Λιμός στο Μεσολόγγι από τα μέσα Φεβρουαρίου 1826
Από τα μέσα Φεβρουαρίου <1826>, άρχισαν πολλαίς φαμελλιαίς να υστερούνται το ψωμί. Μία Μεσολογγίτισσα, Βαρβάρηνα ωνομάζετο, ήτις περίθαλπεν ασθενήν <και> τον αυταδελφόν μου Μήτρον, ετελείωσεν την θροφήν της, και μυστικά, <μαζί> με άλλαις δύο φαμελλιαίς Μεσολογγίτικες, έσφαξαν ένα γαϊδουράκι, πωλάρι, και το έφαγαν.

Ταις ηύρα οπού έτρωγαν· ερώτησαν που ηύραν το κρέας, και τρόμαξεν η ψυχή μου όταν άκουσα ότι ήτον γαϊδούρι.

Μια συνδροφιά στρατιωτών Κραβαριτών είχεν έναν σκύλον και, κρυφά και αυτοί, τον έσφαξαν και τον μαγείρευσαν. Εμαθητεύθη και τούτο.

Ημέραν παρ' ημέραν αυξάνουσα η πείνα, έπεσεν και η πρόληψις και όλα του να τρώγουν ακάθαρτα, και άρχισαν αναφανδόν πλέον να σφάζουν άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια, και ακόμη να τα πωλούν μία λίρα την οκά οι ιδιοκτήται <των> - και πού να προφθάσουν; Τρεις ημέραις απέρασαν, και ετελείωσαν και αυτά τα ζώα.

Περί τα τέλη Φεβρουαρίου, οι στρατιώται άλλοι είχαν από 2-3 οκ. αλεύρι <έκαστος>, και άλλοι καθόλου.

Εδιορίσθη μία επιτροπή να παρατηρήση εις όλας τας οικίας, και εις τα κιβώτια ακόμη <των οικογενειών>, και <ό,τι αλεύρι ευρεθή> να το συνάξη <δια> να διανεμηθή κατ' άνδρα εις όλους, στρατιώτας και πολίτας, μικρούς και μεγάλους, <ώστε> να σώσωμεν <την τροφήν> όλοι ίσια.

Εξετάσασα κατά σειράν όλας τας οικίας, μόλις ηύρεν 600 οκάδες· και έως 600 <άλλες οκ.> οπού είχαν αι <ευρεθείσαι> σάκκιναις, 1200. Τούτο <το αλεύρι> εμοιράσθη με εν φιλτζιάνι <ως μέτρον>. Εμοίρασαν και από εν φιλτζιάνι κουκκιά. Αρχισαν λοιπόν να σμίγουν ετούτο το ολίγον κουκκί και αλεύρι εις την τέντζερην και να βάνουν <μέσα και> καβούρους στουμπίζοντές τους.

Ο συνεργάτης του Κου Γ. Μεσθενέα τυπογράφου, καθήμενος εις την οικίαν μας, έσφαξεν και έφαγεν μίαν γάταν, και έβαλεν τον ψυχογυιόν του Στορνάρη και εσκότωσαν άλλην μίαν. Τούτος υπέμνησεν <εις> τους άλλους <να πράξουν το ίδιον>, και εις ολίγαις ημέραις γάτα δεν έμεινεν.

Πηγή: Νικ. Κασομούλης, Ενθυμήματα Στρατιωτικής Επαναστάσεως των Ελλήνων, επιμ. Γ. Βλαχογιάννης, τ. Β', Αθήνα 1940, σ. 241-242.



Αρχή κεφαλαίου Προηγούμενη σελίδα Επόμενη σελίδα