ΚΕΙΜΕΝΟ: Η ζωή εν τάφω [ Η μυστική παπαρούνα]

του Στρ. Μυριβήλη

Α. Ο Στράτης Μυριβήλης ήταν εθελοντής στον Α΄Παγκόσμιο πόλεμο. Πώς επηρέασε η εμπειρία του αυτή τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τον πόλεμο στο έργο του;

(μον. 15)

Β1.α) Στην κόλλα αναφοράς γράψτε το νούμερο κάθε πρότασης  απ’αυτές που ακολουθούν και σημειώστε αντίστοιχα «σωστό» ή «λάθος»:

1.       Το έργο είναι μια σειρά αφηγήσεων από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.

2.     Ο Μυριβήλης θέλει να τονίσει την ανυπολόγιστη αξία της ζωής.

3.     Το έθνος και το σύνολο εδώ είναι πάνω απ’το άτομο.

4.     Ο συγγραφέας μας προϊδεάζει για ό,τι θ’ ακολουθήσει.

5.     Βασικό χαρακτηριστικό της β΄ενότητας είναι ο ωμός ρεαλισμός.

6.     Ο αφηγητής δε χρησιμοποιεί ιδιαίτερα μεταφορές και παρομοιώσεις.

7.     Ο τραυματισμός δίνει στον αφηγητή την ευκαιρία της περισυλλογής.

8.     Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί στο κείμενο την τεχνική της «πλαστοπροσωπίας».

9.     Ο τίτλος ταου μυθιστορήματος («Ζωή εν τάφω») συνδέεται άμεσα με το απόσπασμα αυτό.

10.   Ο ήρωας στο τέλος του αποσπάσματος αισθάνεται την ανάγκη να κάνει μια «μεγάλη φωταψία», γιατί είναι σκοτάδι.

(μον. 10)

  β)  Στην κόλλα αναφοράς αντιστοιχίστε τις φράσεις της στήλης Α με τα στοιχεία της στήλης Β:

(μον. 10 )

Β2.Με ποιους εκφραστικούς τρόπους  περιγράφει ο αφηγητής τους γεώσακους και πώς λειτουργεί η περιγραφή αυτή σε ολόκληρο το απόσπασμα;

(μον.  20)

Γ. Ποια είναι διαδοχικά τα συναισθήματα από τα οποία διακατέχεται ο ήρωας μετά την αποκάλυψη της παπαρούνας;

(μον. 25 )

 β)  Με βάση τα δυο κείμενα («Μυστική παπαρούνα» του Μυριβήλη και «Ποίηση και εικόνα» του Γ. Ρίτσου) να συγκρίνετε  τη στάση ζωής που «προβάλλουν» τα δυο κείμενα, σε άμεση σχέση με τις συνθήκες μέσα στις οποίες γίνεται συνειδητή αυτή η στάση ζωής.

(100-120 λέξεις)

Γ. Ρίτσου, «Ποίηση και εικόνα»

Αυτές οι πέτρες έχουν ζωγραφιστεί οι περισσότερες στην εξορία. Στην τελευταία μου εξορία, στη Γυάρο. Και γιατί; Γιατί δεν υπήρχε καθόλου ζωγραφικό υλικό. Ούτε δυνατότητα να προμηθευτούμε υπήρχε, ούτε από την άλλη μεριά η δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε ζωγραφική. Ένα χαρτί μας το’ παιρναν και μας το’ σκιζαν. Έτσι καταφύγαμε στο πιο αθώο και το πιο άφθονο υλικό που υπήρχε. ‘Ολες οι ακρογιαλιές ης Ελλάδας και οι πιο δύσβατες, είναι γεμάτες πέτρες. Κι έτσι είχαμε άφθονο υλικό…

Αυτό κράτησε χρόνια και χρόνια. Και ύστερα στο Παρθένι της Λέρου κι ύστερα όταν έφυγα στην εξορία κι ύστερα όταν ήμουν κατ’ οίκον περιορισμό εδώ στο Καρλόβασι της Σάμου, συνέχισα αυτή τη δουλειά. Έτσι, στην περίοδο της εξορίας οι πέτρες ήταν φιλικές προσφορές, που μας έδωσαν τη χαρά να μπορούμε να εκφραστούμε. Και τις πέτρες δεν μπορούσαν ούτε να τις κρύψουν ούτε να τις κομματιάσουν ούτε να τις πετάξουν. Άλλωστε οι παραστάσεις που έφτιαχνα πάνω στις πέτρες δεν ήταν ενοχοποιητικές γι’ αυτούς. Δεν έδειχνα σκηνές βασανιστηρίων, ούτε σκηνές σκληρές, αγροίκες, αλλά έδειχνα ωραία πρόσωπα νεανικά κοριτσιών και αγοριών και πολλά γυμνά-ανθρώπινο σώμα- αντιπαραθέτοντας στην αγριότητα, στη σκληρότητα, στη βία στην καταπίεση, την πίστη ότι υπάρχει ο έρωτας, υπάρχει η ομορφιά, υπάρχει η ζωή. Αυτό δεν το καταλάβαιναν οι εχθροί, ότι έκανα μιαν αντίσταση, μια μάχη μ’ αυτόν τον τρόπο και μάλιστα την περισσότερο αποτελεσματική γιατί δεν άφηνα τους ανθρώπους ν’ απελπιστούν. Η ζωγραφική αυτή πάνω στην πέτρα, η ομορφιά που αναδεικνυόταν απ’ αυτές τις πέτρες έλεγαν: « Παρόλ’ αυτά η ζωή αξίζει για να τη ζήσουμε και αξίζει να πολεμήσουμε, ν’ αγωνιστούμε για να την φτιάξουμε καλύτερη να τη χαίρεται όλος ο κόσμος». Αυτή ήταν πάντα η προσπάθεια είτε το’ ξερα είτε δεν το’ ξερα, είτε το’ θελα είτε δεν το’ θελα, αυτή ήταν η λειτουργία της τέχνης μου…

 επιμέλεια: Χριστίνα Παπαγγελή

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Πέμπτη, 03. Μαΐου 2007