Ιστορία, Γ΄ Γυμνασίου, ΕΝΟΤΗΤΑ 1

Η εποχή του Διαφωτισμού

Το σχολικό βιβλίο:

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/5204/Istoria_G-Gymnasiou_html-empl/index1_1.html

Η παρουσίαση από τον κ. Ι. Αμπελά:

https://www.slideshare.net/akis71/ss-181553946

Σχεδιαγραμματικές ερωταποκρίσεις

1. Ποιες είναι οι εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τον 17ο και τον 18ο αι;

α) Οικονομικές μεταβολές

Στη διάρκεια του 18ου αιώνα στην Ευρώπη σημειώθηκαν:

1. θεαματική αύξηση του πληθυσμού.

2. μεταβολές στην αγροτική οικονομία για να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού ( = αγροτική επανάσταση).

3. ανάπτυξη του εμπορίου (Ευρώπη-Αφρική-Αμερική) και συσσώρευση κεφαλαίων στα χέρια Ευρωπαίων επιχειρηματιών.

4. α) μεταβολές στην παραγωγική διαδικασία: χρήση νέων μηχανών

    β) άνεργοι αγρότες συγκεντρωμένοι στις πόλεις για να βρουν εργασία

= παράγοντες που οδηγούν στη γέννηση της βιομηχανίας, δηλαδή στην εκβιομηχάνιση (=δημιουργία μεγάλων εργοστασίων)

Σημ. Οι 4 παραπάνω αλλαγές αποτέλεσαν στη Μ. Βρετανία την πρώτη φάση της βιομηχανικής επανάστασης.

β) Κοινωνικές μεταβολές

1.Αριστοκράτες: προσπαθούν να διαφυλάξουν τα προνόμιά τους.

2.Αστική τάξη: ενισχύει διαρκώς τη θέση της.

3.Αγρότες και ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα: ζουν σε άθλιες συνθήκες.

γ) Πολιτική κατάσταση

1.  Ευρώπη: απόλυτη μοναρχία: όλη η εξουσία συγκεντρωμένη στα χέρια του βασιλιά.

2. Μ. Βρετανία: μοναρχία με πολιτικά δικαιώματα για τις οικονομικά ισχυρές τάξεις μετά από πιέσεις της αριστοκρατίας.

δ) Πνευματικές εξελίξεις

Πρόοδος των φυσικών επιστημών – Πρωτοπόροι:

1.      Φράνσις Μπέικον

2.      Ρενέ Ντεκάρτ

3.      Τζον Λοκ

4.      Ισαάκ Νεύτων

2. Ποιες οι κύριες θέσεις του κινήματος του Διαφωτισμού ;

1.    η απόρριψη κάθε αυθεντίας

2.    η κριτική της υφιστάμενης γνώσης

3.    η αποδοχή της λογικής για την ερμηνεία του κόσμου (ορθολογισμός)

4.    η πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει συνεχώς

3. Ποιος ο χρόνος και οι χώροι εκδήλωσής του;

Πρώτη εμφάνιση τέλη 17ου αι.  στην Αγγλία  –  κορύφωση  18ος αι.  στη Γαλλία  -  στη συνέχεια εξάπλωση σε Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο

4. Ποιοι οι κύριοι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού;

Ρουσό, Βολτέρος, Ντιντερό, Μοντεσκιέ, Ντ Αλαμπέρ

5. Ποιες οι βασικές θέσεις του Διαφωτισμού στην πολιτική; Να εξηγήσετε τους όρους με έντονα γράμματα:

1.    Φυσικά δικαιώματα (ζωής, ιδιοκτησίας, ισότητας, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης)

2.   Κοινωνικό συμβόλαιο / Τζον Λοκ : τα άτομα παραχωρούν δικαιώματα στο κράτος για να μπορέσουν να επιβιώσουν

3.      Γενική βούληση / Ρουσό : σύνθεση των ατομικών βουλήσεων (=τα άτομα καταλήγουν σε κοινά σημεία για όσα θέλουν  ξεχωριστά ο καθένας) – έτσι εκφράζεται το δημόσιο και όχι το ατομικό συμφέρον

4.     Διάκριση των εξουσιών / Μοντεσκιέ / διακριτοί φορείς εξουσίας:

α. Εκτελεστική εξουσία = η κυβέρνηση

β. Νομοθετική εξουσία = η βουλή

γ. Δικαστική εξουσία = οι δικαστές

6. Πού  άσκησε επίδραση ο Διαφωτισμός;

1.      - αμερικανική  και γαλλική  επανάσταση

2.      - φωτισμένη δεσποτεία

7. Ποια η σχέση Διαφωτισμού και θρησκείας;

1.  Αυστηρή κριτική στην καθολική εκκλησία.

2.  Ανεξιθρησκία, που απαλλάσσει τους ανθρώπους από τη μισαλλοδοξία

8. Ποια η βασική θέση του Διαφωτισμού για την εκπαίδευση;

Ρουσό / «Αιμίλιος» / Ο δάσκαλος χρειάζεται μόνο να θέτει ερωτήματα και να οδηγεί τον μαθητή στην ανακάλυψη απαντήσεων.

9. Ποιες οι κύριες απόψεις του Διαφωτισμού για την οικονομία;

1.      Φυσιοκρατία / Κενέ / Γαλλία, φυσική λειτουργία της οικονομίας, δηλαδή δίχως κρατικές παρεμβάσεις 

2.      Οικονομικός φιλελευθερισμός / Άνταμ Σμιθ / Αγγλία, το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει παρά ελάχιστα στην οικονομική ζωή.

10. Τι ήταν η Εγκυκλοπαίδεια;

Συλλογικό έργο 33 τόμων, με πρωτεργάτες τους Ντιντερό και Ντ Αλαμπέρ, που παρουσιάζει όλες τις νέες γνώσεις.

11. Ποια η  διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού;

Οι διαφωτιστικές ιδέες διαδόθηκαν αρχικά στην Ευρώπη και αργότερα στον υπόλοιπο κόσμο.

Ακολουθούμε τους συνδέσμους με την παρουσίαση της ενότητας σε βίντεο:

Από την κ. Μ. Χρήστου : https://youtu.be/3BO1pDKprt4

Από τον κ. Γ. Παπαθανασίου : https://youtu.be/ouPj5_R2oM8

Η παρουσίαση σε διαφάνειες δια χειρός Kvarnalis75 : https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-14261984

Η ώρα για ιστοριοπαιχνιδίσματα με την κ. Σ. Ράπτη και την κ. Γ. Λυμπεροπούλου:

https://wordwall.net/el/resource/5541139

https://quizizz.com/join/quiz/5f9d30683e6a3c001bc9621b/start?studentShare=true