|
Γιάννη Χάρη, Τα νέα, 4-4-2009
στη Μαρία, στη
Λίλα, στην Ελεωνόρα, στον Θάνο, στη Σωτηρία,
Συμπονετικό; Όμως τη συμπόνια κατά κανόνα δεν θα τη δεχτεί, ίσως ποτέ, ακόμα και
μετά την πρώτη και την πολλοστή επαφή. Κάτι ασύμπτωτο υπάρχει εδώ: απ’ τη μια η
δικαιολογημένη άρνηση του ανάπηρου να δεχτεί τη συμπόνια κι από την άλλη η
επίσης δικαιολογημένη συμπόνια απέναντι στον ανάπηρο, η οποία αυτόματα υποβάλλει
συμπεριφορές μη ελεγχόμενες, έστω και μόνο γιατί υπακούνε σε στερεότυπα. Και
τότε πια αυτό το ασύμπτωτο θα διαιωνίζει, τρόπον τινά, και θα επαυξάνει τη
δυσπιστία και κατά συνέπεια την άρνηση απ’ τη μεριά του ανάπηρου, κάτι που με τη
σειρά του θα επαυξάνει τη δυσκολία να βρει τη σωστή στάση και συμπεριφορά ο
άλλος, με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο. Το μείον στον λογαριασμό θα είναι
πάντοτε, πολύ απλά, ο πόνος τον οποίο θα εισπράττει ο ανάπηρος εκεί που του
προσφέρεται αγάπη. Τη Λίλα την ξέρω απ’ το γυμνάσιο, είχε έρθει στα μισά της χρονιάς με το αναπηρικό της καροτσάκι, από πολιομυελίτιδα, μάθαμε, ένα πανέμορφο κορίτσι με δαιμονικό κέφι και χιούμορ. Μας περνούσε δύο χρόνια, χαμένα στα νοσοκομεία, αμέσως δέσαμε όλοι, στα χέρια την παίρναμε για κοπάνα, εγώ πηδούσα τη μάντρα με το καροτσάκι της, μου θυμίζει τώρα η ίδια, έπειτα ήρθε το καλοκαίρι, με καινούριες χειρουργικές επεμβάσεις, όμως: «Πιο γρήγορα» φώναζε η Λίλα όταν την έτρεχα με το καροτσάκι σαν σε ράλι στον παραλιακό στο Καλαμάκι -–τόσο μυαλό είχαμε κι οι δυο...
Χαθήκαμε με τα χρόνια, ξαναβρεθήκαμε πέρσι, η Λίλα ίδια,
γελαστή και φωτεινή, παρά τα χρόνια, παρά τους πόνους που μεγαλώνουν, δεν ξέρει
πόσο θα περπατάει ακόμα, έτσι κι αλλιώς με το μπαστούνι πάει και με κάτι
σιδερένιες κατασκευές που της κρατούν από πάνω ώς κάτω τα πόδια· στο μεταξύ
γυρνάει ακατάβλητη τα σχολεία και μιλάει στα παιδιά, την καλούν στα μουσεία να
δει τις ράμπες κτλ., γράφει παιδικά βιβλία. Το καλοκαίρι ήρθε στο σπίτι μου,
ήταν τις μέρες με τον μίνι καύσωνα, έφτασε κουρασμένη, είχε πάει και στο
κολυμβητήριο το πρωί, ξέρει πως μόνο με τη συστηματική άσκηση θα παραμείνει
όρθια, μπαίνει λοιπόν στο σπίτι, «είμαι πτώμα» λέει, «και έξαλλη αποπάνω, με
έναν στην πισίνα το πρωί, που μου είπε τη χοντράδα του»· «τι σου είπε, Λίλα;»,
«ότι θαυμάζει το κουράγιο μου, να πάω για κολύμπι μ’ αυτό τον καύσωνα». Ο Μιχάλης είναι μαύρος γεννημένος στην Ελλάδα, που τον ακούνε να μιλάει άψογα ελληνικά και ξαφνιάζονται· τους εξηγεί ότι γεννήθηκε εδώ: «παρ’ όλα αυτά, μιλάς εξαιρετικά ελληνικά» του λένε. Εκτός από το ότι δεν είμαστε ακόμα εξοικειωμένοι με το θέμα των μεταναστών δεύτερης γενιάς, ειδικά στην περίπτωση του Μιχάλη το διαφορετικό χρώμα θα απορυθμίζει πάντοτε τον άλλον, θα γεννά σύγχυση και αμηχανία· θα λέει έτσι ο άλλος την αστόχαστη κουβέντα του, θα πληγώνεται ο -–εκάστοτε–- Μιχάλης. Βέβαια, δεν είναι έτσι απλά τα πράγματα, γιατί ο Μιχάλης διαβάζει αποπίσω, όχι αδίκως, και συμπόνια, συμπόνια για τον μαύρο, για τον μετανάστη, όπως τον νομίζουν, για τον και μαύρο και μετανάστη. Μπορούμε να δεχτούμε το δίκιο οπωσδήποτε του Μιχάλη, που ενοχλούνταν, αλλά και του άλλου που ξενίζεται και οδηγείται σε γκάφα. Πολυτέλεια περίπου ανάρμοστη το «δικαίωμα» στην αμηχανία, πόσο μάλλον στον οίκτο, στη συμπόνια.
Ποια όμως η συνέχεια και γιατί· τι ενώνει τις δύο τόσο ανόμοιες περιπτώσεις, τον
μαύρο Μιχάλη και την ανάπηρη Λίλα. Και οι δύο αρνούνται τη στάση που ξεκινάει
από συμπόνια, ή που έχει μέσα της σίγουρα και συμπόνια. Δεν θέλουν να τους
συμπονούν, λιγότερο τώρα ο μαύρος Μιχάλης, περισσότερο η ανάπηρη Λίλα. Μοιάζει αδιέξοδο όλο αυτό, γιατί είναι πάντα σαν να λέμε εμείς στον άλλον πώς πρέπει να αισθάνεται, πράγμα άτοπο! Περιορίζομαι έτσι, και τότε επιμένω, να εξηγήσω πώς αισθάνομαι εγώ ο ίδιος, ώστε κατά το δυνατόν να μην πληγώνεται, να πάρει η ευχή, ο άλλος, ακόμα και από την αγάπη.
Παραγωγή λόγου:
Πολύς λόγος γίνεται στην εποχή μας για κοινωνική ισότητα και ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά βλέπουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας που είναι θύματα φυλετικού ή κοινωνικού ρατσισμού. Σ’ ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στο xpress αναφερθείτε σε περιπτώσεις τέτοιων ανθρώπων (στο κοινωνικό σας περιβάλλον) και περιγράψτε τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει το κοινωνικό σύνολο, τα προβλήματα που τυχόν αντιμετωπίζουν ή που τυχόν δημιουργούν. Φροντίστε το άρθρο σας να έχει τίτλο και σαφή οπτική γωνία.
Καλό Πάσχα!
επιμέλεια: Χριστίνα Παπαγγελή Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Σάββατο, 07. Νοεμβρίου 2009 |
|