Για την ανεξαρτησία του Τύπου

Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ

ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ που ακολουθούν δεν αποτελούν ούτε προσωπογραφία ούτε βιογραφία του Χρήστου Τεγόπουλου. Αναζητούν τη συνισταμένη της δράσης του «ανθρώπου που άλλαξε τον Τύπο», σύμφωνα με μια φράση που έγινε κλισέ. Τα κλισέ, καμιά φορά, ακόμη και τα επικήδεια, ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και τη συνοψίζουν.

ΜΙΛΩΝΤΑΣ από προνομιούχο θέση, παρ' όλη τη φόρτιση, προτίμησα, αντί εγκωμιασμού, να καταγράψω τις αρχές, τους στόχους και τα μέσα που συγκρότησαν τη στρατηγική και τη λογική του Κίτσου στον αγώνα του για την ανεξαρτησία του Τύπου. Ήταν ο αγώνας που τον ενδιέφερε περισσότερο. Ο καλύτερος και ο πιο αποτελεσματικός.

ΗΤΑΝ ΑΓΩΝΑΣ, κατ' εξοχήν, πολιτικός. Πολιτική είναι η σχέση του ατόμου με το σύνολο. Η πολιτική ήταν πάντα στο μυαλό και στην καρδιά του Κίτσου. Επαναστατική, αντιστασιακή, κομματική χαρακτήρισε τη νεότητά του. Η εφημερίδα, η «Ελευθεροτυπία», ήταν η εκδήλωση της ωριμότητάς του.

ΜΕ ΣΤΟΧΟΠΡΟΣΗΛΩΣΗ που οφείλεται στις ιδεολογικές καταβολές, τη μαρξιστική παιδεία και περισσότερο, ίσως, στην ιδιοσυγκρασία του αφιέρωσε ολόκληρη την πολιτική δράση του στην εφημερίδα, στο χώρο του Τύπου. Δεν θυσίασε τίποτε. Απλούστατα δεν υπήρχε τίποτε άλλο γι' αυτόν στην πολιτική.

Η ίδρυση της «Ελευθεροτυπίας»

ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ δημοκρατική πολιτεία η ελευθερία του Τύπου είναι κατοχυρωμένη. Το κλίμα της μεταπολίτευσης ήταν θετικό για την έκδοση μιας νέας εφημερίδας. Το ζήτημα ήταν πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετική από τον παραδοσιακό Τύπο. Η διαφορά -κατά τον Χρήστο Τεγόπουλο- δεν ήταν μόνο συνταγή κυκλοφοριακής επιτυχίας, προϋπόθεσης για κάθε περαιτέρω δράση. Ήταν και πολιτική προϋπόθεση.

Η ΔΙΑΤΕΤΑΓΜΕΝΗ δημοσιογραφία από την τοποθέτηση του ιδιοκτήτη, δηλαδή από τα οικονομικά ή κομματικά του συμφέροντα, στην ουσία και από τα δύο, περιόριζε στην πράξη την θεωρητικά κατοχυρωμένη ελευθεροτυπία.

Η ΠΟΛΥΦΩΝΙΑ περιοριζόταν στη σύγκρουση των πολιτικών, έστω, συμφερόντων των ιδιοκτητών τους. Η διαφορά της νέας εφημερίδας, που θα διεύρυνε την ελευθερία του Τύπου, θα ήταν η ανεξαρτησία της.

Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ του ιδρυτή ήταν δεδομένη και ιδιοσυγκρασιακή -αλλά για τον εαυτό του. Η ανεξαρτησία των δημοσιογράφων απέναντι στην ιδιοκτησία ήταν η καινοτομία. Ενυπόγραφα κείμενα, αλογόκριτα, ανεξάρτητα. Εσωτερική και εξωτερική πολυφωνία. Δεν ιδρύθηκε μόνο μια νέα εφημερίδα. Θεσμοθετήθηκε μια καινούρια μορφή ελευθεροτυπίας. Αποδείχθηκε -συνοδευόμενη και με άλλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες- και συνταγή επιτυχίας.

 Ο σεβασμός του πολίτη
 

Ο ΔΙΑΣΥΡΜΟΣ του πολίτη από τον Τύπο ήταν για τον Χρήστο Τεγόπουλο, ό,τι χειρότερο. Ο Κίτσος ήταν αντίθετος προς κάθε περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου, όχι μόνο από το νόμο ή τα δικαστήρια, αλλά ακόμη και από κώδικες δεοντολογίας. Ο σεβασμός του πολίτη ήταν, γι' αυτόν, ζήτημα ισότητας: Δεν χρησιμοποιώ την ισχύ μου εναντίον των απροστάτευτων ιδιωτών. Δεν την έχω και δεν την θέλω, παρά για το σύνολο.

Δεν την ασκώ για σκοπούς αλλότριους. Ζήτημα αρχής, βέβαια, αλλά και πολιτικής.

Ο ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ, όταν γενικεύεται, προκαλεί μέτρα εναντίον όλου του Τύπου. Τίθενται ζητήματα ορίων, σκληροί νόμοι, άδικες αποφάσεις. Ο αγώνας για την ελευθερία του Τύπου και την ανεξαρτησία του γίνεται δυσκολότερος απέναντι στις εξουσίες. Συνεχίζεται, βέβαια, αδιάκοπος, αλλά υπονομεύεται εκ των ένδον. Για αθέμιτα, πρόσκαιρα όμως, οφέλη των υπονομευτών του.

Μετά
 

ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ από διαφήμιση για το «Βήμα της Κυριακής» η ανταγωνιστική αυτή εφημερίδα θα (παρα) πληροφορήσει σήμερα τους αναγνώστες της... πού πηγαίνει η «Ελευθεροτυπία». Εμείς ξέρουμε: Στη γραμμή που χάραξε ο ιδρυτής της. Απαρέγκλιτα. Στο κλίμα του τηλεοπτικού κανιβαλισμού της κοινής γνώμης, σε καιρούς δύσκολους για όλο τον Τύπο, θα συνεχίσουμε τον αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του. Δεν είναι μόνο επιθυμία και υπόσχεση. Είναι υποχρέωση.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 03/12/2006

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του παραπάνω κειμένου σε περίπου  90 λέξεις.                                                                                        

                                                                          (Μονάδες 25)

2. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου να βρείτε το σχόλιο του αρθρογράφου.

                                                                          (Μονάδες 10)

3. «Δεν ιδρύθηκε μόνο μια εφημερίδα. Θεσμοθετήθηκε μια καινούρια

μορφή ελευθεροτυπίας. Αποδείχθηκε- συνοδευόμενη και με άλλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες- και συνταγή επιτυχίας.» Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. Γιατί ο αρθρογράφος επιλέγει την παθητική σύνταξη;

                                                                          (Μονάδες 10)

4. Να δώσετε από μια συνώνυμη λέξη για καθεμιά από τις παρακάτω:

συνισταμένη, ανεξαρτησία, δράση, περιόριζε, υποχρέωση.

                                                                      (Μονάδες 5)

5. Γράφετε ένα κείμενο για να δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα και

τονίζετε το ρόλο του δημοσιογράφου στην ενημέρωση και το σεβασμό που πρέπει να δείχνει προς τον πολίτη.

                                                                          (Μονάδες 50) 

επιμέλεια: Μακρής Κώστας

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Πέμπτη, 03. Μαΐου 2007