Εκπαιδευτικό Σενάριο: «Τα Συναισθήματα στο Σχολικό Περιβάλλον»
Εκπαιδευτικό Σενάριο: «Τα Συναισθήματα στο Σχολικό Περιβάλλον»
Δημιουργός:
Αντώνης Τσιβούλας
Τίτλος:
Συναισθήματα στο Σχολικό Περιβάλλον
Τάξη:
Ε΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Χολαργού
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές:
Το σενάριο αφορά στις γνωστικές περιοχές της Γλώσσας, της κοινωνικής και πολιτικής Αγωγής και των ΤΠΕ. Ειδικότερα, διερευνώνται τα συναισθήματα των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον μέσω της έκφρασης, αναγνώρισης και καταγραφής τους. Στη συνέχεια οπτικοποιούνται και αναλύονται με τη βοήθεια της διαδικτυακής εφαρμογής Wordle (http://www.wordle.net). Οι δραστηριότητες καταλήγουν στην παρουσίαση των συναισθημάτων της σχολικής ομάδας, την ενσυναίσθηση και καλλιέργεια των διαπροσωπικών σχέσεων των μελών της.
Συμβατότητα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα:
Η ανάπτυξη της διδακτικής πρότασης βασίζεται στη μέθοδο συνεργατικής διερεύνησης?. Η συγκεκριμένη μεθοδολογία προάγει την ενεργό συμμετοχή και την ανάπτυξη της δημιουργικής, κριτικής σκέψης των μαθητών, μέσα από την κοινωνική αλληλεπίδραση. Είναι συμβατή με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών και με τα επιμέρους Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών των εμπλεκόμενων γνωστικών αντικειμένων (για τις Τ.Π.Ε.: «Οργανώνω, ταξινομώ και επεξεργάζομαι πληροφορίες»)
Προαπαιτούμενες γνώσεις:
Οι μαθητές γνωρίζουν να χρησιμοποιούν ένα πρόγραμμα πλοήγησης στο διαδίκτυο και να αποθηκεύουν στιγμιότυπα οθόνης ως εικόνες.
Οργάνωση διδασκαλίας ? Υλικοτεχνική υποδομή:
Η διεξαγωγή της διδακτικής πρότασης θα πραγματοποιηθεί κυρίως στην τάξη των μαθητών, ενώ στη φάση της ανάλυσης και απεικόνισης των δεδομένων απαιτείται ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής ανά 2-3 μαθητές. Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα χωριστούν σε ομάδες των 2-3 παιδιών????..
Για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων απαιτείται: οθόνη προβολής ή διαδραστικός πίνακας (προαιρετικά), εργαστήριο ΗΥ, δικτυακός εκτυπωτής, πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο (διαδικτυακή εφαρμογή Wordle ? (http://www.wordle.net), λογισμικό επεξεργασίας κειμένου.
Στόχοι
α) ως προς τους μαθητές
Η έκφραση των συναισθημάτων των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον
Η αποτύπωση των συναισθημάτων με το εργαλείο Wordle (σύννεφα λέξεων). Οπτικοποίηση και αναπαράσταση των συναισθημάτων.
Η γνωριμία των συναισθήματων των συμμαθητών τους και μέσα από την αλληλεπίδραση και την επεξεργασία να φτάσουν στην κατανόηση του «άλλου»
β) σε σχέση με τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας
Να αξιοποιούν διαδικτυακές εφαρμογές για την οργάνωση, ανάλυση και παρουσίαση δεδομένων.
Να χρησιμοποιούν λογισμικό παρουσίασης για να προβάλλουν τα αποτελέσματα της εργασία τους.
Διάρκεια: Τέσσερις (4) ώρες
Διδακτική προσέγγιση:
Το σενάριο δομείται στις αρχές της κοινωνικής εποικοδόμησης της γνώσης και της θεωρίας της Δραστηριότητας (Engestrom, 1987) όπου αναγνωρίζεται η σημασία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης στη μαθησιακή διαδικασία.. Αυτό συνεπάγεται μια άλλη αντίληψη για τη διδασκαλία. που δίνει έμφαση όχι στη μετάδοση αλλά στην καθοδήγηση μιας κοινωνικά βασισμένης εξερεύνησης σε ένα πλούσιο σε νοήματα περιβάλλον. Στα πλαίσια αυτού του μοντέλου, ο υπολογιστής γίνεται εργαλείο έκφρασης και διερεύνησης στα χέρια και στον έλεγχο των μαθητών. Ο ρόλος του δασκάλου είναι σημαντικός. Εκτός από οργανωτής και συντονιστής της εκπαιδευτικής διαδικασίας, λειτουργεί και ως σύμβουλος, υποστηρικτής και εμψυχωτής των ομάδων εργασίας.
Διδακτική προσέγγιση με Τ.Π.Ε.
Κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων οι μαθητές αξιοποιούν κυρίως τη διαδικτυακή εφαρμογή Wordle (http://www.wordle.net). Πρόκειται για μια δωρεάν εφαρμογή Web 2.0 που επιτρέπει στους μαθητές να οπτικοποιήσουν τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που θα διενεργήσουν με τη μορφή «σύννεφου λέξεων» (Feinberg, 2009). Η εφαρμογή Wordle, με τα ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά που διαθέτει, προσθέτει επιπλέον ποιοτικά στοιχεία στη μαθησιακή διαδικασία, αφού επιτρέπει την εύκολη εισαγωγή, επεξεργασία, ανάλυση και παρουσίαση δεδομένων μιας έρευνας με έναν εναλλακτικό τρόπο σε σχέση με τα «παραδοσιακά» ραβδογράμματα ή γραφήματα πίτας. Παράλληλα η οπτικοποιημένη παρουσίαση των δεδομένων ως «σύννεφο λέξεων» μπορεί να δώσει ένα πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο αισθητικό αποτέλεσμα, προσφέροντας ευκαιρίες στους μαθητές μας για έκφραση και ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους (Σαλονικίδης 2010).
Περιγραφή Σεναρίου
1η Δραστηριότητα: Έκφραση και καταγραφή συναισθημάτων
Α)Οι μαθητές εισάγονται στη αναγνώριση των συναισθημάτων τους στο σχολικό περιβάλλον. Οι μαθητές παίζουν το παιχνίδι «Βρες τα συναισθήματα» χρησιμοποιώντας τον Η/Υ της τάξης. Με τη βοήθεια ενός Power Point πολλαπλών επιλογών προσπαθούν να βρουν τα συναισθήματα των ανθρώπων που αποτυπώνονται στις εικόνες.
Β) Στους μαθητές δόθηκε ένα φυλλάδιο (Φύλλο εργασίας) στο οποίο υπήρχαν οι φράσεις:
Φοβάμαι όταν?
Θυμώνω όταν?
Χαίρομαι όταν?
Στενοχωριέμαι όταν?
Ντρέπομαι όταν?
Το συμπλήρωσαν γράφοντας αυθόρμητα το πρώτο συναίσθημα που έρχονταν στη σκέψη τους
2η Δραστηριότητα: Επεξεργασία συναισθημάτων με το πρόγραμμα Wordle
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές σε ομάδες συλλέγουν τα αποτελέσματα από το ερωτηματολόγιο και κάνουν την καταγραφή των συναισθημάτων. Στη συνέχεια τα γράφουν στον Η/Υ και τα αποθηκεύουν ως έγγραφο word
3η Δραστηριότητα: Παρουσίαση των συναισθημάτων
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές αξιοποιούν τη διαδικτυακή εφαρμογή Wordle. Επισκέπτονται την ιστοσελίδα http://www.wordle.net και κάνοντας αντιγραφή και επικόλληση των κειμένων που έκαναν στο προηγούμενο στάδιο, δημιουργούν τα δικά τους σύννεφα λέξεων. Τέλος επιλέγουν τα χρώματα και την εμφάνιση της εικόνας χρησιμοποιώντας το ειδικό μενού της εφαρμογής.
4η Δραστηριότητα: Επεξεργασία συναισθημάτων και καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές βλέπουν όλοι μαζί το οπτικοποιημένο αποτέλεσμα της εργασίας τους. Με τη βοήθεια της εφαρμογής ανακαλύπτουν με ποιες περιπτώσεις και συμβάντα στο σχολικό περιβάλλον φοβούνται, θυμώνουν, στενοχωριούνται, χαίρονται και τέλος ντρέπονται στο σχολικό περιβάλλον. Ανακαλύπτουν έτσι τα συναισθήματα του «άλλου».
5η Δραστηριότητα: Δημιουργία Συμβολαίου της ομάδας (Αξιολόγηση)
Οι μαθητές συζητούν σε ομάδες το ερώτημα: Πώς θα βελτιωθούν οι σχέσεις μας στο σχολικό περιβάλλον. Ανακοινώνουν τα αποτελέσματα στην ολομέλεια της τάξης παρουσία του δασκάλου. Όλοι μαζί, δάσκαλος και μαθητές, δημιουργούν το Συμβόλαιο της Ομάδας και δεσμεύονται για την εφαρμογή του.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση πραγματοποιείται κατά το 4ο και 5ο στάδιο διεξαγωγής του σεναρίου και αφορά σε μια ανατροφοδοτική ανασκόπηση και συζήτηση των διαπροσωπικών σχέσεων των μελών των ομάδων.
Πραγματοποιείται μια συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης στην οποία οι μαθητές μας αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των μελών της σχολικής ομάδας, μέσα από διαδικασίες ενσυναίσθησης συζητούν κριτικά, προτείνουν και διαμορφώνουν οι ίδιοι ένα συμβόλαιο για να βελτιώσουν τις σχέσεις της ομάδας.
