Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος

Ενδεικτικές ερωτήσεις στην ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Β΄ Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ 431 π. Χ.

      i) Ένταξη του Επιταφίου στην αρχαία ρητορική

1.      Ποια απορία δημιουργεί η θέση των δημηγοριών (και του Επιταφίου) στο έργο του   Θουκυδίδη;

2.        Πώς δικαιολογείται η θέση  των ρητορικών κειμένων σε μια ιστορική αφήγηση;  (θέση της ρητορικής τέχνης στην αρχαία Αθήνα - σχέση Θουκυδίδη με ρητορική- σκοπός του Θουκυδίδη-λειτουργία δημηγοριών στο έργο του Θ.)

3.        Τι ήταν οι ρητορικοί λόγοι και σε πόσα είδη χωρίστηκαν;

4.        Ποια στοιχεία της κοινωνικής και πολιτικής ζωής συνέβαλαν στη δημιουργία του ρητορικού λόγου;

5.        Ποιων πνευματικών ανθρώπων είναι δημιούργημα η ρητορική και ποια η σχέση τους με τον Θουκυδίδη;

6.        Τι είναι οι δημηγορίες και τι επιδίωκε με την ένταξή τους στην ιστορία του ο Θουκυδίδης;

7.        Ποια  ιδιοτυπία στη  μορφή της εξιστόρησης ακολουθεί ο Θουκυδίδης ;

8.        Με ποιον τρόπο οι δημηγορίες ικανοποιούν τη φιλοδοξία του Θουκυδίδη να καταστεί το έργο του «κτήμα ες αεί»; (λειτουργία δημηγοριών μέσα στο έργο)

9.        Πώς μεθόδευσε ο Θουκυδίδης τη σύνθεση των δημηγοριών του;

10.    Πώς κατορθώνει ο Θ. να προσαρμόζει το περιεχόμενο των δημηγοριών στον τρόπο σκέψης του ομιλητή;

11.    Τι είναι ο «αγώνας λόγων» και σε τι εξυπηρετεί το έργο του Θουκυδίδη;

12.    Ποιες είναι οι διαφορές –μια εξωτερική και μια εσωτερική- ανάμεσα στον Επιτάφιο και τις άλλες δημηγορίες του Θουκυδίδη;

ii) Οι επιτάφιοι λόγοι στην αρχαία Αθήνα

1.    Ποια ήταν η καταγωγή του επιταφίου λόγου;

2.    Πώς τιμούσαν κατά παράδοση το παλαιά χρόνια τους νεκρούς;

3.    Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στην εξέλιξη του επιταφίου από έθιμο σε νόμο της πολιτείας;

4.    Τι γνωρίζετε για τη θεσμοθέτηση των επιταφίων λόγων;

5.    Ποια ήταν η τυπική δομή του επιταφίου λόγου;

6.    Ποιο μέρος του επιταφίου λόγου ήταν εκτενέστερο και γιατί;

iii) Η δομή και το περιεχόμενο του Επιταφίου του Περικλή

1.    Ποια είναι η διάρθρωση του Επιταφίου του Περικλή;

2.    Να επισημάνετε τις διαφορές του Επιταφίου του Περικλή από τον καθιερωμένο τύπο παρόμοιων λόγων.

3.    Πώς ορίζει ο Θ. το βαθύτερο πνεύμα της αθηναϊκής δημοκρατίας;

4.    Με ποιον τρόπο κατορθώνει ο Θ.να παρουσιάσει το μεγαλείο της Αθηναϊκής πολιτείας μέσα στο έργο του;

5.    Πώς κατορθώνει ο Θ. να συνταιριάσει αρμονικά τη μορφή και το περιεχόμενο του έργου του;

(ύφος και γλώσσα του επιταφίου)

iv) Η θέση του Επιταφίου μέσα στο έργο του Θουκυδίδη

1.     Ποια στοιχεία καθιστούν τον Επιτάφιο αυτόνομο κείμενο;

2.     Πώς δικαιολογείται η παρουσία του Επιταφίου μέσα στο ιστορικό έργο του Θ., εφόσον εκφωνήθηκε πάνω απ’τους τάφους λίγων νεκρών και μετά από μάχες σχετικά ασήμαντες;

3.    Ποιο στόχο επιδιώκει ο Θ. με την παρεμβολή του Επιταφίου στην Ιστορία του;

4.    Για ποιο λόγο ο Θ. αφιερώνει μεγάλο μέρος του πρώτου και δεύτερου βιβλίου της ιστορίας του  στον Περικλή;

5.    Πώς δικαιολογείται η επιλογή ως προς το χρόνο εκφώνησης του Επιταφίου και ως προς την επιλογή του αγορητή;

Γ΄ ΠΕΡΙΚΛΗΣ Ο ΞΑΝΘΙΠΠΟΥ

1.    Πώς δικαίωσε ο Περικλής τη μοναδική του κυριαρχία στη δημοκρατική Αθήνα του 5^ου αιώνα; (αναφορά στο έργο του)

2.    Ποιοι συνέβαλαν στη διαμόρφωση της πνευματικής προσωπικότητας του Περικλή;

3.    Ποια ήταν τα ηγετικά προσόντα του Περικλή;

Δ΄ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ

1.    Ποιες απόψεις διατυπώθηκαν σχετικά με την πατρότητα του Επιταφίου;

2.    Τι πρεσβεύει η «συμβιβαστική» άποψη; Ποια επιχειρήματα τη στηρίζουν και πώς τα αξιολογείτε;

3.     Το πρόβλημα της αυθεντικότητας του Επιταφίου επηρεάζει ή όχι την κατανόηση του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

4.    Γιατί θεωρείται ευτυχής η σύμπτωση του ιστορικού Θουκυδίδη και του πολιτικού Περικλή για τη δημιουργία του Επιταφίου;

επιμέλεια: Παπαγγελή Χριστίνα

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Δευτέρα, 26. Φεβρουαρίου 2007