ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ

Παναγία Κρημνιώτισσα

Η Παναγία η Κρημνιώτσσα

Νοτιοανατολικά της Καμαριώτισσας σε απόσταση 21,5 Km (χιλιόμετρα) βρίσκεται το πανέμορφο εκκλησάκι της Παναγίας της Κρημνιώτισσας ή Κρεμνιώτισσας Στο γραφικό αυτό εκκλησάκι βρίσκεις νερό δροσερό μέσα σε μια παρθένα φύση  αλλά δεν υπάρχει σύνδεση με λεωφορείο. Μόνο με Ι.Χ μπορεί κανείς να πάει ή πεζός ή με ζώα απο το Λάκκωμα. Εδώ θα βρεθεί στο θαυματουγό εκκλησάκι της Παναγίας όπου είναι η εικόνα της. Δεν υπάρχει σαφής προσδιορισμός του χρόνου κατα τον οποίο ήρθε εδω η θαυματουγός εικόνα αλλά προσδιορίζεται την εποχή της εικονομαχίας στο Βυζάντιο

ΚΡΗΜΝΙΩΤΙΣΣΑ

Σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε στον κόλπο της Παχιάς Άμμου απο ψαράδες ή καρβουνιάρηδες που την έβαλαν σε σπηλιά με σκοπό να της ανάβουν το καντήλι. Όμως την επαύριο η εικόνα έλλειπε. Μετά από καιρό κάποιοι βοσκοί βρήκαν το εικόνισμα πάνω στον σημερινό βράχο Τη πηραν και την πήγαν στην σπηλιά αλλα πάλι την επαύριο έλλειπε και την ξαναβρήκαν  πάνω στον ιδιο  βράχο. Το ίδιο έγινε άλλες 2-3 φορές οπότε ήταν σαφές σε ποιο σημειο ήθελε να μείνει.Όπου και να την πας γυρίζει στο ίδιο μέρος εκτός απο το σαρανταήμερο που γίνεται περιφορά σε διάφορες περιοχές του νησιου Μαρτυρίες αναφέρουν πως απο τον βράχο που είναι το εκκλησάκι πετούν γυάλινα μπουκάλια κάτω και πεφτουν χωρίς να σπάσουν.Πολλοί Σαμοθρακίτες αλλά και ξένοι κάνουν τάμα στην χάρη της και πραγματοποιούν λειτουργίες που εξελίσσονται σε πανηγυρική τελετή με γοργόβαααστου και άλλα εδέσματα. Αξίζει να την επισκεφτεί κανείς τόσο για τη χάρη της όσο και για την θέα που προσφέρει η θέση της Πολλά θάυματα έχει κανει η παναγία η κρημνιώτισσα. Καποτε ένα καΐκι έπεσε σε τρικυμια και ο καπετάνιος έκανε τάμα αν  σωθεί να φτιαξει  μια εικόνα με πετράδια. Πραγματικά η θάλασσα ηρέμησε και το καΐκι πήγε στον όρμο της Παχιάς Άμμου. Στο επόμενο ταξίδι ο καπετάνιος έφερε το τάμα του μια εικόνα γεμάτη με πολύτιμα πετράδια και μεγάλης αξίας που κλάπηκε την εποχή της Βουλγαρικής κατοχής

ΠΑΧΙΑ ΑΜΜΟΣ

 Μπροστά απλώνεται η διάσημη παραλία Παχιά Αμμος μια απο τις ομορφότερες και πιο διάσημες παραλίες του νησιού Σήμερα έχει οδική πρόσβαση μέσα από το Λάκκωμα με Ι.Χ αλλά ο δρόμος είναι σχετικά καλός οποτε μπορεί να πάει και μεγαλύτερο όχημα. Στον όρμο αράζουν πολλά σκάφη αναψυχής αλλά και ψαροκάικα αφού θεωρείται και καταφύγιο

