Η πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής

Η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής είναι μια σχηματική απεικόνιση αυτών των διατροφικών οδηγιών. Η βάση της αναφέρεται σε τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, ενώ η κορυφή της σε τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται σπάνια, με όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα να βρίσκονται στις ενδιάμεσες θέσεις.

  • Στη βάση της Μεσογειακής Διατροφής είναι οι τροφές (κυρίως μη επεξεργασμένες) που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, όπως ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, καλαμπόκι, πλιγούρι, άλλα δημητριακά και πατάτα. Αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε ενέργεια, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών είναι πολύ ευεργετική για την πρόληψη καρδιαγγειακών ασθενειών και καρκίνου.
  • Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια παρέχουν φυτικές ίνες, ουσιώδη μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες συμπεριλαμβανόμενων και των αντιοξειδοτικών βιταμινών. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η κατανάλωση αυτών των ουσιών προστατεύουν τόσο από καρκίνο όσο και από καρδιαγγειακά.
  • Η πηγή λίπους στη μεσογειακή διατροφή προέρχεται κυρίως από το ελαιόλαδο (μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία αποτελούν το 15-20 % των συνολικών ημερησίων θερμίδων), 10-15% είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ λιγότερο από 10% των λιπαρών είναι κορεσμένα, με αποτέλεσμα το συνολικό λίπος να ανέρχεται στο 30-40% των συνολικών ημερησίων θερμίδων.
  • Για την ομάδα των γαλακτοκομικών η Μεσογειακή Διατροφή προτείνει κυρίως γιαούρτι και τυρί, καθημερινά σε μέτρια κατανάλωση. Από τα γαλακτοκομικά προσλαμβάνουμε κυρίως ασβέστιο, πρωτεΐνες και βιταμίνες Β.
  • Τα ψάρια και τα πουλερικά συνιστώνται να καταναλώνονται και 2 με 4 φορές την εβδομάδα διότι είναι η κύρια πηγή πρωτεϊνών και είναι πλούσιες σε βιταμίνες Β και σίδηρο. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που προέρχονται από τα λιπαρά ψάρια (σαρδέλες, γαύρος, σκουμπρί, τσιπούρα, ρέγκα, σολομός) είναι λίπος που είναι αποδεδειγμένα ευεργετικό για την καρδιά. Τα θαλασσινά (καβούρια, χταπόδι, καλαμαράκια, μύδια, στρείδια) περιέχουν ελάχιστο λίπος, γι’ αυτό και η περιεκτικότητα τους σε ωμέγα-3 λιπαρά είναι αμελητέα. Ωστόσο, περιέχουν βιταμίνη Β12 και φώσφορο, καθώς και χοληστερόλη.
  • Στη Μεσογειακή Διατροφή το κόκκινο κρέας βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας, παρόλο που είναι εξαιρετική πηγή σιδήρου και πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Η μειωμένη κατανάλωση του κόκκινου κρέατος (ελάχιστες φορές το μήνα) οφείλεται στο ότι το κόκκινο κρέας έχει συνδεθεί με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο του παχέως εντέρου και με την παχυσαρκία και αυτό επειδή εκτός από πρωτεΐνη περιέχει και κορεσμένο λίπος.
  • Το κόκκινο κρασί όταν καταναλώνεται με μέτρο (1-2 ποτηράκια την ημέρα) έχει αποδεδειγμένα ευεργετική δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα και βοηθά στη διατήρηση της «καλής» χοληστερόλης (HDL) και στην ελαστικότητα του ενδοθηλίου χάρη των φλαβονοειδών ουσιών που περιέχει.

Ομάδες τροφίμων

 Η ομάδα των δημητριακών! 

ψωμί και δημητριακά

Εδώ θα βρεις το ψωμί, το ρύζι, τα μακαρόνια, τις πατάτες, το καλαμπόκι και όλα τα δημητριακά. Τα τρόφιμα αυτά είναι σαν βενζίνη για τον οργανισμό μας, για αυτό χρειάζεται να τα τρώμε καθημερινά για να έχουμε πάντα όρεξη και αντοχή για παιχνίδι! Μην ξεχνάς να προτιμάς τα δημητριακά ολικής άλεσης, δηλαδή μαύρο ψωμί, ζυμαρικά ολικής άλεσης και καστανό ρύζι.

Η ομάδα για γερά κόκαλα και δόντια!

Γαλακτοκομικά

Είναι η ομάδα του γάλακτος και των προϊόντων του, στην οποία ανήκουν το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί. Είναι τρόφιμα απαραίτητα, ιδιαίτερα για τα παιδιά, κυρίως διότι περιέχουν ασβέστιο, ένα συστατικό που χρειάζεται για να μεγαλώσεις σωστά. Εάν δεν σου αρέσει κάποιος από τους «εκπροσώπους» της ομάδας, μην απογοητεύεσαι. Η ποικιλία είναι τόσο μεγάλη, που σίγουρα θα βρεις αντικαταστάτες!

 Η πιο χρωματιστή είναι η ομάδα των φρούτων!

