Ο θάνατος και η κόρη

Είκοσι τρεις από τις 32 Πολιτείες που εφαρμόζουν τη θανατική ποινή επιτρέπουν την εκτέλεση ανήλικων εγκληματιών

SARA RIMER - RAYMOND BONNER

Η καταδίκη εφήβων σε θάνατο αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα των συμπεριφορών σχετικά με την εσχάτη των ποινών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν και οι 23 από τις 32 Πολιτείες που εφαρμόζουν τη θανατική ποινή επιτρέπουν την εκτέλεση ανήλικων εγκληματιών, λίγες από αυτές έχουν πραγματοποιήσει τέτοιες εκτελέσεις.

Υπάρχουν όμως 80 ανήλικοι εγκληματίες σε όλη τη χώρα που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο ­ πρόκειται για εκείνους που ήταν 18 ετών όταν τέλεσαν το αδίκημα. Αποτελούν βέβαια ένα μικρό ποσοστό στο σύνολο των θανατοποινιτών. Και φέτος αναμένεται να εκτελεστούν περισσότεροι από κάθε άλλη φορά από την εποχή που επανήλθε η θανατική ποινή, το 1976. Οι μισοί από τους καταδικασθέντες ανηλίκους βρίσκονται στο Τέξας και στην Αλαμπάμα και τέσσερις εκτελέστηκαν εφέτος. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό εκτελεσθέντων από το 1954, όταν εκτελέστηκαν έξι έφηβοι στις Πολιτείες της Φλόριδας και της Γεωργίας.

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Γεωργίας αποφάσισε πρόσφατα να αναστείλει  επ' αόριστον την εκτέλεση του Αλεξάντερ Γουίλιαμς, 32 ετών σήμερα, ενός διανοητικά άρρωστου κρατουμένου ο οποίος επρόκειτο να οδηγηθεί στην ηλεκτρική καρέκλα για έναν φόνο που διέπραξε σε ηλικία 17 ετών. Θα περάσουν μήνες προτού ληφθεί οριστική απόφαση για την τύχη του.

Στον Γουίλιαμς χορηγήθηκε αναστολή, επειδή στην Πολιτεία της Γεωργίας οι εκτελέσεις σε ηλεκτρική καρέκλα έχουν προσβληθεί δικαστικώς με το επιχείρημα ότι αποτελούν μια απάνθρωπη και ασυνήθιστη τιμωρία. Σε αυτή την Πολιτεία έχει να γίνει εκτέλεση από το 1998.

Στη Νότια Καρολίνα, όπου τέσσερις νεαροί είναι καταδικασμένοι σε θάνατο, ο εισαγγελέας Γουέιν Μπέιλι εξέφρασε μια αρκετά δημοφιλή στους υποστηρικτές της θανατικής ποινής άποψη για όσους διέπραξαν σοβαρά εγκλήματα όταν ήταν μικρότεροι από 18 ετών. «Αν διαπράξεις ένα έγκλημα» είπε ο κ. Μπέιλι «οι ένορκοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τη θανατική ποινή».

Αλλά ακόμη και αρκετοί εισαγγελείς που τάσσονται υπέρ της θανατικής ποινής, όπως επίσης και εθνικές οργανώσεις που είναι ουδέτερες στο θέμα αυτό, εκφράζουν ανησυχία για την καταδίκη σε θάνατο εκείνων που, με βάση τους περισσότερους νόμους, ήταν ακόμη παιδιά όταν διέπραξαν το έγκλημα για το οποίο κατηγορούνται.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια από τις επτά χώρες στον κόσμο που επιτρέπουν τέτοιες εκτελέσεις, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Σε αρκετές διεθνείς συμβάσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπάρχουν διατάξεις που απαγορεύουν αυτή την πρακτική, συμπεριλαμβανομένης και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Παιδιών, την οποία δεν έχουν επικυρώσει μόνον οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σομαλία.

Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών τάχθηκε υπέρ της συνταγματικότητας της θανατικής ποινής για όσους είναι 16 ή 17 ετών με απόφαση του 1989, η οποία εγκρίθηκε με μία ψήφο διαφορά. Οι γνώμες των νομικών διίστανται όμως για το κατά πόσον η απόφαση αυτή συνιστά απαγόρευση της εκτέλεσης των ατόμων αυτών. Από την εποχή που επανήλθε η θανατική ποινή δεν έχει εκτελεστεί κανένας με ηλικία μικρότερη των 16 ετών όταν διέπραττε το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται. Εκτελέστηκε μόνο ένας που ήταν 16 ετών.

Ο Αλεξάντερ Γουίλιαμς είναι από πολλές απόψεις ένας τυπικός ανήλικος εγκληματίας: κατάγεται από τον Νότο, είναι μαύρος, φτωχός και άνδρας και το θύμα του ήταν μια λευκή γυναίκα. Ήταν 17 ετών το 1986 όταν απήγαγε τη 16χρονη Αλέτα Μπαντς από ένα εμπορικό κέντρο, στη συνέχεια τη βίασε και την πυροβόλησε θανάσιμα.

Η μητέρα της Αλέτα, η Κάρολαϊν Μπαντς, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της για τον δολοφόνο της κόρης της: «Δεν με νοιάζει πόσο ετών ήταν. Ήταν αρκετά μεγάλος για να γνωρίζει καλύτερα. Θα μπορούσα να πατήσω τον διακόπτη και να μην έχω καμία τύψη. Την πυροβόλησε τρεις φορές στο μέτωπο. Της έβγαλε το μάτι έξω. Την πυροβόλησε στην καρδιά».

