Κατάληψη της Σφακτηρίας 25 Απριλίου 1825
[...] Εις τας 26 ο δια θαλάσσης εχθρός επέμεινεν εις τον σκοπόν του, και ο στόλος μας κατά δυστυχίαν ήτο μεμακρυσμένος. Οκτώ πλοία ημέτερα ήσαν μέσα εις τον κόλπον του Νεοκάστρου αραγμένα, και ο διοικητής αυτής της μοίρας κύριος Αναστάσιος Τσαμαδός απέβη επάνω εις το νησίδιον το κείμενον προ του φρουρίου, όπου ευρέθησαν με μερικόν στράτευμα ο στρατηγός Αναγνωσταράς και Τσόκρης, και όπου είχε μεταβή και ο Γενικός Γραμματεύς με τους περί αυτόν ολίγους, επειδή εννόησαν ότι ο εχθρός έμελλε να το κτυπήση δια να το κυριεύση, ως επιτηδειότατον προς τον σκοπόν του. Αυτήν λοιπόν την ημέραν τα μεν χονδρά πλοία του εχθρού έμειναν έξω του κόλπου δια να αντισταθώσιν εις τον στόλον μας, 46 δε άλλα, μεταξύ των οποίων τρεις φρεγάται και τέσσαρες κορβέται, εισέπλευσαν, και παραταχθέντα μεταξύ του νησθδίου και της ξηράς, εκανονοβόλουν αυτώ αδιακόπως, ενώ τρεις φρεγάται εφύλαττον το στόμιον του λιμένος δια να εμποδίσωσι την έξοδον των ημετέρων πλοίων. Οι εχθροί άρχισαν να προσβάλλουν το νησίδιον από το μέρος, όπου ήτο το αδυνατώτερον κανονοστάσιον από τρία τα οποία είχε. Μίαν ώραν περίπου προ μεσημβρίας 50 ένοπλοι βάρκαι του εχθρικού στόλου εφώρμησαν προς την νήσον, και ενώ από το μέρος, όπου ήτο ο καπιτάν Α. Τσαμαδός με το χιλίαρχον Σταύρον Σαχίνην απεκρούσθησαν αι βάρκαι του εχθρού με μεγάλην ζημίαν, από το άλλο μέρος έτρεψαν τους ημετέρους, και ούτως οι περί τον καπετάν Α. Τσαμαδόν ευρέθησαν περικυκλωμένοι από τους εχθρούς. Ο γενναιότατος ούτος καπιτάνος επληγώθη εις δύο μέρη μαχόμενος, ο δε χιλίαρχος Σταύρος Σαχίνης ορμήσας ξιφήρης εις το πλήθος των εχθρών, ηφανίσθη.

Τα ευρεθέντα εκεί πλοία δεν ήσαν εις κατάστασιν να αντιπολεμήσωσι τους εχθρούς, διότι οι περισσότεροι των ναυτών ήσαν αποβιβασμένοι δια να υπερασπισθώσι την νήσον, εκ των οποίων πολλοί εφονεύθησαν ηρωικώς και πολλοί επληγώθησαν. Αφού οι εχθροί εκυρίευσαν σχεδόν την νήσον, οι επίλοιποι ναύται εμβάντες εις τα πλοία και λαβόντες τους πληγωμένους και τους στρατιώτας εσώθησαν δια μέσου του εχθρικού στόλου· μόνον το πλοίον του καπετάν Αναστασίου Τσαμαδού θέλον να σώση τον πληγμένον ήρωά του έμεινε, πλην εστάθη αδύνατον· διότι ο γενναίος ούτος κατ' ουδένα τρόπον δεν εδυνήθη να έμβη εις το πλοίον· οι εχθροί επρόφθασαν και τον εφόνευσαν ή τον εζώγρησαν. Ο κύριος Α. Μαυροκορδάτος απολέσας όλους τους στρατιώτας του εισέβη εις αυτό και διεσώθη.

Πηγή: Ο φίλος του Νόμου, τ.χ. 113, 1 Μαΐου 1825 (αναδημοσιεύτηκε από τον Απ. Βακαλόπουλο, Επίλεκτες βασικές ιστορικές πηγές της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. Γ΄, Θεσσαλονίκη 1993, σ. 26-27).



Αρχή κεφαλαίου Προηγούμενη σελίδα Επόμενη σελίδα