Ακαρνανία                                                                          

         Μετά την κάθοδο των Δωριέων, ένας κλάδος των Αργείων, με επικεφαλής τον Αλκμέωνα, εγκαταστάθηκε κοντά στον Αχελώο, και από το όνομα του γιου του Ακαρνάνα ονομάστηκε στην αρχή μια πόλη κι αργότερα όλη η περιοχή Ακαρνανία. Σημαντικότερα κέντρα της ήταν το Αμφιλοχικό Άργος, η Λιμναία, το Ανακτόριο, το Άκτιο, ο Εχίνος, το Σόλιο, η Αλυγία, ο Αστακός, οι Οινιάδες, οι Φυτίες, η Μηδεών, η Μητρίπολις και το Θούριον. Μερικές από τις πόλεις αυτές είναι αποικίες των Κερκυραίων και των Κορινθίων. Στους πρώτους ιστορικούς χρόνους οι Ακαρνάνες βρίσκονταν σε αδιάκοπους πολέμους με τους Αιτωλούς και στους Μηδικούς πολέμους, καθώς και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, ήταν σύμμαχοι των Αθηναίων.

        Στον τελευταίο, μάλιστα, πολέμησαν σκληρά εναντίον των Λακεδαιμονίων. Εκεί οι Αθηναίοι στρατηγοί Φορμίων και Δημοσθένης κέρδισαν σημαντικές νίκες εναντίον των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί μάλιστα στη μάχη των Ολπών ο στρατηγός των Λακεδαιμονίων Ευρύλοχος (Θουκυδίδης, Γ 105-113). Στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. ιδρύθηκε στην Ακαρνανία ομοσπονδία όλων των Ακαρνάνων, με βουλή και έναν στρατηγό και με πρωτεύουσα την πόλη Στράτο, κοντά στον Αχελώο.

          Στον Κορινθιακό πόλεμο (395 π.Χ.), οι Ακαρνάνες πολέμησαν εναντίον των Σπαρτιατών, με συμμάχους τους Θηβαίους, Αθηναίους, Κορίνθιους και Αργείους. Το 389, όμως, προσχώρησαν στη σπαρτιατική συμμαχία, όπου έμειναν ώς το 375 π.Χ. Στους πολέμους των Θηβαίων εναντίον των Σπαρτιατών, οι Ακαρνάνες συμμάχησαν με τους Θηβαίους. Στους αγώνες των Αθηνών εναντίον του Φιλίππου, πολέμησαν με τους Αθηναίους. Στον Λαμιακό πόλεμο (322-321 π.Χ.) από μίσος προς τους Αιτωλούς, συμμάχησαν με τους Μακεδόνες. Υποτάχθηκαν από τον Πύρρο, το βασιλιά τοης Ηπείρου, και ελευθερώθηκαν μετά το θάνατό του.

            Όταν ιδρύθηκε η Αιτωλική Συμπολιτεία (3ος αιώνας π.Χ.), οι Ακαρνάνες συμμάχησαν με τον Αντίγονο της Μακεδονίας, αλλά μετά το θάνατό του ζήτησαν τη βοήθεια της Ρώμης με αποτέλεσμα να αρχίσει η επέμβαση των Ρωμαίων στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας. Οι Ακαρνάνες δικαιολόγησαν την αίτησή τους προς τους Ρωμαίους με το επιχείρημα πως μόνο αυτοί δεν είχαν πολεμήσει με τους Έλληνες στην Τροία εναντίον των Τρώων, προγόνων των Ρωμαίων.

            Όταν η Αιτωλική Συμπολιτεία συγκρούστηκε με την Αχαϊκή (221-217 π.Χ.), οι Ακαρνάνες βοήθησαν τους Αχαιούς και κατόπιν τους Μακεδόνες. Μετά την ήττα του Φιλίππου στις Κυνός Κεφαλές της Θεσσαλίας, αναγνώρισαν τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Από τότε (197 π.Χ.) ώς τη ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.), η Ακαρνανία ήταν αυτόνομη πολιτεία, υπό την επιτήρηση των Ρωμαίων, μετά τη νίκη του Οκτάβιου όμως έγινε ρωμαϊκή επαρχία.

Οι Ακαρνάνες δεν ανέπτυξαν κανέναν ιδιαίτερο πολιτισμό, δεν διακρίθηκαν στα γράμματα, στις τέχνες και στις επιστήμες και το μόνο ενδιαφέρον που άφησαν ήταν τα τείχη τους, που χτίστηκαν γύρω από πολλές πόλεις τους με αρκετή επιδεξιότητα και που τμήματά τους έχουν διασωθεί ώς σήμερα. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, η Ακαρνανία ήταν μία από τις ελληνικές χώρες όπου κυριαρχούσε επί πολλούς αιώνες η ληστεία (Α 5). Σε αυτό οφειλόταν η συνήθεια της οπλοφορίας, αλλά και η επίδοση, αργότερα, στα πολεμικά πράγματα.

 Ακαρνάν

       Γιος του Αλκμέωνα και της Καλλιρρόης, κόρης του Αχελώου. Αδελφός του Αμφότερου, επώνυμος ήρωας της Ακαρνανίας, που οι πρώτοι της κάτοικοι λέγονταν Κουρήτες. Όταν ο Φηλέας –βασιλιάς της Ψωφίδας και πατέρας της πρώτης συζύγου του Αλκμέωνα, Αρσινόης– και οι γιοι του Αξίων και Τημήνος σκότωσαν τον Αλκμέωνα, επειδή ζήτησε το περιδέραιο και τον πέπλο της μητέρας του Εριφύλης, που τα είχε προσφέρει άλλοτε στην Αρσινόη, η Καλλιρρόη παρακάλεσε τον Δία (που είχε στο μεταξύ συνδεθεί μαζί της) να κάνει να ανδρωθούν γρήγορα οι γιοι της, Ακαρνάν και Αμφότερος, για να εκδικηθούν τον πατέρα τους.

     Πραγματικά, ο Ζευς εισάκουσε την παράκλησή της και οι δυο γιοι σκότωσαν στην Τεγέα τους αδελφούς της Αρσινόης και στην Ψωφίδα τον Φηλέα και τη γυναίκα του. Το πέπλο και το περιδέραιο αφιερώθηκαν στους Δελφούς, στην Αρμονία, και τα δύο αδέλφια ίδρυσαν μια πόλη που ονομάστηκε Ακαρνανία.

                        ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΔΟΜΗ,      ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