ΚΡΗΜΝΙΩΤΙΣΣΑ ΕΙΚΟΝΑ

Άγιος Γεώργιος

Ο Άγιος Γεώργιος

Ο Άγιος Γεώργιος(Αη Γιωρς),όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο,είναι ιδιαίτερα αγαπητός άγιος στη Σαμοθράκη. Απόδειξη τούτου είναι και το γεγός πως υπάρχουν πολλά εκκλησάκια του σε όλο το νησί. Δυο ομως είναι αυτά που ξεχωρίζουν: Ο Άγιος ο Γεώργιος στον κάμπο ( η καμπίσιους) και ο Άγιος Γεώργιος έξω απο τη Χώρα (η χουργίσιους).

Ο Άγιος Γεώργιος ( η καμπίσιους)

Είναι ένα εκκλησάκι που είναι στον κάμπο πιο κάτω απο το (πολυπουδ) και πάνω απο το (Μκοοοοο Βνι). Στο πίσω μέρος του  στη Ανατολή έχει μια αιωνόβια κουκουδιά στη σκιά της οποίας γίνεται το πανηγύρι προς του Αγίου στις 23 Απριλίου εκτός άν πέσει μέσα στο Πάσχα οπότε μετακινείται.

GEORGIOS1

Στον ίσκιο της κουκουδιάς έχουν ξαπλώσει πολλές γενιές Σαμοθρακιτών κυρίως Αλωνίσιων και έχουν γίνει πολλά πανηγύρια και συνεχίζουν να γίνονται.Δίπλα περνάει το ρυάκι απο το Πολυπούδι "Πολπουδ" στις όχθες του οποίου υπάρχουν πολλές λυγαριές και επίσης πολλά "Ασφαααααάγγια".Ευθεία κατω στη θάλασσα είναι το Μκοοο Βνί όπου έχουν γίνει ανασκαφές και έχει αποκαλυφτεί ολόκληρη νεκροπολιτεία.

  Ο Άγιος Γεώργιος ( η χουργίσιους)

 Το άλλο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου είναι έξω αποτη Χώρα στην Νότια πλευρά της στο δρόμο για τον Σωτήρα. 

 

GEORGIOS2

 Ο άγιοςΓεώργιος η χουργίσιους ( η Άη Γιωρς) οπως λέγεται στην τοπικη διάλεκτο είναι μέσα σε αιωνόβια πλατάνια και απο εκεί ξεκινάει το νερόπου ποτίζει με τον "ανεγό" όλα τα παν τα Αλώνια. "Ανεγός" είναι τεχνητό αυλάκι μέσα στο οποίο κυλάει νερό που αρδεύει(ποτίζει) τους κήπους των σπιτιών.

Εκκλησάκια του Αγίου Γεωργίου έχει : Στην Άνω Μεριά , Καρυώτες, Στα Θέρμα

Αγιος Γεώργιος την Ανω Μερια

 GEORGIOS3

Αγιος Γεώργιος Καρυώτες

 GEORGIOS4

Άγιος Γεώργιος Λουτρά (Θέρμα)

 GEORGIOS

Άγιος Δημήτριος

Ο Άγιος Δημήτριος       

Ο Άγιος Δημήτριος ( η Άη Δμήτηηηηης) όπως λέγεται στη τοπική διάλεκτο είναι ένα όμορφο εκκλησάκι στον κάμπο. Η καμπίσιους δίπλα στουν καμπίσιου τουν κισμέ. Θεωρείται  ότι ανήκει δικαιωματικά στα Αλώνια αφού και ο κάμπος τους ανήκει. Πρόκειται για εκκλησάκι ορόσημο για τους γεωργούς αφού στην ονομαστική του γιορτή έπρεπε να έχουν λάβει την ευλογία του και να χουν σπέιρει τα στάρια τους. Αριστερά του έχει μια αχλαδιά όπου ειναι τοποθετημένο το μικρό σήμαντρο και πάνω του φωλιάζουν οι χιλιάδες σπουργίτες που το θεωρούν ιδιοκτησία του. Δίπλα του δεξιά κατεβαίνει ο χείμαρος της Σκλαβούνας που όταν πλημυρίσει κάνει καταστροφές στα χωράφια αλλά ειναι και ευλογία αφού κατεβάζει νερά στον κάμπο. 

