Γυναίκα στο Δίστομο.

Οι γυναίκες στον αγώνα.

Γυναίκες μεταφέρουν εφόδια για τους αντάρτες.

Μάχιμα τμήματα γυναικών του ΕΛΑΣ σε παρέλαση.

Γυναίκα στον ΕΛΑΣ.

Οι Ελληνίδες πήραν ενεργητικά μέρος στην Αντίσταση με πολλούς τρόπους.

Πρώτα απ' όλα ήταν αυτές που πρωταγωνίστησαν στην πρώτη και κυριότερη μάχη που δόθηκε στη διάρκεια της Κατοχής, τη μάχη της επιβίωσης. Ήταν αυτές που έδιναν καθημερινά τη σκληρή μάχη για την εξεύρεση λίγης τροφής που ήταν προϋπόθεση απαραίτητη για την επιβίωση όλων.

Επίσης, πολλές Ελληνίδες εντάχθηκαν σε αντιστασιακές οργανώσεις. Μεγάλος υπήρξε ο αριθμός των γυναικών που συμμετείχαν στην Εθνική Αλληλεγγύη (ΕΑ), μια από τις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις που ιδρύθηκε το Μάιο του 1941. Η Εθνική Αλληλεγγύη οργάνωσε και λειτούργησε συσσίτια, λαϊκά νοσοκομεία, ιατρεία, φαρμακεία και παιδικούς σταθμούς για φτωχά και ασθενικά παιδιά. Επίσης, οργάνωσε μαθήματα για αναλφάβητες γυναίκες και εκπαίδευσε νοσοκόμες. Στη Στερεά Ελλάδα εξέδιδε το έντυπο Μάνα.

Εξάλλου, ως πολυάριθμο τμήμα του εργατικού δυναμικού της χώρας, οι Ελληνίδες συμμετείχαν μαζικά στις κινητοποιήσεις που στρέφονταν εναντίον της πολιτικής των αρχών κατοχής. Οι γυναίκες συμπορεύονταν στη μαζική αντιστασιακή δράση σε ποσοστά που εντυπωσιάζουν αν τα συγκρίνει κανείς με τα ανάλογα της προηγούμενης δεκαετίας.

Ο αριθμός των γυναικών που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ ήταν, επίσης, εξαιρετικά υψηλός: συμμετείχαν πάνω από 1.000.000 στη διάρκεια της Κατοχής χωρίς να υπολογίζονται εκείνες που βοηθούσαν περιστασιακά.

Οι Ελληνίδες έγραψαν συνειδητά τη δική τους ιστορία στον αγώνα εναντίον του κατακτητή. Η Ηλέκτρα Αποστόλου, η Ηρώ Κωνσταντοπούλου και η Παναγιώτα Σταθοπούλου είναι ελάχιστα μόνο παραδείγματα γυναικών που έγιναν πρότυπα θάρρους και μάχιμου ηρωισμού στα χρόνια της Κατοχής.

Παράλληλα, στην ελεύθερη Ελλάδα είχαν αρχίσει να γίνονται τα πρώτα βήματα και για την κοινωνική απελευθέρωση των γυναικών. Στους θεσμούς που οργανώθηκαν από το ΕΑΜ, οι γυναίκες, για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία, διορίστηκαν και συμμετείχαν σε θέσεις άσκησης πολιτικής και δικαστικής εξουσίας.

Στις εκλογές που έγιναν στις ελεύθερες από τους κατακτητές περιοχές, στις 23 Απριλίου 1944, έλαβαν μέρος, για πρώτη φορά, και Ελληνίδες. Μάλιστα εκλέχτηκαν και πέντε γυναίκες ως μέλη του Εθνικού Συμβουλίου.

Στη διάρκεια του αντιστασιακού αγώνα, οι Ελληνίδες έζησαν και δημιούργησαν μια αληθινή κοσμογονία. Οι συνθήκες ευνόησαν τα οράματά τους για κοινωνική απελευθέρωση και ίση μεταχείριση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.