Επιστροφή στην εποχή της ... βραδύτητας

Με κοινό σύνθηµα τη λέξη «αργά», κινήµατα σε όλο τον κόσµο διεκδικούν την ποιότητα στην καθηµερινή ζωή

Του Γιαννη Ελαφρου, Καθηµερινή, Σάββατο, 1 Ιανουαρίου 2005

Ζούµε στην εποχή της ταχύτητας και της έντασης. Ταχύτατα αυτοκίνητα, γρήγοροι υπολογιστές, πολυδύναµα κινητά τηλέφωνα και υπερηχητικά αεροπλάνα. Όλοι τρέχουμε σαν παλαβοί για να προλάβουμε. Κουρδισμένα στρατιωτάκια της παραγωγικότητας, αστείες -όσο και δραµατικές- φιγούρες. Αλλά  η µέρα αποδεικνύεται ολοένα και πιο µικρή, καθώς ο χρόνος αµείλικτα ξοδεύεται στο αυτοκίνητο, στην επιμήκυνση του ωραρίου ή στη δεύτερη δουλειά, στις ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις.

Το αστείο είναι ότι η γοητεία της ταχύτητας και των διαφόρων fast - εφαρµογών προέρχεται από την υπόσχεση ότι θα µας βγάλουν νικητές στην αδυσώπητη µάχη µε τον χρόνο. Θα τα κάνουµε όλα πιο γρήγορα, ώστε να µας µένει χρόνος και για «άλλα πράγµατα»·ίσως αυτά που θέλουµε περισσότερο. Κι όμως, ο εντατικός ρυθµός ζωής αφαιρεί σχεδόν κάθε περιεχόµενο πραγµατικής ζωής. Σαν να περνάς µε 200 χιλιόµετρα την ώρα, από τοπία που φεύγουν σαν καρτούν.

Πού χάθηκε η εµπειρία ενός αργόσυρτου γεύµατος, πλούσιου σε γεύση και σε συζήτηση; Πώς ηττήθηκε η κριτική σκέψη και ο αναστοχασµός από τον όγκο των ταχύτατα διακινούµενων πληροφοριών; Γιατί «δεν υπάρχει χρόνος» για να διαβάσουµε ποίηση ή να ονειρευτούµε µε τα µάτια ανοικτά; Πώς καταντήσαµε αιχµάλωτοι του ιλίγγου της ταχύτητας;

Ο αγώνας του θνητού ανθρώπου µε τον χρόνο δεν είναι µόνο ο πιο αρχέγονος, αλλά και ο πιο διαρκής. Αλλά η σηµερινή ασφυξία λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου, δεν είναι απλά αποτέλεσµα λανθασµένων προσωπικών επιλογών. Είναι κοινωνικό πρόβληµα. Ένας ολόκληρος πολιτισµός είναι θεµελιωµένος πάνω στην εκµετάλλευση του χρόνου του καθένα µας. Βασίζεται στην ελαστική εργασία και στην υπερεργασία, στη γρήγορη αγορά µιας ολόκληρης γκάµας µισοάχρηστων συσκευών, που απαξιώνονται µε την ίδια σχεδόν ταχύτητα, µε αυτήν που υπόσχονται. Οι συνέπειες είναι ήδη εδώ. Η πρωτοφανής πολύπλευρη φθορά του ανθρώπινου οργανισµού. Η υπερκατανάλωση και η αυξηµένη παραγωγή αποβλήτων. Η υπερθέρµανση του πλανήτη. Η υποβάθµιση της ζωής.

Η διατροφή, καθρέφτης κάθε πολιτισµού, αντικατοπτρίζει την εποχή της ταχύτητας.