Ο Ντάνιελ Κρεγκ, εισαγγελέας της Ογκούστα, δήλωσε ότι αντιτάχθηκε στη χορήγηση χάρης στον κ. Γουίλιαμς επειδή οι ένορκοι έκριναν ότι η κατάλληλη απάντηση μιας πολιτισμένης κοινωνίας είναι η θανατική ποινή. Με βάση τους νόμους της Γεωργίας, στον Γουίλιαμς, που ήταν 17 ετών όταν διέπραξε τον φόνο, αποδόθηκαν κατηγορίες σαν να ήταν ενήλικος, αλλά ο εισαγγελέας ήταν εκείνος που αποφάσισε να ζητήσει την εσχάτη των ποινών.

Ο Γουίλιαμς χαρακτηρίζεται στα έγγραφα της φυλακής διανοητικά άρρωστος. Αναφέρουν ότι πάσχει από σχιζοφρενική διαταραχή, εξαιτίας της οποίας λατρεύει σαν θεό την ηθοποιό Σιγκούρνι Γουίβερ και ντύνεται στο κελί του με τα ρούχα του Λόουν Ρέιντζερ. Οταν ήταν έφηβος είχε κατηγορηθεί για διάφορα αδικήματα ­ σε μια περίπτωση είχε απειλήσει με μαχαίρι έναν 13χρονο συμμαθητή του.

Η αδελφή τού Γουίλιαμς, Αλεξάντρια Κλέμονς, και ο ετεροθαλής αδελφός του Ρόντνεϊ Μπλερ έχουν δώσει ένορκες καταθέσεις στις οποίες περιγράφουν την κακομεταχείριση που υφίσταντο από τη μητέρα τους όταν ήταν παιδιά. «Μια φορά τον χτυπούσε στα πόδια με ένα κατσαβίδι και ένα σφυρί» είπε η κυρία Κλέμονς.

Στη δίκη ο δικηγόρος του κ. Γουίλιαμς Ο. Λ. Κόλινς, ο οποίος στο μεταξύ έχει πεθάνει, δεν παρουσίασε κανένα στοιχείο για την παιδική ηλικία του πελάτη του. Πέντε ένορκοι βεβαίωσαν με καταθέσεις τους τον Σεπτέμβριο ότι αν γνώριζαν όσα είχε περάσει ο κ. Γουίλιαμς στην παιδική του ηλικία, καθώς και την ψυχική του ασθένεια, δεν θα τον καταδίκαζαν σε θάνατο. Γι' αυτόν τον λόγο ζήτησαν να του δοθεί χάρη.

Οι ειδικοί που έχουν μελετήσει το πρόβλημα των νεαρών θανατοποινιτών υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι μεγάλωσαν σε διαλυμένες οικογένειες και σε ένα περιβάλλον με ναρκωτικά, αλκοόλ, βία και ψυχασθένειες. Άλλοι λένε επίσης ότι δεν επιβεβαιώνεται από επιστημονικά στοιχεία η στερεότυπη εικόνα των έφηβων δολοφόνων ως αρπακτικών που δεν μπορούν να βρουν λύτρωση.

«Ακόμη και εκείνοι που είναι κυνικοί σχετικά με την αποκατάσταση των ενηλίκων παραδέχονται ότι οι έφηβοι είναι διαφορετικοί» δήλωσε ο Κρεγκ Χάνεϊ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ. «Η ανθρώπινη φύση εξελίσσεται. Πολύ αργότερα στη ζωή κάποιου είσαι πρόθυμος να σηκώσεις τα χέρια και να πεις ότι δεν μπορείς να κάνεις πια τίποτα».
 

Ερωτήσεις

1.      Να γίνει πύκνωση του λόγου στις πρώτες οκτώ παραγράφους του κειμένου σε 50 λέξεις.

(Μονάδες 10)

2.      Να βρείτε τον τρόπο σύνδεσης ανάμεσα στις δύο πρώτες παραγράφους.

(Μονάδες 5)

3.      Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός τυπικού ανήλικου εγκληματία στις Η.Π.Α. σύμφωνα με τους συγγραφείς; Αυτό δείχνει κάτι;

(Μονάδες 10)

4.      Πιστεύετε ότι έχει σχέση η άσχημη παιδική ηλικία του Γουίλιαμς με την εγκληματική του δράση αργότερα;

(Μονάδες 10)

5.      Να σχολιάσετε την τελευταία παράγραφο του κειμένου (50 λέξεις).

(Μονάδες 10)

6.      αντικατοπτρίζει, εσχάτη, τέλεσαν, να αναστείλει, δημοφιλή: Να γράψετε από ένα συνώνυμο για την κάθε λέξη.

(Μονάδες 5)

7.      Ένας νεαρός θανατοποινίτης πρόκειται να εκτελεστεί στην Αμερική και εσείς ως μέλη μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης γράφετε μια επιστολή (250 λέξεις) προς τον κυβερνήτη της Πολιτείας αυτής υποστηρίζοντας το αίτημα για τη μη εκτέλεση του θανατοποινίτη.

(Μονάδες 50)

επιμέλεια: Μακρής Κώστας

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Πέμπτη, 03. Μαΐου 2007