Γρηγόριος Ε΄
Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, κατά κόσμον Γεώργιος Αγγελόπουλος, γεννήθηκε στα 1746 στη Δημητσάνα. Η ιερατική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1777 όταν έγινε πρωτοσύγκελος του μητροπολίτη Προκοπίου της Σμύρνης. Στα 1785, όταν ο Προκόπιος γίνεται πατριάρχης, ο Γρηγόριος τον διαδέχεται στο μητροπολιτικό θρόνο, στον οποίο παραμένει μέχρι το 1797. Στα 1797 ο Γρηγόριος ανέρχεται στον πατριαρχικό θρόνο. Είναι η εποχή που οι ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης αλλά και οι στρατιές εξαπλώνονται σε όλη την Ευρώπη, και που ο Ρήγας Φερραίος διατυπώνει το Σύνταγμά του και αποπειράται την αντιοθωμανική εξέγερση της Βαλκανικής. Η αντίδραση της εκκλησίας είναι άμεση. Οι ιδέες αυτές αφορίζονται ως άθεες και το Σύνταγμα του Ρήγα καταδικάζεται με εγκύκλιο από το Γρηγόριο που καλεί το ποίμνιο του να υποταχθεί. Λίγο αργότερα, στις 17 Δεκεμβρίου 1798 ο Γρηγόριος καθαιρείται και εξορίζεται στο Αγιο Όρος. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1806 ο Γρηγόριος επανέρχεται στον πατριαρχικό θρόνο. Στα χρόνια που ακολουθούν η Γαλλία ακολουθεί μια πολιτική προσεταιρισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενόψει του κοινού εχθρού, της Ρωσίας. Ο Γρηγόριος, ευρισκόμενος υπό πίεση, εκδίδει και πάλι εγκύκλιο, αυτή τη φορά εναντίον των Ρώσων. Όταν ο Μαχμούτ Β΄ γίνεται σουλτάνος, ο Γρηγόριος, στις 10 Σεπτεμβρίου 1808, καθαιρείται για δεύτερη φορά και εξορίζεται αυτή τη φορά στην Πρίγκηπο. Τέλος, στις 14 Δεκεμβρίου 1818 αναλαμβάνει και πάλι τα πατριαρχικά του καθήκοντα. Όταν κηρύσσεται η Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες ο Γρηγόριος με το φόβο ότι μπορεί να οδηγήσει σε σφαγή των Ελλήνων της Πόλης, δηλώνει στις οθωμανικές αρχές ότι οι τελευταίοι είναι αμέτοχοι στον ξεσηκωμό και για να το αποδείξει αφορίζει την Επανάσταση. Ακολούθως συναινεί στις απαιτήσεις του σουλτάνο και στις 23ης Μαρτίου 1821 εκδίδει τον αφορισμό των Υψηλάντη και Σούτσου. Τελικά οι διώξεις των Ελλήνων της Πόλης δεν αποφεύγονται καθώς ξεσπούν ταραχές όταν γίνεται γνωστή η εξέγερση στην Πελοπόννησο, ενώ και ο ίδιος ο Γρηγόριος απαγχονίζεται, στις 10 Απριλίου 1821, στη μεσαία θύρα του πατριαρχείου. Το σώμα του, που είχε ριφθεί στη θάλασσα, το ανέσυρε έλληνας πλοίαρχος και το μετέφερε στην Οδησσό όπου και ετάφη.

Αρχή κεφαλαίου Προηγούμενη σελίδα Επόμενη σελίδα