Φαστφουντάδικα ταΐζουν µια πόλη που τρέχει «πανικόβλητη». Οµοιοµορφία και τυποποίηση και το φαΐ στο πόδι. «Τρελά», τοξικά και µεταλλαγµένα τρόφιµα που παράγονται από τις επικίνδυνες «φάµπρικες» της εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, χωρίς το µεράκι και τον χρόνο του καλλιεργητή. Ήρθε η ώρα να κατεβάσουµε ταχύτητα. Όχι για να κολλήσουµε στο σήµερα, αλλά για να ζήσουµε διαφορετικά. «Το εγκώµιο στη βραδύτητα» εκτός από βιβλίο του Μίλαν Κούντερα γίνεται τάση. Οι εργαζόµενοι διεκδικούν λιγότερες ώρες εργασίας και όχι εντατικοποίηση. Οι οικολόγοι, να µπει φραγµός στην εντατική γεωργία. Κινήµατα, όπως το Slow Food, θέτουν ξανά την πολιτιστική αξία της διατροφής και της αργής απόλαυσής της, ενώ άλλα, όπως το Slow Cities, αναδεικνύουν ένα άλλο µοντέλο πόλης φιλικό στον άνθρωπο. Το «αργά» γίνεται συνώνυµο της ποιότητας και της αλλαγής.

 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1.      Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου σε 100 με 120 λέξεις

                                                                                                                                    (Μον. 25)

2.      «Ο εντατικός ρυθμός ζωής αφαιρεί σχεδόν κάθε περιεχόμενο πραγματικής ζωής. Σαν να περνάς µε 200 χιλιόμετρα την ώρα, από τοπία που φεύγουν σαν καρτούν»:  Σχολιάστε το παραπάνω απόσπασμα σε μια παράγραφο 80 λέξεων.

                                                                                                                                    (Μον. 15)

3.      Ποιο είδος σύνταξης έχουμε σε καθεμιά από τις παρακάτω φράσεις του κειμένου; (ενεργητική-παθητική). Μετατρέψτε καθεμιά πρόταση χρησιμοποιώντας διαφορετική σύνταξη, ώστε να έχει το ίδιο νόημα: 

            Α) Τρελά», τοξικά και μεταλλαγµένα τρόφιµα παράγονται από τις επικίνδυνες φάµπρικες» της εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας

             Β)  Κινήµατα, όπως το Slow Food, θέτουν ξανά την πολιτιστική αξία της διατροφής και της αργής απόλαυσής της.

                                                                                                                                    (Μον. 10)

 4.       Ο σύγχρονος ρυθμός ζωής επηρεάζει και τη ζωή των μαθητών, ιδιαίτερα στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Πώς είναι η ποιότητα ζωής που επιβάλλεται εκ των πραγμάτων στην πλειοψηφία των μαθητών; Νομίζετε  ότι ο ελεύθερος χρόνος τους σήμερα είναι επαρκής; Πώς τον καλύπτουν και ποιοι είναι οι συνήθεις τρόποι ψυχαγωγίας;  (Μπορείτε να μιλήσετε και προσωπικά και να αξιολογήσετε τις επιλογές σας. Είστε ικανοποιημένοι απ’ αυτές ή αναζητάτε και κάτι διαφορετικό; )    

Υποθέστε ότι το κείμενό σας αποτελεί απάντηση/συμπλήρωμα  στο άρθρο του Γιάννη Ελαφρού και προορίζεται  για την εφημερίδα του σχολείου σας ή για κάποιο μαθητικό περιοδικό. Μην ξεχάστε να βάλετε τίτλο.

 (400 περίπου λέξεις)

(Μον. 50)

Ενδεικτικοί τίτλοι:

ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΟΛΟΙ ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ;

Ο ΖΗΤΩΝ ΕΥΡΗΣΕΤΑΙ

ΠΟΤΕ ΘΑ ΞΕΣΚΑΣΟΥΜΕ;

ΑΦΗΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ

ΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΟΥΜΕ ΒΡΕ ΠΑΙΔΙΑ;

ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΞΙΟΙ  ΤΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΜΑΣ

επιμέλεια: Χριστίνα Παπαγγελή

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Τετάρτη, 31. Οκτωβρίου 2007