Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Ηλία Στ. Δημητρόπουλου, "Στα χνάρια των Κολοβαίων της Ναυπάκτου", (13-5-2018)      Ο άνθρωπος, είτε από σεβασμό προς το παρελθόν, είτε από διάθεση μυστικής επικοινωνίας με τους προγόνους του, είτε από περιέργεια και φιλομάθεια, είτε αναζητώντας γερά αντιστύλια για ποικίλες εκφάνσεις του βίου του, είτε…, στρέφεται με πολλές αφορμές στα περασμένα. Έτσι, άλλοτε ως απλός αναγνώστης κι άλλοτε ως ερευνητής, επιστρέφει, για να γνωρίσει πολλά από κείνα που τον ενώνουν με τις ρίζες του και αφορούν σε πρόσωπα και γεγονότα, τα οποία για συγκεκριμένους λόγους άφησαν το αποτύπωμά τους στη ρύμη του χρόνου. Ειδικά για τον ερευνητή, λιγοστά ή πιότερα, τα αποτυπώματα αποτελούν βασικό κίνητρο για την επιτόπια αναζήτηση τεκμηρίων, για την αναδίφηση σχετικών πηγών και εν τέλει για την αποτίμηση του συγκεντρωμένου υλικού και την καταγραφή του. Συχνά, βέβαια, προστίθενται και επιπλέον λόγοι, τους οποίους, για την περίπτωση του ανά χείρας βιβλίου του Ηλία Στ. Δημητρόπουλου με τον τίτλο «Στα χνάρια των Κολοβαίων της Ναυπάκτου», ο αναγνώστης μπορεί να αναζητήσει στον πρόλογο.    Στο εν λόγω βιβλίο, ο συγγραφέας αναδεικνύει αυτή καθαυτή τη σημασία των γενεαλογιών, αλλά και τη σημαντικότητά τους για την τοπική και την ευρύτερη Ιστορία και, αναζητώντας τις ρίζες του γένους των Κολοβαίων της Ναυπάκτου, οδηγείται στη γενιά των Σιαπλαουραίων, ποιμένων Τζουμερκιωτών, οι οποίοι έφτασαν στην περιοχή κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής. Φαινόμενο σύνηθες, βέβαια, εκείνα τα χρόνια, το οποίο, επειδή η Ήπειρος ελευθερώθηκε πολύ αργά σε σχέση με άλλες περιοχές της πατρίδας μας, συγκεκριμένα κατά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13), επιτάθηκε για καιρό, με αποτέλεσμα πολλά γένη, κυρίως της Θεσσαλίας, της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, να έχουν Ηπειρώτικη καταγωγή. Πολλοί από αυτούς, ερχόμενοι στα νέα σημεία εγκατάστασης, άλλοτε κρατούσαν τα επώνυμά τους κι άλλοτε τα άλλαζαν, ειδικά, όταν έφθαναν διωγμένοι από τους κατακτητές. Πάντως, η εγκατάσταση μιας κατηγορίας εξ αυτών δεν έχει να κάνει με τον προαναφερθέντα λόγο, αλλά με το ότι επί σειρά αιώνων οι πεδιάδες εκατέρωθεν της Πίνδου αποτελούσαν κατάλληλο τόπο για διαχείμαση των ποιμένων και των ποιμνίων τους, κάτι που οδήγησε αρκετούς να τις επιλέξουν ως τόπο μόνιμης διαμονής. Ούτως ή άλλως, οι πληθυσμοί αυτοί κουβαλούσαν μαζί τους πολιτιστικά αγαθά, με τα οποία μπόλιασαν τη νέα τους πατρίδα, στην οποία, κατά περίπτωση, πρόσφεραν χρήσιμες υπηρεσίες για το κοινό καλό.    