Η 22α Μαρτίου έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Παγκόσμια Ημέρα Νερού.
Κι αυτό γιατί το πρόβλημα με το νερό τείνει να γίνει το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα του πλανήτη, με άμεση απειλή για το παρόν και το κοντινό μέλλον.
Κάθε τόσο ακούμε και διαβάζουμε ότι οι επόμενοι πόλεμοι θα γίνονται για το νερό.
Το γλυκό νερό αποτελεί αναμφισβήτητα τον πιο ζωτικό πόρο για τον άνθρωπο και τη χερσαία ζωή. Τα 2/3 του ανθρώπινου σώματος είναι νερό. Δεν είναι τυχαίο ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει πάνω από μια εβδομάδα χωρίς νερό.
Το νερό καταναλώνεται απ’ τον άνθρωπο στη γεωργία, στη βιομηχανία και στην ύδρευση. Στη χώρα μας, από τα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό, που καταναλώνονται για όλες τις χρήσεις κάθε χρόνο, η γεωργία καταναλώνει το 85%.
Ο πολύτιμος αυτός πόρος σήμερα, απειλείται από την υπερκατανάλωση και γενικότερα από την καταστροφή του περιβάλλοντος, η οποία επηρεάζει αρνητικά τον υδρολογικό κύκλο, με αποτέλεσμα την συνεχή μείωση των υδάτινων αποθεμάτων.
Δεν απειλείται όμως μόνο η ποσότητα των υδάτινων πόρων αλλά και η ποιότητά τους, με τη ρύπανση που υφίστανται από την παράλογη ανθρώπινη δραστηριότητα.
Μείωση υδάτινων αποθεμάτων λόγω υπερκατανάλωσης
Στην υπερκατανάλωση συμβάλλουν:
ü Γεωργία. Με την εντατικοποίηση των αρδεύσεων χωρίς την παράλληλη εφαρμογή τεχνολογιών, που ελαχιστοποιούν το αρδευτικό νερό (π.χ. άρδευση με σταγόνες).
ü Βιομηχανία. Με την αλόγιστη παραγωγή προϊόντων, που σε μεγάλο βαθμό, δεν αποτελούν αναγκαία αγαθά και για να παραχθούν χρειάζονται τεράστιες ποσότητες νερού.
ü Ύδρευση. Με την αύξηση του πληθυσμού παγκοσμίως και των συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων των νοικοκυριών, που οφείλονται στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, χωρίς παράλληλη ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης.
Μείωση υδάτινων αποθεμάτων λόγω οικολογικής καταστροφής
ü Καταστροφή δασών. Με τις μεγάλης κλίμακας εκχερσώσεις τροπικών δασών (π.χ. Αμαζόνιος), την όξινη βροχή, τις πυρκαγιές και την απουσία αναδασώσεων μειώνονται τα δάση, που αποτελούν τον πιο σημαντικό μηχανισμό εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων. Τα δάση, με το πλούσιο φύλλωμά τους, βοηθούν ώστε το νερό της βροχής να εισχωρήσει ομαλά στο έδαφος και εμποδίζουν την επιφανειακή απορροή μεγάλου μέρους του προς τη θάλασσα.
ü Καταστροφή-Υποβάθμιση βοσκοτόπων. Με τις πυρκαγιές και την κακή διαχείρισή τους, οι βοσκότοποι υποβαθμίζονται με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιείται η διήθηση του νερού στο έδαφος και να αυξάνονται οι επιφανειακές απορροές.
ü Φαινόμενο θερμοκηπίου-τρύπα Όζοντος. Με την αύξηση της θερμοκρασίας εμφανίζονται έντονα κλιματολογικά φαινόμενα (βροχές μεγάλης έντασης, περίοδοι ξηρασίας). Οι βροχές μεγάλης έντασης και διάρκειας, σε αντίθεση με τις ήπιες και συχνές βροχοπτώσεις, έχουν ως αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες νερού προς τη θάλασσα.
ü Εκτεταμένη αστικοποίηση πεδινών κυρίως εδαφών.
Ρύπανση υδάτινων αποθεμάτων
Εξίσου σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων νερών.
Στη ρύπανση των υδάτινων αποθεμάτων συμβάλλουν:
ü Γεωργία. Με την ανεξέλεγκτη χρήση λιπασμάτων και κυρίως φυτοφαρμάκων, μεγάλες ποσότητες από αυτά καταλήγουν στα υπόγεια και επιφανειακά νερά, που με τη σειρά τους δηλητηριάζουν αυτούς που τα πίνουν.
ü Βιομηχανία. Με τα υγρά απόβλητα και τα τοξικά αέριά τους, πολλά εργοστάσια, χωρίς ειδικά φίλτρα και βιολογικούς καθαρισμούς ρυπαίνουν τα επιφανειακά και υπόγεια νερά.
ü Οικιακά λύματα. Με την αποχέτευση ανεπεξέργαστων οικιακών λυμάτων σε στυπτικούς βόθρους ή σε υδάτινους αποδέκτες (ποτάμια, λίμνες).
Απ’ όλα αυτά, ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ο οποίος … αποτελείται κατά 74,5% από νερό, θα πρέπει να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος και να επαναπροσδιορίσει τη στάση του απέναντι σ’ αυτό το μοναδικό για την ύπαρξη της ζωής αγαθό.
Στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των ανθρώπων για μια βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και γενικότερα του περιβάλλοντος, μπορεί να συμβάλει σε μέγιστο βαθμό η εκπαίδευση.
Μόνο ευαισθητοποιημένοι απέναντι στο περιβάλλον πολίτες θα μπορέσουν να δώσουν λύσεις στο καυτό πρόβλημα της δίψας που επέρχεται.
Γιάννης Οργανόπουλος - Γιώργος Ταξιάρχου
Μάρτιος 2001
Επιστροφή στην αρχή της σελίδας
Επιστροφή στη σελίδα "Παγκόσμιες Ημέρες"