Τμήματα βουλγαρικού στρατού παρελαύνουν στην Ξάνθη. Έλληνας πρόσφυγας περνά κατεστραμμένη γέφυρα του ποταμού Στρυμώνα, κατευθυνόμενος από τη βουλγαροκρατούμενη ανατολική Μακεδονία στην υπό γερμανική διοίκηση κεντρική Μακεδονία. Βούλγαροι στρατιώτες και ιερείς φωτογραφίζονται μπροστά από πτώματα εκτελεσθέντων Ελλήνων. Ο στρατηγός Γ. Τσολάκογλου, πρωθυπουργός της πρώτης κατοχικής κυβέρνησης. |
Η αντίδραση των Ελλήνων στην τριπλή κατοχή της Ελλάδας ξεκίνησε από νωρίς, αναπτύχθηκε γρήγορα και υπήρξε εντυπωσιακή. Αρχικά, η διάθεση αντίστασης των Ελλήνων εκδηλώθηκε με μεμονωμένες αυθόρμητες ενέργειες που στρέφονταν εναντίον των κατακτητών. Σημαντικότερη αλλά και πιο εντυπωσιακή από αυτές υπήρξε η υποστολή της σβάστικας, της σημαίας των γερμανών κατακτητών, από την Ακρόπολη στις 30 Μαΐου του 1941, λίγο καιρό μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Δύο ηρωικοί 18χρονοι φοιτητές, ο Μανόλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, ανέβηκαν νύχτα στον ιερό βράχο και αποκαθήλωσαν το σύμβολο του ναζισμού. Η πράξη, που έγινε γνωστή όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, εγκωμιάστηκε ευρύτερα ως σύνθημα αντίστασης για τη σκλαβωμένη Ευρώπη, αφού μάλιστα οι Γερμανοί είχαν προσδώσει πολλαπλή συμβολική σημασία στην ανύψωση του "λάβαρου της Νέας Ευρώπης", όπως χαρακτήριζαν τη σημαία τους, στον Ιερό βράχο. Την προηγούμενη ακριβώς νύχτα δύο βουλγαρικά σκάφη με πολεμοφόδια είχαν ανατιναχτεί από άγνωστους Έλληνες στο λιμάνι του Πειραιά. Και οι δύο παραπάνω ενέργειες έδειξαν ότι οι Έλληνες δεν θα υποτάσσονταν εύκολα και τόνωσαν το ηθικό του ελληνικού λαού. Συνειδητή πράξη αντίστασης θα πρέπει να θεωρηθεί, επίσης, η άρνηση του Αρχιεπισκόπου Χρύσανθου να ορκίσει την πρώτη κατοχική κυβέρνηση κουίσλινγκς του Γ. Τσολάκογλουμε το επιχείρημα ότι είχε ήδη ορκίσει εθνική κυβέρνηση, η οποία εξακολουθούσε να υφίσταται και να συνεχίζει τον πόλεμο. Λίγο καιρό αργότερα ο Αρχιεπίσκοπος καθαιρέθηκε. Στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να ενταχθούν και ενέργειες όπως η υπόθαλψη και φυγάδευση περιπλανώμενων Βρετανών στρατιωτών που είχαν αποκοπεί από τις μονάδες τους και βρήκαν καταφύγιο σε διάφορα ελληνικά σπίτια. Αντιστασιακή ενέργεια θα μπορούσε να θεωρηθεί, επίσης, η οργάνωση συσσιτίων στις πόλεις, όπου οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο του θανάτου από πείνα. Με πρωτοβουλία, κυρίως, διαφόρων επαγγελματικών συνδέσμων οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν λαϊκά συσσίτια, τα οποία ανακούφισαν τους κατοίκους των πόλεων. Πιο θολά ήταν τα πράγματα με τους περίφημους σαλταδόρους, που σάλταραν (πηδούσαν) στα φορτηγά των κατακτητών και πετούσαν τρόφιμα ή άλλα χρήσιμα είδη στους συνεργάτες τους που ακολουθούσαν. Αμούστακα παιδιά, οι περισσότεροι, συντηρούσαν με αυτό τον τρόπο τις οικογένειές τους δίνοντας ένα εξαίρετο παράδειγμα τόλμης απέναντι στον κατακτητή. Καθώς ο καιρός περνούσε όλο και περισσότεροι Έλληνες συνειδητοποιούσαν ότι η αντίσταση στον κατακτητή ήταν ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η αξιοπρεπής επιβίωση. Έτσι, οι τάξεις του αντιστασιακού κινήματος άρχισαν να πυκνώνουν. Πολίτες όλων των ηλικιών, προερχόμενοι απ' όλα τα κοινωνικά στρώματα, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο χώρα εντάσσονταν στην Αντίσταση για να πολεμήσουν τους κατακτητές.
|