φρούτα

Τα φρούτα είναι πολύ νόστιμα, αλλά και σημαντικά για τη διατροφή μας. Πέρα από τα φρέσκα φρούτα, στην ομάδα ανήκουν και τα αποξηραμένα. «Εκπροσώπους» από αυτή την ομάδα χρειαζόμαστε καθημερινά. Μπορεί κανείς να τα φάει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, αλλά σίγουρα αποτελούν πολλή καλή ιδέα για σνακ! Για να να έχεις μεγαλύτερη ποικιλία στη διατροφή σου, να μην βαριέσαι, αλλά και να σέβεσαι το περιβάλλον, αναζήτησε τα φρούτα που βγάζει η κάθε εποχή του χρόνου! 

Πολύχρωμες σαλάτες, νόστιμα φαγητά φτιάχνει η ομάδα με τα λαχανικά!

Λαχανικά

Στην ομάδα αυτή ανήκουν όλα τα λαχανικά. Μερικά από αυτά, όπως το μαρούλι, το λάχανο, το αγγούρι, ή τη ντομάτα τα κάνουμε σαλάτα, και άλλα τα μαγειρεύουμε, όπως π.χ. ο αρακάς, τα φασολάκια ή οι μελιτζάνες. Μην ξεχνάς σε κάθε σου γεύμα να υπάρχει τουλάχιστον ένα τρόφιμο από την ομάδα των λαχανικών.

Είδη κρέατος και αβγό

κρέας-αβγό

Στην ομάδα αυτή ανήκουν τα διάφορα είδη κρέατος -«κόκκινου» και «λευκού», όπως συνηθίζεται να λέγονται- τα προϊόντα τους, αλλά και το αβγό. Ως «κόκκινο» θεωρούνται π.χ. το μοσχάρι, το χοιρινό, ενώ ως «λευκό» το κοτόπουλο, το ψάρι και τα θαλασσινά. Τα τρόφιμα αυτής της ομάδας δεν χρειάζεται να τα τρώμε κάθε μέρα, αλλά το καθένα λίγες φορές την εβδομάδα. Δεν είναι όλοι οι «εκπρόσωποι» του κρέατος το ίδιο ευπρόσδεκτοι στη διατροφή μας. Ιδιαίτερη θέση έχουν τα ψάρια, τα οποία μας βοηθούν να έχουμε γερά κόκαλα και προστατεύουν την καρδιά μας, και χρειάζεται να τα τρώμε 2-3 φορές την εβδομάδα! 

Όσπρια

όσπρια

«Το κουκί και το ρεβύθι εμαλώνανε στη βρύση και περνάει κι η φακή και τα βάζει φυλακή! Μα η φάβα της φωνάζει, φακήηη ασ’  τα δε πειράζει!»
Στην ομάδα αυτή ανήκουν τα όσπρια, όπως οι φακές, τα φασόλια και τα ρεβίθια. Μην ξεχνάς να τρως όσπρια 1-2 φορές την εβδομάδα –πέρα από τα πολλά οφέλη που έχουν,  βοηθούν και το έντερο να λειτουργεί καλύτερα! Ήξερες ότι τα όσπρια πέρα από κυρίως φαγητό αποτελούν νόστιμο υλικό για σαλάτες;

Λίπη και έλαια

έλαια

Στην ομάδα ανήκουν τα διάφορα είδη λαδιών, που μπορεί να χρησιμοποιούμε στο μαγείρεμα, και άλλες πηγές λίπους, όπως το βούτυρο, η μαργαρίνη, η μαγιονέζα. Τους «εκπροσώπους» της ομάδας τους χρησιμοποιούμε για να μαγειρέψουμε φαγητά ή να νοστιμίσουμε άλλα τρόφιμα, και θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την ποσότητά τους. Επίσης, δεν έχουν όλοι την ίδια ποιότητα, και από τους καλύτερους εκπροσώπους αναδεικνύεται το ελαιόλαδο. Για να νοστιμίσεις τη σαλάτα σου, δοκίμασε να φτιάξεις κάποια σως με βάση το ελαιόλαδο!

Γλυκίσματα/αναψυκτικά και σνακ τύπου γαριδάκια.

τρόφιμα με ζάχαρη

Στην ομάδα των γλυκισμάτων και υπόλοιπων σνακ ανήκουν τα τρόφιμα που έχουν πολλή ζάχαρη, αλλά και κακής ποιότητας λίπος, για αυτό θα πρέπει να τα τρώμε με μέτρο. Η πολλή ζάχαρη θα μας οδηγεί συχνά στον…οδοντίατρο, ενώ τα υπόλοιπα συστατικά δεν μας βοηθούν να μεγαλώσουμε σωστά! Αν θες να κρατήσεις το μέτρο με τα τρόφιμα αυτής της ομάδας, δοκίμασε ως κόλπο όταν θες κάποιο σνακ, να προτιμάς πάντα να τρως πρώτα κάτι από την ομάδα των φρούτων, και έπειτα οτιδήποτε άλλο!