Η σφηνοειδής γραφή υπολογίζεται ότι εφευρέθηκε από τους Σουμέριους στη Μεσοποταμία, όμως άγνωστο πότε. Κατόπιν τη δέχθηκαν και την τροποποίησαν οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Ελαμίτες, οι Πέρσες, οι Χιττίτες... Διατηρήθηκε μέχρι τον 1ον μ.Χ. αι.
|
Αλφάβητο σφηνοειδούς περσικής γραφής
|
Η αποκρυπτογράφησή της έγινε από τους Γκρότεφεντ (1802) και Ρώλινσον (1846).
Είδη σφηνοειδούς γραφής είναι η γραφή Ουγγαρίτ (στις ακτές της Συρίας) με 22 συμφωνογράμματα και η της Περσέπολης με 36 συμφωνογράμματα. Ξέπεσαν σε αχρησία τον 3ο - 5ο π.Χ. αι.
Η σφηνοειδή γραφή ονομάστηκε έτσι, δηλαδή σφηνοειδής, επειδή τα γράμματά της είναι ως οι σφήνες (καρφιά) και όχι γραμμές ή εικόνες πραγμάτων, όπως συμβαίνει στις άλλες παλιές και κυρίως τις ιβδικές.
Στη σφηνοειδή γραφή οι λέξεις γράφονται με τον ίδιο τρόπο (μηχανισμό) που ισχύει και στις πολύ παλιές γραφές (αιγυπτιακή ιερατική, γραμμική κ.α.). Απλώς εδώ τα γράμματα του αλφάβητου είναι σφήνες αντί εικόνες ή ιδεογράμματα όντων, όπως συμβαίνει στις άλλες (σημιτικές και αιγυπτιακές) γραφές, κάτι που δίδει και την εντύπωση ότι η σφηνοειδή γραφή είναι άσχετη με τις άλλες, ενώ δεν είναι.
Στη σφηνοειδή γραφή κανονικά υπάρχουν δυο μόνο διαφορετικές γράμματα-σφήνες (και όχι π.χ. 24 που υπάρχουν στην ελληνική γραφή, η μια είναι ίσια και η άλλη διπλή (κάτι όπως το <), που οι συνδυασμοί αυτών των δυο σφηνών δημιουργούν-αποτελούν τα γράμματα του αλφάβητου της γραφής αυτής. Δηλαδή εδώ τα γράμματα είναι κάτι ως την ελληνική με τα ψηφία Α, Ι, Υ και τα δίψηφα γράμματα ΑΙ, ΕΙ, ΟΙ, ΟΥ, ΥΙ?
