Μετά την άλωση της Τροίας, ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του ξεκινάει για την Ιθάκη. Περνούν από τη χώρα των Κικόνων, τη χώρα των Λωτοφάγων, το νησί των Κυκλώπων, το νησί του Αιόλου, τη χώρα των Λαιστρυγόνων και καταλήγουν στο νησί Αία της μάγισσας , που κρατάει τον Οδυσσέα κοντά της έναν ολόκληρο χρόνο και στον αποχαιρετισμό τον συμβουλεύει να κατεβεί στον Άδη για να πάρει οδηγίες από το μάντη Τειρεσία.
Κατορθώνει να ξεφύγει από το τραγούδι των , να γλιτώσει από τη και τη Χάρυβδη και αφού χάνει όλους τους συντρόφους του στο νησί του Ήλιου, ρίχνεται ναυαγός στο νησί Ωγυγία, της νύμφης , η οποία μετά από επτά χρόνια αναγκάζεται να τον διευκολύνει στην επιστροφή του. Τελικός σταθμός της περιπέτειας του, το νησί των Φαιάκων, όπου συναντά τη βασιλοπούλα , κόρη του βασιλιά Αλκίνοου και της , που τον βοηθούν να φθάσει επιτέλους στον προορισμό του.
Μετά από είκοσι χρόνια ξαναπατάει το χώμα της Ιθάκης, συναντιέται με τον πατέρα του Λαέρτη και με τη στοργική του παραμάνα, . Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του γιου του Τηλέμαχου και της θεάς , τιμωρεί τους μνηστήρες και την άπιστη υπηρέτρια .
Τέλος, ζει ευτυχισμένος με την πιστή του γυναίκα, ως τα βαθιά γεράματα…