DIMITRIOS

Πάντα στις 26 Οκτωβρίου ετελείτο θεία λειτουργία κυρίως απο τους γεωργούς. Η περιοχή είχε το σύνολο σχεδόν των αμπελιών του νησιού. Σήμερα έχει ελάχιστα. Δίπλα υπάρχει η δημόσια ποτίστρα "Η καμπίσιους η κισμές" όπου ξεδιψούν τα ζώα των βοσκών. Τα παραπλευρα χωράφια έχουν τις διάσημες κοκκιναπιδιές του νησιού που  παράγουν τα κοκκιναπιδα που κάποτε ήταν περιζήτητα. Ερχόταν καΐκια να φορτώσουν και να μεταφέρουν τα κοκκινάπιδα σε άλλα μερη. Μέσα στο ρέμα υπάρχουν οι γνωστές "απουρνιές" με τα πεντανόστιμα "απούρνα" ή τσάπουρνα . Και φυσικά υπάρχουν αχλαδιές ή γκορτσιές με νόστιμα αγριοαχλάδια που τα έτρωγαν με βουλιμία ζώα και άνθρωποι. Στη περιοχή λόγω του νερού σύχνάζουν πολλά είδη πουλιών όπως: Σπουργίτια κοκκινομπισλίτες σκουφάδες κεφαλάδες τουρλίτες σταροπούλια κθαουπούλια μελισσοφάδες πάπιες χηνες κορμοράνοι μαβουυυπλάδες.Έχει αρπακτικά όπως γεράκια σαίνια κουκουβαγιες κοράκια και άλλα. Η περιοχή προκαλεί δέοςτη νύχτα και υπάρχουν και πολλοί θρύλοι που είναι αληθοφανείς αφού το κελάρυσμα του νερού δημιουργεί τη νύχτα πλήθος ήχων και άλλων ακουσμάτων. Έτσι βγήκε και ο θρύλος του "τόπακα". πρόκειται για "μούτσινου" που ήτανε τοπικός . Υπάχρουν ιστορίες που λένε πως τον έχουν δει και μάλιστα να καπνίζει πράγμα ασύμβατο αφού οι μουτσινοι φοβούνται τη φλόγα.Αλλά χρησιμοποιούσαν τις ιστορίες να φοβούνται οι κλεφτες και να μη πειράζουν τα αμπέλια. Σήμερα στη περιοχή εκτός απο  στάρι έχει και μποστάνια με τα περιζήτητα πεπόνια μπανάνες. Δίπλα στην φωτογραφία δεξιά ξεχωρίζουν τα πλατάνια απο το ρέμα της Σκλαβούνας που έχει στις όχθες του τα περίφημα πλατάνια και στο νερό του συχνάζουν ερωδιοι (βαθααακουλογι όπως λέγονται στην τοπική διάλεκτο) και πολλά νηκτικά πουλιά. Υπάρχουν και αγριες αχλαδιές (γκορτζιές) που είναι πολύ νόστιμες όταν ωριμάσουν Κυρίως όμως η περιοχή είναι σπαρμένη με σταρι Λόγω της γεώτρησης υπάρχουν και πολλά χωράφια όπου καλλιεργούνται ζαρζαβατικά καθώς και μερικά οπορωφόρα δέντρα Η περιοχή έχει μερικά πηγάδια ρηχά αλλά με αρκετό νερό για πότισμα  διάσημος όμως έμεινε  η καμπίσιους   η κισμες  που είναι ποτιστρα ζώων με τρεχούμενο νερό όπου ποτίζονται τα λιανουζά του κάμπου Καταβαλεται προσπαθεια να δημιουργηθούν και αμπέλια και άλλα είδη καλλιέργειας όπως τριφύλλι και καλαμπόκι και κουκκιά τα περίφημα κκιά που  τρώγονται με πολλούς τρόπους. Ωμά Βραστά  ξερά χλωρα ακόμα κια τα φύλλα τους κάνουν σπουδαία σαλάτα σαν το μαρούλι. Θέλει όμως πολύ προσοχή  στην κατανάλωσή τους γιατί για κάποιους ανθρώπους είναι απαγορευμένα Ευθέια στο ρέμα και εκατέρωθεν υπήρχαν ως και τη δεκαετία του 60 πολλά αμπέλια που είχαν σταφύλια επιτραπέζια αλλα και κρασοστάφυλα απο τα οποία έβγαινε το ονομαστό κρασί της Σαμοθράκης. Σήμερα αυτά δεν υπάρχουν. Έχουν ξαναφυτευτεί κάποια αλλά δεν φτάνουν την αίγλη των παλιών που τα φυλάγαμε τη νύχτα ξπλωμένοι πάνω στη (τζατζαλού) κουρελού και ήταν ο πιο καλός ύπνος στη φύση μέσα στους ήχους του τριζονιού

