Εισήγηση από τον Πρόεδρο του  Συλλόγου

εκπ/κό Κυριάκο Τσόδουλο

Κυρίες και κύριοι,

            Ο σύλλογός μας αφουκράζοντας αφενός την ευαισθησία και τον προβληματισμό των γονέων για τις ψυχοκοινωνικές και συναισθηματικές  ανάγκες των παιδιών μας και αφετέρου προσβλέποντας στην καλλιέργεια στενών σχέσεων μεταξύ γονέων και σχολείου προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η σωματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Προβήκαμε ύστερα από πολύ σκέψη και προβληματισμό στον τίτλος της σημερινής ημερίδας «κακοποίηση ανηλίκων-χρήση ουσιών, ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου». Που δίνει την δυνατότητα να αναπτυχθούν τρία θέματα σχετικά μεταξύ τους :

·        Σχολική βία (παρενοχλήσεις και βία μεταξύ συμμαθητών)

·        Χρήση Ουσιών

·        Κακοποίηση παιδιού

Ο προβληματισμός αναφορικά με το θέμα της σημερινής μας ημερίδας έχει ως στόχο και επιθυμία να ασχοληθούμε με θέμα που θα γεννήσουν πεδία προβληματισμού  και προκαλούν άγχος και ανησυχία τόσο στους γονείς όσο και στους εκπαιδευτικούς.    

Σε άμεση συνάρτηση, αλληλενέργεια και αλληλεπίδραση με τον ισχυρό κοινωνικό θεσμό της οικογένειας βρίσκεται και το Σχολείο. Αυτό εκτός από τη μετάδοση επιλεγμένων γνώσεων, συγκεκριμένης παιδείας (κουλτούρας), ορισμένης γλώσσας, μεταδίδει παράλληλα στους μαθητές του αρχές και αξίες κοινωνικές και πολιτιστικές καθώς και ηθικές και αισθητικές που είναι κυρίαρχες στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα

Οι εκπαιδευτικοί ως επαγγελματίες που έχουν άμεση επαφή με το παιδί έρχονται θέλοντας και μη καθημερινά αντιμέτωποι με όλα τα κοινωνικά προβλήματα που αφορούν την παιδική ηλικία, τα οποία μπορούν να εξετάσουν μέσα από την παρατήρηση του παιδιού,  την επαφή τους με τους γονείς και επομένως ως ένα βαθμό είναι σε θέση να γνωρίζουν την κατάσταση που βιώνει το κάθε παιδί μέσα στην οικογένεια. Όλα αυτά πρέπει να τα παίρνει υπόψη του κάθε ευαισθητοποιημένος εκπαιδευτικός, να μη σπεύδει στην εξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά στη διάγνωση του προβλήματος. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε ειδικοί, αλλά έχουμε πάντα τη δυνατότητα να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ή σε κάποιο αρμόδιο φορέα για περαιτέρω διερεύνηση ή βοήθεια.

Ø      ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ

H μακρά ιστορία της παιδικής ηλικίας έχει μια ζοφερή πορεία κακοποιήσεων (σωματική βία, συναισθηματική κακοποίηση, εγκατάλειψη), οι οποίες συνδέονται με την απόλυτη εξουσία των γονιών στα παιδιά τους και συχνά εκλαμβάνονται μάλιστα και ως παιδαγωγικές πρακτικές.

Η προσέγγιση του θέματος της σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά και γενικότερα του θέματος της σεξουαλικότητας στα παιδιά δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Απαιτούνται προσεγμένοι και εξειδικευμένοι χειρισμοί απομακρυσμένοι από την ενοχοποίηση της σεξουαλικότητας και διάφορους ηθικολογικούς αυταρχισμούς οι οποίοι οδηγούν σε καχυποψία και παρανοϊκή συμπεριφορά.
    

 Δεν αρκεί μόνο η καλή διάθεση από μέρος των εκπαιδευτικών οι οποίοι τις περισσότερες φορές είναι και γονείς και θέματα τέτοιας φύσης τους αγγίζουν ιδιαίτερα, απαραίτητη είναι η ενημέρωση και η κατάρτισή τους.
    

 Ίσως σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι επιτακτική ανάγκη το ελληνικό σχολείο να ακολουθήσει τις επιταγές της εποχής και να στρέψει τη ματιά του στο θέμα της σεξουαλικής αγωγής των παιδιών.

     Επομένως το σχολείο με τους λειτουργούς του ως φορέας προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών μπορεί να συντελέσει στη διάγνωση αλλά κυρίως στην πρόληψη του προβλήματος, η αποκάλυψη του οποίου συνδέεται με μια σταδιακή αλλαγή των κοινωνικών στάσεων προς τη σεξουαλικότητα. Μια ρεαλιστική αντιμετώπιση συνίσταται αρχικά στην κατανόηση ότι οι σύγχρονες σεξουαλικές πρακτικές μεταβάλλονται μέσα στο χρόνο. Παράλληλα μεταβάλλεται και η σεξουαλικότητα της παιδικής ηλικίας.

 

Η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών ειδικότερα μέσα στα πλαίσια της οικογένειας αποτελεί στις μέρες μας ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Ωστόσο ελάχιστες περιπτώσεις αποκαλύπτονται, ιδίως σε κλειστές κοινότητες και μάλιστα όταν υφίστανται λόγοι εγκυμοσύνης ή ασθένειας.

