Ο κόσμος εκτός σελίδας

Του Παντελή Mπουκαλα, Καθημερινή, 26 Νοεμβρίου 2005

Λευκές χθες οι σελίδες των εφημερίδων, δίχως ειδήσεις η οθόνη. Τέτοιες στιγμές αφήνεται κανείς ενθουσιωδώς στον ωφέλιμο πειρασμό να ξανασκεφτεί το τι και το πώς της δουλειάς του, του σιναφιού του, με το οποίο όσα τον συνδέουν, άλλα τόσα τον αποξενώνουν. Μέρες τώρα, τα Μέσα, αντί να καταγράφουν και να σχολιάζουν τις ειδήσεις που παράγει ο βίος στις τόσες μορφές του, είναι τα ίδια είδηση προς σχολιασμό (ενίοτε δε και προς χλευασμό, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το στυλό μας)· αντί να είναι καθρέφτης, είναι ένα είδωλο πάνω στον καθρέφτη που μάλλον λίγοι το βρίσκουν καλά σχηματισμένο και ελκυστικό.

Συμβαίνουν πολλά τα τελευταία χρόνια στον χώρο του Τύπου και των ερτζιανών, και συμβαίνουν με ρυθμούς ταχύτατους, που εμποδίζουν όχι μόνο την ερμηνεία αλλά ακόμα και την απλή παρακολούθηση. Αίφνης, ορισμένοι από τους «επώνυμους», με τους οποίους ένα τμήμα του αναγνωστικού και τηλεοπτικού κοινού ταυτίζει τον κλάδο ολόκληρο, είναι πλέον ιδιοκτήτες εταιρειών παραγωγής ειδήσεων ή θεάματος. Είναι δηλαδή εργοδότες συναδέλφων τους που συνήθως μένουν ανώνυμες σκιές ή ανώνυμες φωνές, έστω και αν αυτοί τραβούν το κουπί, προς δόξαν των σελεμπριτάδων. Πόσο εύκολο είναι να στρεβλωθούν οι εργασιακές σχέσεις μ΄ αυτήν τη φόρμουλα και να αλλοιωθούν οι αντιλήψεις για το τι σημαίνει είδηση, ενημέρωση, εργατικό δικαίωμα, δεοντολογία κ.λπ., εύκολα το βλέπει κανείς, αν θέλει να το δει.

Εν πάση περιπτώσει, χθες, ημέρα της δημοσιογραφικής απεργίας, ο κόσμος δεν έπαψε να υπάρχει· δεν έπαψε να αγωνιά για την καταιγίδα, να διαδηλώνει, να τρέχει στο γήπεδο για την ομάδα του, να ζαλίζεται από τις τιμές στα σούπερ μάρκετ, να θυμώνει με την επέκταση της λιτότητας μέχρι το 2015 και βλέπουμε. Αυτονόητο είναι βέβαια, αλλά ακόμα κι αυτό το αυτονόητο έχει κάποια παιδαγωγική σημασία. Θέλω να πω ότι πολλοί από μας τους δημοσιογράφους, είτε σε εφημερίδα δουλεύουμε είτε σε ηλεκτρονικό μέσο, παγιδευόμαστε κάποια στιγμή από τη ναρκισσιστική πεποίθηση ότι ο κόσμος υπάρχει μόνο όταν τον καταγράφουμε εμείς, υπάρχει επειδή εμείς τον «ζωγραφίζουμε», εμείς τον διαφωτίζουμε, τον καθοδηγούμε (κάτι ανάλογο συμβαίνει με όσους συγγραφείς πιστεύουν ότι ο κόσμος υπάρχει για να τον εντάξουν οι ίδιοι στο βιβλίο τους, και για κανέναν άλλο λόγο). Ο κόσμος όμως συνεχίζει να πορεύεται ακόμα και όταν εμείς δεν τον τοποθετούμε στο χάρτινο ή γυάλινο σκηνικό που ετοιμάζουμε κάθε μέρα, για να το ξηλώσουμε την επομένη. Αν το αποδεχτούμε αυτό, αν το χωνέψουμε, ποιος ξέρει, ίσως γίνουμε σεμνότεροι ή, τέλος πάντων, προσεκτικότεροι με την εξουσιούλα μας.

1.      Ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

2.      Πως φαίνεται ο δημοσιογραφικός χαρακτήρας του κειμένου; (ότι δηλαδή δημοσιεύτηκε στον Τύπο.)

3.      Να βρείτε δύο σημεία στο κείμενο όπου το ύφος γίνεται εμφανώς ειρωνικό. Να εξηγήσετε πώς επιτυγχάνει το ύφος αυτό ο συγγραφέας.

4.      Να αναπτύξετε μια παράγραφο 80 – 100 λέξεων με παραδείγματα. Ως θεματική περίοδο χρησιμοποιήστε την παρακάτω φράση του κειμένου:  «τα Μέσα, αντί να καταγράφουν και να σχολιάζουν τις ειδήσεις που παράγει ο βίος στις τόσες μορφές του, είναι τα ίδια είδηση προς σχολιασμό»

5.      Να βρείτε συνώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου: ελκυστικό, Αίφνης, στρεβλωθούν, ναρκισσιστική.

6.      Να αποδώσετε το περιεχόμενο κάθε παραγράφου ξεχωριστά με 30 περίπου λέξεις για κάθε μία.

επιμέλεια: Συμεωνίδης Βασίλης

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Σάββατο, 15. Σεπτεμβρίου 2007