Άγιος Ανδρέας

Ο Άγιος Άνδρέας

Με τον όρο Άγιο Ανδρέα ( Αη Αντιργιά όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο) εννούμε μια ευρύτερη περιοχή που αρχινάει απο τον κάβο και φτάνει ώς την "κουφκή" και βόρεια ως τουν "πυργούδ". Επίκεντρο όμως είναι το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα που στέκεται αγέρωχα απεναντι απο τη θάλασσα και δίπλα στην μικρή λιμνούλα που έχει γίνει σχεδόν λιμνοθάλασσα αλλά τεχνητή.Είναι ορόσημο στην περιοχή τόσο γα τους ψαράδες όσο και γα τους βοσκούς. Οι ψαράδες όταν περνούν απο μπροστά του για να πάνε για δουλειά ή να επιστρέψουν στο λιμάνι στέκονται όρθιοι με σεβασμό και κάνουν τον σταυρό τους να τους έχει πάντα καλά. Οι δε  βοσκοί χρησιμοποιούσαν το σπιτάκι δίπλα στο εκκλησάκι σαν χώρο αποθηκευτικό για τα εργαλεία τους και για ζωοοτροφές.

ANDREAS

Δεξιά του υπάρχει η μικρή λιμνούλα που έχει ενωθει με την θάλασσα και χρησιμοποιείται σαν ιχθυοτροφείο για τσιπούρες και κέφαλους αν και είναι πολύ ρηχή και παγώνει τον χειμώνα. Στη βόρεια πλευρά της προς τα Μαύρα Βράχια έχει καλάμια και πηγές γλυκού νερού όπου ζουν και βατράχια.Πριν ενωθεί με την θάλασσα υπήρχαν δυο είδη που ζούσαν μέσα. Ένα είδος γαρίδας μικρής και ένα είδος κοκοβιού. Και τα δυο τα χρησιμοποιούσαμε για δόλωμα αφού τα πιαναμε πολύ εύκολα ειδικά στη δεκαετία του 60. Ανοίγαμε ένα μικρό αυλάκι και αυτά μπαίνανε μεσα. Μετα κλεινμε το στόμιο με "αστιβιές" και τα πιάναμε με την ησυχία μας.Εκεί μέσα μαθαίναμε και κολύμπι οταν ήμασταν περίπου 4-5 ετών. Πιο βόρεια είχε δυο συκές κάτω απο τις οποίες υπήρχε μαντρί όπου ήταν τα πρόβατα  κάποιων βοσκών. Στη Νότια πλευρά του είναι τα Άσπρα Βράχια ή Ασπρόπετρες (Ασποοοπετεεες) που είναι ιδανικός τόπος για ερασιτεχνικό ψάρεμα.Είχε πλήθος απο αθερίνες που τις χτυπούσαμε με πέτρες ή ψιλό χαλίκι και τις κάναμε δόλωμα για να πιάσουμε ζαργάνες τσιπουρες σπάρους πέρκες κακαρέλους σαργούς σκαθάρια λαβράκια γοφάρια και τους περίφημους γύλους που είναι πολυποίκοιλοι στην περιοχή.