Ημιμάθεια... λάστιχο

Διασκευασμένο κείμενο της Τασούλας Καραϊσκάκη, Καθημερινή, Παρασκευή, 6 Οκτωβρίου 2006

Εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αιώνες συνυπάρχουν δύο κύρια εκπαιδευτικά ρεύματα. Αυτό που θεωρεί ότι το σχολείο πρέπει να συγκρουστεί με τη φυσική διάθεση του παιδιού για τεμπελιά και παιχνίδι, και επιστρατεύει ένα πλέγμα τεχνικών πειθαρχίας και αποστήθισης –κάρ­φωμα στο θρανίο, μετωπική διδασκαλία κ.λπ.– προκειμένου να κατακτηθεί η γνώση. Και εκείνο που θεωρεί τον άνθρωπο «φύσει» φιλομαθή. Σύμφωνα μ’ αυτό, η μάθηση επιτυγχάνεται αν το παιδί αφεθεί ελεύθερο να εκδηλώσει την περιέργεια και τη φιλομάθειά του, να αναπτύξει ενδια­φέροντα, να βιώσει τις επιπτώσεις των επιλογών του, να συμμετάσχει, να αυτοαξιολογείται.

Το ελληνικό σχολείο ρέπει σαφώς προς το πρώτο μοντέλο. Η γνώση τεμαχίζεται σε φέ­τες (μαθήματα), τις οποίες πρέπει να «συρράψουν» σε μόρφωση μόνοι τους οι μαθητές. Η μα­θησιακή εμπειρία είναι αποκομμένη από το φυσικό περιβάλλον και την καθημερινή ζωή. Το σχολείο λειτουργεί σε κοινωνικό και πολιτικό κενό. Επιπλέον υπάρχει και η πρακτική, οι μαθη­τές να αξιολογούνται με κριτήρια ξένα προς την ευχαρίστηση που προκαλεί η εμπειρία της γνώ­σης. Με συνεχή τεστ και εξετάσεις. Το λύκειο έχει μετατραπεί σε «βιομηχανία» δοκιμασιών.

Φρούδες οι ελπίδες ότι οι νέοι θα βγουν από τον λειτουργικό αναλφαβητισμό με μεταρ­ρυθμίσεις που παλινορθώνουν την αξιολόγηση μέσα από διαρκείς εξετάσεις. Το πιθανότερο εί­ναι ότι θα συνεχίσουν να «μαθαίνουν» τη σχολική ύλη μέσα από τα τεστ, να την αναπαράγουν στις εξετάσεις, αλλά να μην την κατανοούν, να μην μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να ερ­μηνεύσουν, να κρίνουν την κοινωνική, πολιτική, οικονομική, εργασιακή τους ζωή. Διότι η κρίση δεν καλλιεργείται με την απομνημόνευση γνώσεων, με τις νέες τεχνολογίες που απλώς κάνουν την ύλη πιο εύληπτη, αλλά με την ανάπτυξη της ικανότητας του μαθητή να διατυπώνει ερωτή­ματα και να αναζητά απαντήσεις. Αντ’ αυτού, αυτός καταναλώνει τυποποιημένη ιντερνετική πληροφορία και «πακέτα» λυμένων προβλημάτων, που μπορεί να αναπαράξει στις εξετάσεις και που σύντομα ξεχνάει. Εδώ κρύβεται το κύριο αίτιο της εμφανούς αγραμματοσύνης των αποφοί­των λυκείου. Των αυριανών ενηλίκων, που θα καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων για χα­μηλόμισθους εργαζομένους. Αυτούς όμως δεν θέλει σήμερα η αγορά (άρα και το σχολείο); «Ελαστικοποιημένους» ημιμαθείς, διά βίου εκπαιδευόμενους.

1. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε ογδόντα (80) λέξεις

μονάδες 25/100

2. Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται η πρώτη παράγραφος; Ποια είναι η δομή της;

μονάδες 5/100

3. Να βρείτε από ένα συνώνυμο για κάθε λέξη του κειμένου: επιπτώσεις, φρούδες, παλινορθώνουν, εύληπτη, ανάπτυξη.

μονάδες 5/100

4. Να βρείτε στο κείμενο πέντε διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις και να αποσαφηνίσετε το ρόλο τους.

μονάδες 5/100

5. Αναπτύξτε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το νόημα της παρακάτω φράσης: «Η κρίση καλλιεργείται με την ανάπτυξη της ικανότητας του μαθητή να διατυπώνει ερωτήματα και να αναζητά απαντήσεις.»

μονάδες 10/100

6.      χωρίς έκθεση

επιμέλεια: Συμεωνίδης Βασίλης

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Τετάρτη, 25. Απριλίου 2007