Μέσω της αφήγησης του συγγραφέα, λοιπόν, περνούν από μπροστά μας πρόσωπα, γεγονότα εθνικής και κοινωνικής σημασίας, στα οποία αυτά εμπλέκονται, επιγαμίες και συγγενολόια, τα οποία διαμόρφωσαν το γενεαλογικό δέντρο των Σιαπλαουραίων, μετέπειτα Κολοβαίων, γλαφυρές ιστορίες, φωτογραφίες, δημοτικά τραγούδια, τα οποία ενέπνευσαν γόνοι του,…    Το βιβλίο, διαρθρωμένο σε κεφάλαια, με πλούσια τεκμηρίωση και κατανοητό λόγο, προσφέρεται για ευχάριστη ανάγνωση και απόκτηση γνώσεων, οι οποίες, αν και με επιπόλαιο κοίταγμα μοιάζουν να αφορούν στην περιπέτεια μιας γενιάς και στους υπάρχοντες απογόνους της, η βαθύτερη, ουσιαστική προσέγγιση, αναδεικνύει τη σημασία, τον αντίκτυπο, που είχε η παρουσία της γενιάς αυτής στα εθνικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, καθώς, στο βαθμό που της αναλογούσε, συνέβαλε και στον καθορισμό της Ιστορίας της για δύο και πλέον αιώνες.    Ως εκ τούτου, το βιβλίο «Στα χνάρια των Κολοβαίων της Ναυπάκτου» του Ηλία Στ. Δημητρόπουλου, καθώς και άλλα αναλόγου περιεχομένου, πέραν του ότι διαχρονικά αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για ερευνητές, βοηθούν όσους επιθυμούν να γνωρίσουν εκφάνσεις της τοπικής τους Ιστορίας, οι οποίες κατά κανόνα νοστιμεύουν αυτό που σηματοδοτεί για τον καθένα ο τόπος του, ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνουν ή ενισχύουν την αυτοκριτική, την αυτογνωσία και την εθνική αυτοσυνειδησία. Στην εποχή μας, μάλιστα, εποχή ποικίλων αμφισβητήσεων και χαλαρής αντιμετώπισης διαφόρων ουσιαστικών θεμάτων, βιβλία που αφορούν σε πρόσωπα και γεγονότα, τα οποία επηρέασαν ή διαμόρφωσαν την πορεία των μικρών πατρίδων και συνήργησαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο ιστορικό γίγνεσθαι της μεγάλης πατρίδας, αξίζουν να αναδεικνύονται και να μελετώνται και θα ήταν επιθυμητό να πυροδοτούν ευγενή άμιλλα για τη συγγραφή ανάλογων πονημάτων, τα οποία θα συμβάλουν στη γνώση του παρελθόντος, μια κι αυτό συνιστά βασική παράμετρο για την κατανόηση του παρόντος και τη σφυρηλάτηση του μέλλοντος.    Τέλος, σε συνάρτηση με τα παραπάνω, θεωρώ πως ταιριάζει ως επίλογος στο προλόγισμα του παρόντος πονήματος του Ηλία Στ. Δημητρόπουλου, αυτό που σημείωσε ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος στο προλόγισμα του βιβλίου του Άρη Γ. Πουλημενάκου «Η Πετρίνα από το 17ο αιώνα» (Αθήνα 1989): «Ἄν ὅλοι ἔσκυβαν μέ τήν ἴδια ἀγάπη στόν τόπο πού τούς γέννησε, ἔχω τή γνώμη ὅτι τό ἠθικό ἐπίπεδο  τοῦ  λαοῦ  μας θά ἦταν καλύτερο. Ἡ ἀπαγγίστρωση κι ἀπομάκρυνση ἀπό τήν ἀτομική καί τή γενική ἱστορία μας, μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό αὐτό πού λέμε πάτριο ἔδαφος. Καί τό ἑλληνικό πάτριο ἔδαφος σήμερα εἶναι λίγο καί ἐγκαταλείπεται ἀπό τήν ἐθνική μας συνείδηση. Πρέπει νά κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε γιά νά ἐπανασυνδέσουμε τούς πολίτες καί τούς συμπολίτες μας μέ αὐτό. Ὅταν γνωρίζουμε καί σεβόμαστε τίς ρίζες μας, σεβόμαστε καί ἀγαπᾶμε καί τή γῆ πού τίς τροφοδότησε.»   Σημείωση: Το ανωτέρω κείμενο γράφτηκε ως προλόγισμα για το βιβλίο "Στα χνάρια των Κολοβαίων της Ναυπάκτου".