Ονομασία κουδουνιών

Πληροφοριακά Στοιχεία

Κατηγορία: Κτηνοτροφία

Δημοσιεύθηκε : Σάββατο, 20 Ιούνιος 2015 20:06

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 224

Σε όλα σχεδόν τα λιανουζά στη Σαμοθράκη φορούν κουδούνια για να μπορούν να τα ξεχωρίζουν και να τα εντοπίζουν στο κοπάδι Στις πιο παλιές εποχές υπήρχαν καταστήματα στη Χώρα που πουλούσαν κουδούνια αλλά και σιδεράδικο που εφτιαχνε ή επιδιόρθωνε . Τα κουδούνια ανάλογα με το σχήμα τους και τον ήχο τους τα διακρίνουμε σε:

1) Σε σχήμα κώνου: Βοόοτσους , βουυυυντίσ  κ.λπ

2)Σε σφαιρικό σχήμα: κδούνα, ανεβατό , ανεβατελ κλ.π

3)Πλατόσχημα: τζαχλάαα , τσαχλάκι ,λημνιάδ κ.λ.π

Το κουδούνι προσαρμοζότανε στον λαιμό του ζώου συνήθως με ένα ξύλινο έλασμα από μηλιό που λεγότανε γύρος.  Είχε δικό του ήχο που τον ξεχώριζε ο κιαχαγιάς και μπορούσε να τον αλλάξει με μικρά κτυπήματα ή αν άνοιγε τρύπες στο μέταλλο. Οι τρύπες που άνοιγε μπορούσαν να κλείσουν με ξύλινους πήρους  σαν όργανο πνευστό. Στα νεαρά ζώα μπορούσαν να βάλουν ακόμα και όστρακο μικρής χελώνας με μια πέτρα μέσα που έβγαζε ένα ήχο

Η φορεσιά του Κιαχαγιά

Πληροφοριακά Στοιχεία

Γονική Κατηγορία: Κτηνοτροφία

Κατηγορία: Κτηνοτροφία Σαμοθράκης

Δημοσιεύθηκε : Τρίτη, 14 Ιούλιος 2015 19:34

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 200

Η φορεσιά του Κιαχαγιά

Ο κιαχαγιάς φορούσε ρούχα παρόμοια με τους Κρητικούς. Βασικό στοιχείο της φορεσιάς είναι η βράκα  που είχε χρώμα μαύρο περίπου9-10 πήχες μαζί με τις πτυχές της που έδινε ξεχωριστή ομορφιά στο περπάτημα   ιδίως η «σέλα» της. Μέσα από την μαύρη βράκα φορούσε μια άσπρη που έπαιζε τον ρόλο του εσώρουχου μόνο που αυτή ήταν χασές πάλι όμως ίδια σε μέγεθος με την μαύρη Το πουκάμισο ήταν συνήθως υφαντό  στον αργαλειό και ήταν συνήθως μαύρο με δυο κουμπιά  στον λαιμό και από πάνω είχε το γιλέκο που ήταν από βελούδο  και σκέπαζε το πουκάμισο  και από πάνω είχε τον αμπά κάτι σαν το σημερινό μπουφάν. Χαρακτηριστική ήταν η κάπα του    καπουτί που έπαιζε τον ρόλο της μουσαμαδιάς αφού θεωρείτο αδιάβροχο αλλά σαν παλτό και είχε και κουκούλα και ήτανε και αυτό υφαντό στον αργαλειό με τα «γζόφαδα». Στο κεφάλι του φορούσε ένα σκούφο από  βελούδο που ήτανε «σκουλ(ι)νό» δηλαδή κάτι σαν επίσημο στις γιορτές ενώ τις καθημερινές συνήθως είχε την κουκούλα από του καπουτί στα μεγάλα κρύα. Οι κάλτσες ήτανε πλεχτές από μαλλί ζώων  και στο πάνω μέρος είχε μια κλωστή σαν καλτσοδέτης ενώ σαν παπούτσια είχε τα περίφημα «τσερβούλια» από δέρμα ζώων για τις καθημερινές. Τέλος χαρακτηριστικό ήταν το ζωνάρι  μια πλατιά ζώνη πλεκτή που ήταν και σαν ζώνη αλλά και σαν αποθήκη. Εκεί είχε ο κιαχαγιάς  τον καπνό του τα λεφτά του το μαχαίρι και το τσακμάκι του  Όλη αυτή η φορεσιά υμνήθηκε με το τραγούδι:

Ο κιαχαγιάς

Βρε κιαχαγιά βρε κιαχαγιά περήφανε περήφανε

Με τις πλατειές λαγάρες πρόβαλε να δεις κορμί που τυρρανείς

Αστιβιές και θυμαρέλια  τα άσπρα σου τα ποδαρέλια

Όταν σ αρα  Όταν σ αραβωνιάσανε δεν τόξερα ο καϋμένος

Μα την Παναγιά δεν σαπαρνιέμαι πια

Πίσ’ απ τ’  κιαχαγιά ντ’ κατίνα κρέμεται μια προβατίνα  

Εργαλεία κτηνοτρόφου

Πληροφοριακά Στοιχεία

Γονική Κατηγορία: Κτηνοτροφία

Κατηγορία: Κτηνοτροφία Σαμοθράκης

Δημοσιεύθηκε : Παρασκευή, 26 Ιούνιος 2015 11:41

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 937

Τα εργαλεία του κιαχαγιά

Το βασικότερο εργαλείο του κιαχαγιά είναι το ραβδί  του ή όπως λέγεται στη Σαμοθράκη "η γκντουρς" Είναι κατασκευασμένο από ειδικό ξύλο μηλιό έχει ύψος γύρω στα δυο μέτρα και είναι γυριστό  στο πάνω μέρος έτσι ώστε να μπορεί να πιάνει τον λαιμό ενός ζώου. Όμως χρησιμοποιέιται και σαν βοηθός για άλματα επί κοντώ όταν θέλει να περασει μια κακοτοπιά ή να ένα ποταμάκι. Άλλα εργαλεία του είναι:

1) Του καρδάρ που ειναι ξύλινο δοχείο για να αρμεγει τα ζώα

2) του καζάν(ι) όπου βραζει το γάλα για να φτιάξει μηζύθρα  "ντουν αθότυου"

3) Η τσαντήλα λεπτό ύφασμα για να σουρώνει το γάλα

4) Η κααατούνα που είναι νεροκολοκύθες κομένες στη μέση για να πινει γάλα ή νερό

5) Τα τυυυιβόλια μικρά καλαθάκια απο βούρλα για να βάζει ντουν αθότυου ή τα κεφαλοτύρια μέχρι να στραγγίσουν 

6) Η χούλιους ξύλινη κουτάλα για να ανακατεύει  το γάλα

7) η τίιφτς  ξύλινο εργαλείο για να ανακατευει το τυρόγαλο "τυοόγαλου" 

8)Η βούλια που ειναι δερματινο ταγάρι ειδικά επεξεργασμένο και ανάλογα με την χρήση του έπαιρνε και ειδικό όνομα όπως:α)Ψουμόβλια όπου εβαζαν ψωμί  β) η τυοόβλια όπου έβαζαν τυρί και  γ) η γαλατόβλια όπου εβαζαν το γάλα

9)Τα τσερβούλια που είναι υποδήματα φτιαγμένα απο δερμα ζώου Ακόμα και τα κορδόνια ήταν λουρίδες απο δέρμα ζώου Πολλές φορές η σόλα  τους ήτανε από ελαστικό αυτοκινήτου

10) Του λ(ι)τάρ σχοινι φτιαγμένο απο τρίχες που το τύλιγαν στην μέση τους  και το χρησιμοποιούσαν για διάφορες δουλειές όπως να δέσουν ένα ζώο  ή να φτιάξουν ενα δεμάτι ξύλα ή "κουτσίνια" για τον φούρνο. Τα κουτσίνια είναι κλαδιά απο πουρνάρια και είναι ειδικά για φούρνο. Το χρησιμοποιούσαν ακομα και οι γεωργοί να δέσουν τα οικόσιτα ζώα "τα γισούδ(ι)κα" που τα είχανε για ιδιωτική χρήση για να εχουν το γάλα το κρέας και ισως και το τυρί της χρονιάς τους

11)Του τσακμάκ(ι) που είχε σχήμα   G  απο ατσάλι και χρησιοποιούσαν πυρόλιθο και ισκα "γίσκα" είδος μανιταριού εύφλεκτο