Ενδεικτικά αποτελέσματα εφαρμογής στο wordle
Φοβάμαι όταν?
με ακουμπάνε οι κάμπιες, όταν με πλησιάζουν οι κάμπιες, όταν μου φωνάζει ο διευθυντής, όταν πηγαίνω τουαλέτα και τρίζουν οι πόρτες, όταν με μαλώνουν, όταν ο δάσκαλος φωνάζει.
Η εικόνα είναι διαθέσιμη στον παρακάτω σύνδεσμο:
Θυμώνω όταν?
με χτυπάνε, μου φέρονται άσχημα, όταν μου παίρνουν τα πράγματα, όταν με χτυπάνε ή με κοροϊδεύουν, όταν με βρίζουν, όταν ο δάσκαλος κάνει αδικίες, όταν δε με παίζουν, όταν με χτυπάνε, όταν με κουτσομπολεύουν, όταν ο δάσκαλος κάνει αδικίες, όταν ο δάσκαλος με αδικεί, όταν τα παιδιά με μειώνουν και όταν δεν παίζω μπάλα για βλακείες των άλλων, όταν με αδικούν και δεν πηγαίνω καλά στα τεστ, όταν με κοροϊδεύουν ακόμα και για πλάκα, με προδίδουν οι φίλοι μου, όταν με αδικούν, όταν τα παιδιά με μειώνουν, όταν με αδικούν, όταν οι συμμαθητές μου τσακώνονται, όταν ένας συμμαθητής μου με χτυπάει, όταν με βρίζουν και με χτυπούν, , όταν με αδικούν, όταν με κοροϊδεύουν και με αδικούν.
Η εικόνα είναι διαθέσιμη στον παρακάτω σύνδεσμο:
Χαίρομαι όταν?
παίζω με τους φίλους μου, όταν πάμε εκδρομή, όταν δεν έχουμε σχολείο, όταν λείπει ο δάσκαλος, όταν ο δάσκαλος μας επιβραβεύει, όταν παίζω με τους φίλους μου, όταν πηγαίνω καλά στα τεστ, όταν ο δάσκαλος μας επιβραβεύει, όταν τελειώνει το σχολείο, όταν χτυπά το κουδούνι, όταν πάμε εκδρομή, όταν παίρνω καλούς βαθμούς και βάζω γκολ στο ποδόσφαιρο, όταν παίζω και όταν πηγαίνω καλά στα τεστ, όταν παίζω στην αυλή, όταν πηγαίνω καλά στα τεστ και όταν παίζω με τους φίλους μου, όταν πάμε εκδρομή, όταν δεν έχουμε σχολείο, όταν δεν έχουμε σχολείο, όταν κάνουμε επιβραβεύσεις και όταν πηγαίνουμε εκδρομές, , όταν κάνουμε επιβραβεύσεις και όταν πηγαίνουμε εκδρομές, όταν παίζω στην αυλή με τους συμμαθητές μου, όταν κάνουμε επιβραβεύσεις, όταν έχω καλές σχέσεις με τις φίλες μου, όταν πηγαίνουμε εκδρομές, , όταν λείπει ο δάσκαλος.
Στενοχωριέμαι όταν?
με κοροϊδεύουν, όταν δε με παίζουν, όταν μαλώνω με τις φίλες μου, όταν ο δάσκαλος είναι άρρωστος, όταν δεν παίρνω καλό βαθμό, όταν έχουμε σχολείο, όταν δε με παίζουν, όταν τσακώνομαι με τις φίλες μου, όταν ο δάσκαλος έρχεται στο σχολείο, όταν οι άλλοι δεν με παίζουν στο ποδόσφαιρο, όταν λένε λάθος πράγματα για μένα, όταν μαλώνω με κάποιον, όταν δεν έχω παρέα, όταν με μαλώνει ο δάσκαλος, όταν ο δάσκαλος δεν μας αφήνει ελεύθερες, όταν παίρνω κάρτες, όταν δεν με παίζουν οι συμμαθητές μου, όταν δεν με παίζουν οι συμμαθητές μου, όταν ένας συμμαθητής μου δεν με παίζει με το μπαλάκι του, όταν δεν με παίζουν οι συμμαθητές, όταν χάνουμε ωραία μαθήματα.
Ντρέπομαι όταν?
όταν ζητάω από το δάσκαλο να πάω τουαλέτα, όταν λένε κάτι για μένα, όταν είμαι ντροπαλός, όταν με κοροϊδεύουν, όταν βλέπουν τους άσχημους βαθμούς μου, όταν με κοροϊδεύουν, όταν ζητώ από τη μαμά να μου δώσει υπολογιστή, όταν βρίζω μπροστά σε ξένους αλλά και μεγάλους, όταν με μαλώνουν οι δάσκαλοι, ,όταν δεν τα πάω καλά στα τεστ, όταν κατά λάθος έχω πει ψέματα στις φίλες μου, όταν πρέπει να πάω να πω κάτι σε μια άλλη τάξη.