Μάλιστα δε οι γύλοι και οι πέρκες είναι ιδιαίτερα φιλικοί.Στις τρύπες μέσα στα βράχια ζουν σαλιάρες και κοκοβιούς ενω πάνω στα βράχια είναι κολημένες πεταλίδες τεραστιες.Τις βγάζουμε με ένα μαχαιράκι και τις χρησιμοποιούμε για δόλωμα. Κάποιοι,τουριστες τις τρώνε και μάλιστα λενε πως είναι εκλεκτός μεζές.Στη Σαμοθράκη πάντως δε τις τρώει κανείς από όσο ξέρω.Ευθεία στο πέλαγος είναι ένας από τους πιο διάσημους ψαρότοπους της Σαμοθράκης η Σκάλα. Εδώ παλιά ερχόντουσαν ακόμα και σφουγγαράδικα να βγάλουν τα περίφημα σφουγγάρια της Σαμοθράκης. Με χοντρά  παραγάδια βγαζουν συναγρίδες φαγκριά ροφούς και στήρες και περιστασιακά βλάχους κυνηγους και μαγιάτικα. Με το τσαπαρί με φτερό βγάζει κανεις σαφριδια μπαλάδες γόπες χάνους ακόμα και μελανούρια.Είναι μια περιοχή που την προτιμούν οι περίφημες τούνες της Σαμοθράκης. Ανοιχτά στον Άγιο Ανδρέα περνάει βουνό ολόκληρο που ξεκινάει  από το Λιμνίδι και προχωρεί στη Σκάλα. Είναι σπουδαίος ψαρότοπος και καθαρός αφού ούτε η τράτα μπορεί να τραβήξει λόγω της ξέρας.Είναι όμως πάνω στο μάτι όταν έχει μπουρίνι και θέλει πολύ προσοχή αλλιώς η βάρκα αναποδογυρίζει στο άψε  σβήσε. Εχουν συμβεί πολλά ατυχήματα και μάλιστα  αρκετά πρόσφατα με ψαρόβαρκες συνήθως πλαστικές με εξωλέμβιες μηχανές που δυσκολεύονται πάνω στα μπουρίνια. Οι παλιοί καπεταναίοι πάντα λέγανε:' Ζεις χουυνίσ μηχανή καθστή μη του γαζ" που σημαίνει ζήσεις χρονίσεις μηχανή μέσα στη βάρκα που να καίει πετρέλαιο

Άγιος Ευστράτιος

Άγιος Ευστράτιος                                   

Υπάρχουν δυο κυρίως εκκλησάκια αφιερωμένα στονΆγιο Ευστράτιο: Ένα στον αγροτικό  δρόμο Ξηροπόταμο-Χώρα στο ύψος των Αλωνίων και ένα στα  Πεζουλια

Άγιος Ευστράτιος των Αλωνίων

Το εκκλησάκι του Αγίου Ευστρατίου είναι μεσα σε πυκνή βλαστηση απο πανύψηλα πουρνάρια που ακόμα καιτην ημέρα δύσκολα το βλέπει ο Ήλιος.Απο εκεί περνάει ο"ανεγός" . Αυλάκι που μεταφέρει νερό απο τον Άγιο Γεώργιο προς τα Αλώνια για άρδευση.

