Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης υπήρξε ο σημαντικότερος πελοποννήσιος στρατιωτικός αρχηγός. Γεννήθηκε το 1770 και ήταν γιος του φημισμένου κλέφτη Κωνσταντή Κολοκοτρώνη. Κλέφτης και ο ίδιος από νεαρή ηλικία, ήταν ένα από τα λιγοστά μέλη της ένοπλης οικογένειας (οκτώ από τα τριάντα έξι πρώτα εξαδέλφια) που επέζησαν από τη συντονισμένη καταδίωξη που υπέστησαν οι κλέφτικες ομάδες της Πελοποννήσου (1805-1806). Κατέφυγε στα Επτάνησα και εντάχθηκε στα ημι-τακτικά στρατιωτικά σώματα που συγκροτήθηκαν από τους Ρώσους, τους Γάλλους και τους Αγγλους στη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων. Εκεί απέκτησε στρατιωτικές γνώσεις και εμπειρία στη διεύθυνση ένοπλων σωμάτων, που έμελλε να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης.

Στη Φιλική Εταιρεία μυήθηκε το 1818 και στις αρχές Ιανουαρίου 1821 επέστρεψε κρυφά στην Πελοπόννησο, έχοντας ειδοποιηθεί για την επικείμενη έναρξη της επανάστασης. Χάρις στη δική του επιμονή οργανώθηκε συστηματικά η πολιορκία της Τριπολιτσάς, και στη συνέχεια η άλωση της πόλης, ένα γεγονός που έδωσε πνοή και δύναμη ώστε να στεριώσει η ελληνική επανάσταση. Στο επόμενο έτος (1822), οι στρατιωτικές του ικανότητες φάνηκαν στην επιτυχημένη αντιμετώπιση του Δράμαλη. Το κύρος που απολάμβανε και τα δίκτυα επιρροής που δημιούργησε εξαιτίας αυτών των επιτυχιών τον κατέστησαν έναν από τους ισχυρότερους πελοποννήσιους πολιτικούς παράγοντες. Πρωταγωνίστησε στους δύο εμφύλιους πολέμους που ξέσπασαν στην Πελοπόννησο κατά το 1824 και, ως ηττημένος, βρέθηκε στη φυλακή στις αρχές του 1825, λίγο καιρό πριν αποβιβαστεί στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ. Μετά τις πρώτες αποτυχίες των ελλήνων εναντίων του Ιμπραήμ τον Απρίλιο του 1825 (Κρεμμύδι, Σφακτηρία, Νεόκαστρο, Μανιάκι), ο Κολοκοτρώνης αμνηστεύτηκε, όπως και οι άλλοι πελοποννήσιοι πολιτικοί και στρατιωτικοί παράγοντες (18 Μαΐου 1825) και αποκαταστάθηκε στα αξιώματά του. Ωστόσο, δεν κατάφερε να ανακόψει την πορεία του Ιμπραήμ και περιορίστηκε σε κινήσεις δολιοφθοράς. Σημαντικός ήταν και ο ρόλος του στην αντιμετώπιση των "προσκυνημένων" στην βόρεια και δυτική Πελοπόννησο κατά τα έτη 1826-1827. Πρωταγωνίστησε στις διαδικασίες εκλογής του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη και υπήρξε από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές του. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια προσπάθησε να στηρίξει την εξουσία του Αυγουστίνου Καποδίστρια και συμμετείχε σε μια νέα σειρά εμφύλιων συγκρούσεων που για μια ακόμη φορά τον βρήκαν στην πλευρά των ηττημένων. Στα χρόνια της Αντιβασιλείας και της οθωμανικής απολυταρχίας υπήρξε από τους ηγετικούς παράγοντες του ρωσοφιλου πολιτικού σχηματισμού (του κομματος των "Ναπαίων").Κατηγορήθηκε για συνομωσία και καταδικάστηκε σε θάνατο (1835), αλλα αμνηστεύθηκε για μια ακόμη φορά. Πέθανε το 1843.