεινή ύλη.
Παιδαγωγική – Διδακτική προσέγγιση
Είναι ευρύτερα διαδεδομένο πως η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών διαχωρίζει τη διδακτική πράξη σε εντός ύλης και αντιύλη, δηλαδή εκτός ύλης (ας μου επιτραπεί αυτού του είδους ο παραλληλισμός). Η νοοτροπία αυτή εμφυσείται στους/στις εκπαιδευόμενους/ες. Κι όμως αν προσέξατε παραπάνω, αναφέρει πως η ύλη γίνεται αντιληπτή μόνο όταν υπάρχουν παρατηρήσιμα φαινόμενα, αλλά βάσει εκτιμήσεων η αντιύλη καθορίζει σημαντικότερο ρόλο.
Άρα για να επανέλθουμε στον παραλληλισμό μας, δεν θα πρέπει να σκεφτόμαστε “Να μάθω μόνο αυτά για τις εξετάσεις” επειδή είναι μετρήσιμα. Όχι, αυτή η στάση πρέπει και οφείλουμε να αλλάξει. Ας μην είμαστε έρμαια της ύλης και αυτών που φαίνονται αλλά ας σκεφτόμαστε ολιστικότερα, να προσεγγίζουμε τα θέματα με ευρύτερη οπτική και να μαθαίνουμε ακόμα και πράγματα που φαινομενικά δεν θα μας χρειαστούν.
Ας πούμε πως αυτά τα “εκτός ύλης” κεφάλαια, τα οποία προσπερνιούνται είναι κάτι σαν το αλάτι στο φαγητό. Δεν το βλέπουμε αλλά είναι απαραίτητο στοιχείο για να νοστιμέψει το φαγητό. Οπότε ας αποκτήσουμε μία νέα θέαση του τρόπου της διδακτικής πράξης.
Για τους λόγους αυτούς σε αυτό το ιστολόγιο θα ξεναγηθούμε και θα κολυμπήσουμε (εξ’ ου και ο πυθμένας της θάλασσας με τα ψάρια)
- τόσο σε “ρηχά” επιστημονικά “νερά”
- όσο και σε πιο “βαθιά”
Οπότε φορέστε τα “μαγιό” σας!
Βουτάμεεεεε!