ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο λόγος των εφημερίδων που πάντοτε αντικαθρέφτιζε το ήθος και τη σοβαρότητα μιας κοινωνίας, όσο χαμηλός, επιπόλαιος και δημαγωγικός και αν υπήρξε κάποτε, όσο κακεντρεχής και ψευδολόγος κάποιες φορές, είχε την αρετή μιας αδιόρατης σεμνότητας. Απευθυνόταν, -και απευθύνεται- πάντοτε σ’ έναν αναγνώστη και του ζητεί να εννοήσει, να αναπλάσει, με τις δυνατότητες της φαντασίας, μια πραγματικότητα, να συλλάβει σχήματα εννοιών και το περιεχόμενο ιδεών: να συνεργαστεί με τον δημοσιογράφο. Αλλά ενώ το Ραδιόφωνο συμμετέχει στη γλωσσική «σεμνότητα» του Τύπου (δεν μιλώ εδώ για τον Κίτρινο Τύπο των κίτρινων ανθρώπων… Αυτοί υπήρχαν πάντοτε ως κοινωνική υποστάθμη) η Τηλεόραση, λειτουργώντας με εικόνες, προσφέρει το «άσεμνο» μιας «πραγματικότητας». Η εικόνα ενέχει κάτι το ωμό, το βίαιο, το «απολυταρχικό», το «καταπιεστικό», το «φασιστικό». Και ο σημερινός πολίτης βιαστικός, κουρασμένος, ισοπεδωμένος από την ασθματική πραγματικότητα, δεν μοιάζει να διαθέτει εσωτερικές αντιστάσεις, αρέσκειες αιτιολογημένες, εγρήγορση πνεύματος, ώστε να αντιμετωπίσει κριτικά και ν’ αντισταθεί στην Τηλεόραση. Γιατί η ζωή, με το σύστημα των πλασματικών αναγκών μιας διαφήμισης που τον εξαχρειώνει, του ζητεί όλο και περισσότερο να εργάζεται, όλο και περισσότερη οικονομική δύναμη να αποκτά, όλο και πιο πολλά να ξοδεύει, όλο και περισσότερα αγαθά και ανέσεις να διεκδικεί.

Αλλά και ο εθισμός επικοινωνίας των περισσότερων ανθρώπων με την πραγματικότητα, με την καθημερινότητα και με την Ιστορία τελικά, δια των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, και η πληροφορική τοξικομανία των πολιτών του τέλους του αιώνα μας, δεν προσφέρει ούτε αιτίες ούτε καν σαθρές αφορμές για να αντισταθεί μια κοινωνία πνευματικά εκμηδενισμένη στα τέλεια όπλα των Μέσων αυτών που δέθηκαν πλέον με τον επίπεδο ψυχισμό του σημερινού ανθρώπου.

(Κώστας Τσιρόπουλος, «Η υπόθεση του ανθρώπου», Εκδόσεις Αστρολάβος/ Ευθύνη, Αθήνα 1995 σελ. 164-165)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να δώσετε την περίληψη του παραπάνω κειμένου σε μια παράγραφο 70 περίπου λέξεων.  (Μονάδες 25)

2. Να μεταφέρετε τις παρακάτω φράσεις από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη: «Ο λόγος των εφημερίδων πάντοτε αντικαθρέφτιζε το ήθος και τη σοβαρότητα μιας κοινωνίας» ,  «Η ζωή με το σύστημα των πλασματικών αναγκών της διαφήμισης εξαχρειώνει τον άνθρωπο».  (Μονάδες 5)

3. Να αποδώσετε σε μια σειρά το νόημα για κάθε μια από τις παρακάτω εκφράσεις: Κίτρινος Τύπος, ασθματική καθημερινότητα, πλασματικές ανάγκες, πληροφορική τοξικομανία, εγρήγορση πνεύματος.  (Μονάδες 5)

4. «Η εικόνα ενέχει κάτι το ωμό, το βίαιο, το ‘απολυταρχικό’, το ‘καταπιεστικό’, το ‘φασιστικό’». Να αναπτύξετε το νόημα της περιόδου αυτής σε μια παράγραφο 70 περίπου λέξεων. (Μονάδες 10)

5. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σοβαρότητα, κακεντρεχής, εξαχρειώνει, εθισμός, σαθρές.  (Μονάδες 5)

επιμέλεια: Μακρής Κώστας

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Τρίτη, 30. Οκτωβρίου 2007