Ρήγας Βελεστινλής
Ο Ρήγας Βελεστινλής γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας. Έλαβε τα πρώτα του γράμματα σε σχολές της περιοχής, στα Αμπελάκια ή τη Ζαγορά, ενώ για μικρό διάστημα εργάστηκε ίσως και ως δάσκαλος. Πιθανότατα μεταξύ 1877-1780 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου φαίνεται ότι εργάστηκε ως γραμματικός. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Βλαχία, το 1786, τη χρονιά που ο παλαιός δραγουμάνος του Οθωμανικού στολου (1770-1786) Νικόλαος Μαυρογένης τοποθετήθηκε ηγεμόνας και σύντομα, το 1787 ή το 1788, ο Ρήγας εντάχθηκε στην υπηρεσία του. Ταυτόχρονα, ανέπτυξε εμπορική δράση, απέκτησε περιουσία και ήλθε σε επαφή με τους λόγιους κύκλους του Βουκουρεστίου. Είναι η εποχή του δεύτερου ρωσο-οθωμανικού πολέμου (1787-1792), οπότε ο Μαυρογένης ανέλαβε της γενική διεύθυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων για την πλευρά των Οθωμανών στη Βλαχία και τη Μολδαβία. Ο Ρήγας τοποθετήθηκε έπαρχος στην Κραϊόβα. Μετά την ήττα των οθωμανικών δυνάμεων και την υποχώρησή τους νοτίως του Δούναβη, ο Ρήγας εγκατέλειψε τον Μαυρογένη και κατέφυγε στην Βιέννη.

Εκεί, το 1790, ξεκινά η εκδοτική δραστηριότητα του Ρήγα. Εκδίδει το Σχολείον των ντελικάτων εραστών και το Φυσικής Απάνθισμα. Από το 1791 έως το 1796 εγκαταστάθηκε και πάλι στις ηγεμονίες (Βλαχία). Την εποχή εκείνη τα ριζοσπαστικά μηνύματα της γαλλικής επανάστασης περνούν και στα λόγια περιβάλλοντα των παρίστριων ηγεμονιών, εξέλιξη που επηρέασε την πολιτική του σκέψη. Ταυτόχρονα, η μύησή τους στον ιακωβινισμό, τροφοδότησε την επαναστατική του πρακτική. Από τα χρόνια εκείνα φαίνεται ότι διαμόρφωσε το απελευθερωτικό του όραμα και άρχισε να καλλιεργεί το επαναστατικό του σχέδιο, που έθεσε σε εφαρμογή κατά τη δεύτερη εγκατάστασή του στη Βιέννη, το 1796-1797.

Τότε, εξέδωσε σειρά μεταφράσεων (Νέος Ανάχαρσις, Ηθικός Τρίπους), μονόφυλλα (Αλέξανδρος ο Μέγας), επαναστατικά φυλλάδια και θούριους (Νέα πολιτική διοίκησις) και την περίφημη Χάρτα. Το ίδιο διάστημα συγκέντρωσε γύρω του μια ομάδα νεαρών επαναστατών που συνεργάστηκαν στο εκδοτικό του πρόγραμμα. Τον Δεκέμβριο του 1897 αποφάσισε να περάσει στην καθεαυτό επαναστατική δράση, κατερχόμενος στην Ελλάδα, πιθανότατα στη Μάνη. Εγκατέλειψε τη Βιέννη, αλλά συνελήφθη στην Τεργέστη από τις αυστριακές αρχές και στη συνέχεια παραδόθηκε στις οθωμανικές αρχές, όπως και οι λιγοστοί σύντροφοί του (με τον νεαρό Χριστόφορο Περραιβό να διαφεύγει). Ο Ρήγας και οι συνεργάτες του εκτελέστηκαν στις 24 Ιουνίου 1798 στο Βελιγράδι.


Αρχή κεφαλαίου Προηγούμενη σελίδα Επόμενη σελίδα