EYSTRATIOS

Μπαίνοντας μέσα στην εκκλησία νοιώθεις ένα δέος που δεν είναι εύκολο αν εξηγηθεί παρά μονο με την πίστη. Ακόμα και η αγιογραφία ειδικά αριστερά της ωραίας πύλης δημιουργεί αίσθημα σεβασμού και κατάνυξης Όποιος επισκεφτεί το εκκλησάκι ας δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην αγιογραφία αυτή. Όπως κοιτάζουμε την ωραία Πύλη δεξία της

 Αγιος Ευστράτιος στα Πεζούλια

Το άλλο εκκλησάκι είναι στα ξακουστά Πεζούλια. Η περιοχή λέγεται έτσι επειδή έχει σχηματισμούς που θυμίζουν τα πεζούλια των σπιτιών. Προφανώς πρόκειται για ανθρώπινες κατασκευές που ανάγονται στην αρχαιότητα.Και εκεί βγαίνει και ένα είδος οχιάς " η όχινταααα" που είναι πολύ επικίνδυνο φίδι.

EYSTRATIOS1

Το εκκλησάκι ειναι κατασκευασμένο κάτω απο τις κουκουδιές ανάμεσα στις ασφααααγκιές στα φτυλάκια και στις αστιβιές πρόκειται για ένα ξωκλήσι που όμως αποτελεί ορόσημο στην περιοχή ειδικά για τους κιαχαγιάδες της περιοχής Προφανώς η περιοχή εθεωρείτο ιερή απο τα πανάρχαια χρόνια και  ίσως ήταν κέντρο λατρείας Εκει κυνηγούσαμε πουλιά στα μικρα μας χρόνια Τα κυριώτερα είδη είναι Τσίτες αγριομπαμπούλες φλώροι σταουπούλια σπουργίτια κεφαλάδες τσιρκόνια τουρλίτες ορτύκια λεμονέλια φάσες τυυυπουκαρδέλια καλογηελια μαβουυυυπλάδες τσίχλες σκουφάδεςκαι τσαλαπετεινούς και κοκινομπισλίτες Ακομα και πέρδικες είχε Επεξηγηματικά Σταουπούλια ειναι οι σιταρήθες τσιρκόνια ειναι τα μαυρόπουλα τουρλίτες είναι οι κορυδαλοί μαβουυυπλάδες ειναι τα κοτσύφια Οι αγριομπαμπούλες είναι ένα είδος που υπάρχει τοπικά και δεν υπάρχει άλλη επιστημονικη ονομασία τα τυυυυπουκαρδέλια ειναι οι τρυποκάρυδοι και κοκινομπισλίτες ειναι οι κοκκινολαίμηδες  σκουφάδες είναι οι συκοφάγοι και το καλοκαίρι έρχονται τσαλαπετεινοί και μελισσοφάδες που είνα οι μελισσουργοί Παλιά υπήρχαν κοπάδια από πέρδικες που ζούσαν στη περιοχή αλλά σήμερα έχουν εκλείψει εξαιτίας του κυνηγιού  Στην περιοχή υπάρχουν απιδιές που κάνουν τα διάσημα κοκκινάπιδα της Σαμοθράκης  Δίπλα που είναι οι "απατσανάδες" έχει πηγή με νερό όπου πίνουν άνθρωποι κι λιανουζά καθώς και μαυροσυκιές που δίνουν μικρά σύκα πολύ γλυκά που τα κάνουν ακόμα και ψητά  Το εκκλησάκι του αγίου είναι μια μικρή κατασκευή κάτω από μια κουκουδιά και γύρω της έχει αστιβιες και ασφααγκιές. Το καλοκάιρι θέλει πολύ προσοχή γιατί στην περιοχή ζει και δραστηροποιείται η περίφημη "όχιντααα"  οχιά της Σαμοθράκης που μάλιστα οι ντόπιοι αποφεύγουν να πουν και το όνομά της και απλά την περιγραφουν: Αυτή που βγαίνει στα πεζούλια"