Ο Νικόλαος Σκουφάς γεννήθηκε στο Κομπότι της Αρτας το 1779. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Κουμπάρος αλλά έμεινε γνωστός με το επαγγελματικό του παρωνύμιο. Το 1813 μετανάστευσε στη Ρωσία και στις αρχές του επόμενου έτους γνωρίστηκε στην Οδησσό με τους Εμμανουήλ Ξάνθο και Αθανάσιο Τσακάλωφ. Εκεί γεννήθηκε η ιδέα της συγκρότησης μιας μυστικής εταιρείας με σκοπό την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό. Καρπός της ιδέας αυτής ήταν η Φιλική Εταιρεία που συστάθηκε πιθανότατα το φθινόπωρο του 1814. Στις 13 Δεκεμβρίου 1814 ο Σκουφάς μύησε στη Μόσχα όπου είχε εγκατασταθεί το πρώτο μέλος, το Γεώργιο Σέκερη, φοιτητή στο Παρίσι, μέλος της ελληνικής διασποράς. Το γεγονός ότι ένα πρόσωπο με τέτοια χαρακτηριστικά συντασσόταν μαζί τους ήταν ιδιαίτερα ελπιδοφόρο για τους τρεις Φιλικούς. Στη συνέχεια ο Ν. Σκουφάς μύησε τους Αντώνιο Κομιζόπουλο, Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο και Νικόλαο Γαλάτη, παρ' όλα αυτά όμως μέχρι το 1816 οι μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία παρέμεναν ελάχιστοι. Το 1817 οι Φιλικοί προσπάθησαν να ανιχνεύσουν κατά πόσο η Πελοπόννησος διέθετε τις δυνατότητες για να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης της Επανάστασης. Ο Σκουφάς μύησε για το σκοπό αυτό τους Μανιάτες οπλαρχηγούς Ηλία Χρυσοσπάθη, Αναγνωσταρά και Παναγιώτη Δημητρακόπουλο οι οποίοι στη συνέχεια θα αναλάμβαναν δράση. Το 1818 μετά από πρόταση του Ν. Σκουφά η έδρα της Εταιρείας μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί ο ίδιος επιδόθηκε σε μία προσπάθεια μύησης ευπόρων Ελλήνων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας και ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ είναι μέλη της Ανωτάτης Αρχής. Από τις σημαντικότερες μυήσεις ήταν αυτή του Παναγιώτη Σέκερη ο οποίος προσέφερε ένα ιδιαίτερα μεγάλο χρηματικό ποσό για τους σκοπούς της Εταιρείας. Ο Ν. Σκουφάς είχε πλέον πεισθεί ότι η Πελοπόννησος ήταν το σημείο προς το οποίο έπρεπε να κινηθούν και σχεδίαζε την κάθοδό του εκεί. Η δράση του όμως διακόπηκε απότομα καθώς ασθένησε και πέθανε στις 31 Ιουλίου 1818.