Συνήθως, αρκετοί γνωρίζουν ή υποπτεύονται αλλά κανείς δεν περνάει στην πράξη, στην αναφορά του περιστατικού, άλλοτε από φόβο και άλλοτε από άγνοια. Οι εκπαιδευτικοί ως άτομα εμπιστοσύνης του παιδιού συνιστούν άτομα κατάθεσης διαφόρων μορφών κακοποίησης που βιώνουν τα παιδιά από τα ίδια, αλλά άλλοτε δε γίνονται πιστευτά, άλλοτε επικρατεί ο φόβος εμπλοκής σε οικογενειακά ζητήματα και άλλοτε δε γνωρίζουν πώς να το χειριστούν, πώς να αντιδράσουν.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σχετική ενημέρωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών, αλλά και η παράλληλη διάθεση να απαλλαγούν από βαθιές κοινωνικές στάσεις, αντιλήψεις και πρότυπα, που καλλιεργούν και συντηρούν άλλοτε μια άρνηση του προβλήματος κι άλλοτε μια τάση πρόωρης και αβάσιμης διάγνωσης.

Το σχολείο με τους λειτουργούς του, ως φορέας προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών, οφείλει να ευαισθητοποιηθεί ιδιαίτερα για το συγκεκριμένο κοινωνικό πρόβλημα

Αρκεί να το εξετάσει τόσο μέσα από το πρίσμα της σταδιακής αλλαγής της παιδικής σεξουαλικότητας στις μέρες μας και τις κοινωνικές εκείνες συνθήκες που οδηγούν στην εκδήλωση του προβλήματος.

 

Ø      ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

Είναι ένα νέο φαινόμενο που σημειώνει ανησυχητικά επίπεδα και κερδίζει αρκετή προβολή. Μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε πάντα τώρα όμως έχει οξυνθεί. Η βία στο σχολείο είναι λεκτική (βρισιές, εξευτελισμός, ταπείνωση), σωματική ( καβγάδες μεταξύ παιδιών και ομάδων παιδιών), ψυχολογική (εκβιασμός, κάποιοι μαθητές καταπιέζουν τους αδύνατους μαθητές για διάφορους λόγους ) ,σεξουαλική (παρενοχλήσεις,βιασμοί), βανδαλισμοί (καταστροφή κτιρίων, εξοπλισμού).

Με ποικίλους τρόπους επικοινωνίας και αναγνώρισης το σχολείο αναπτύσσει τα στοιχεία που ενδυναμώνουν την προσωπικότητα και τη διάθεση συνεργασίας και συμμετοχής του κάθε μέλους της σχολικής κοινότητας: την καλή επικοινωνία και τις καλές σχέσεις ανάμεσα στα μέλη, την αυτοεκτίμηση, το σεβασμό, την ενθάρρυνση, τη ψυχική και συναισθηματική υποστήριξη, τη δημιουργικότητα, την αυτονομία και τη διαφορετικότητα.

 

Ø      ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τη συμβολή της οικογένειας στη λήψη ναρκωτικών ουσιών από τους νέους. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις και προσδοκίες, οι ψυχοπιεστικές συνθήκες, οι πολλαπλοί ρόλοι, η έλλειψη ορίων, οι νέες μορφές οικογένειας, οι αλλαγές στις οικογενειακές αξίες είναι μερικοί μόνο εκ των παραγόντων που συμβάλλουν στη φυγή, στην αίσθηση μοναξιάς- ανασφάλειας- αβεβαιότητας- άγχους- αδιεξόδου, όπου τα ναρκωτικά συνιστούν λανθασμένο, θανατηφόρο καταφύγιο.

Όλοι γνωρίζουμε ότι εξακολουθεί να συνιστά μάστιγα των καιρών μας και όλοι είμαστε σε θέση να σκεφτούμε άτομα- χρήστες στα χωριά, στους δήμους, στις πόλεις μας.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ:τόσο για τους ΓΟΝΕΙΣ (π.χ. δράσεις ΣΧΟΛΩΝ ΓΟΝΕΩΝ), οσο και για τους εκπαιδευτικούς (π.χ. Ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης)

Στις βαθμίδες της προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν υπάρχει ούτε ειδική εκπαίδευση των παιδαγωγών, παρα σε ελάχιστες περιπτώσεις,  ούτε βεβαίως επαγγελματίες, όπως παιδοψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.ά., που θα μπορούσαν να διαγνώσουν και να χειριστούν ένα παρόμοιο περιστατικό κακοποίησης, που συχνά είναι εμφανές στο πλαίσιο της σχολικής τάξης.

Ακόμα και στην περίπτωση που διαγνωσθεί το περιστατικό, δεν είναι θεσμικά κατοχυρωμένη η λειτουργική σχέση του σχολείου με τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, ώστε να παραπέμπονται τα περιστατικά και να τυγχάνουν κατάλληλης μεταχείρισης και αντιμετώπισης.

 

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ τους ΑΝΩΤΕΡΩ ΛΟΓΟΥΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΜΕ ΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΟΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΜΕ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Μας ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΛΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΘΕΝΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ, ΤΑ ΟΠΟΊΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΞΕΝΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΙΝΑ, ΑΛΛΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΧΩΡΑ ΣΤΟ ΔΙΠΛΑΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΧΩΡΙΟ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.

Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και τη στήριξη αυτής της προσπάθειας!