Περιφερειακη Δ/νση Κ. Μακεδονιας
1η Περιφ. Δ.Ε. Ν. Πελλασ
Σχολικοσ Συμβουλοσ: Αντώνης Ι. Παππού
Δημ. Σχολειο Σεβαστιανών
Ταξη:
Β΄
Δασκαλα: Τσελεπίδου Ευδοκία
Σχέδιο Εργασίας: «Τα παιδιά δημιουργούν με φαντασία και ανακυκλώσιμα απορρίμματα»
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων μας. Αυτή είναι μια αλήθεια που την ακούμε καθημερινά, τη διαβάζουμε καθημερινά και τη συζητούμε συχνά με τους μαθητές μας.
Τα προβλήματα, που θέτουν σε κίνδυνο κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη μας, είναι λίγο ή πολύ γνωστά σε όλους μας, ο ρυθμός όμως με τον οποίο αναζητούνται λύσεις γι’ αυτά είναι αντιστρόφως ανάλογος με τους ρυθμούς της καταστροφής.
Ανεξάρτητα από το πόσο ζοφερή είναι η εικόνα για το μέλλον του περιβάλλοντος, ουσιαστικά της ίδιας της ζωής μας, ο καθένας από μας μπορεί να βρει τόπους να αντιδράσει.
Ένας τρόπος λύσης-αντίδρασης είναι και η Τέχνη, γιατί όπως λέει και ο Άλμπερτ Χάμπαρντ: «Η τέχνη δεν είναι πράγμα, είναι τρόπος ζωής». Ξεκινώντας απ’ αυτό, ξέροντας πως στην Ελλάδα η παραγωγή οικιακών σκουπιδιών είναι κάτι παραπάνω από ένα κιλό κατά άτομο την ημέρα και βλέποντας καθημερινά πεταμένα στην αυλή του σχολείου ένα σωρό από κουτιά και κουτάκια , χαρτάκια και κάθε λογής σκουπιδάκια σκεφτήκαμε να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στο «ξανακτίσιμο» του σπιτιού μας, της Γης.
Σε συζήτηση που είχαμε στην τάξη, σε μάθημα της Μελέτης του Περιβάλλοντος σχετικά με την αυλή του σχολείου, ένας μαθητής έθεσε θέμα συζήτησης σχετικό με τα σκουπίδια που βρίσκαμε κάθε πρωί πεταμένα στην αυλή του σχολείου. Κάποια παιδιά είπαν μάλιστα πως παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και στην πλατεία του χωριού και στην παιδική χαρά και οι υπεύθυνοι πολλές φορές γι’ αυτό το φαινόμενο είναι κυρίως παιδιά.
Αφού το κάθε παιδί εξέφρασε την άποψη του πάνω στο θέμα και καταλήξαμε σε ομόφωνα συμπεράσματα για το πόσο αρνητικό είναι το φαινόμενο των σκουπιδιών για το περιβάλλον αλλά και για την ίδια μας τη ζωή αναζητήσαμε τρόπους λύσης του προβλήματος αυτού. Κατατέθηκαν διάφορες προτάσεις και μια από αυτές μιλούσε για την ανακύκλωση. Αφού είπαν τα παιδιά για ό,τι ήξεραν σχετικά με το θέμα , τους εξήγησα κι εγώ πως προσπαθεί το κράτος να πετύχει την ανακύκλωση κάποιων υλικών όπως χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, γυαλί κ.ά. που ως γνωστόν δεν είναι και τόσο φιλικά με το περιβάλλον, αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε κι εμείς μια μέθοδο ανακύκλωσης στην τάξη, με τις χειροτεχνίες.
Φάση 2: Διαμόρφωση Σχεδίου Εργασίας
Σκοπός του Σχεδίου Εργασίας
Συνδυάσαμε την τέχνη με την χρησιμοποίηση αναλώσιμων υλικών στοχεύοντας σε μια πρόταση εξοικονόμησης απορριμμάτων μέσα από τη φαντασία, την αισθητική και τη διασκέδαση. Συνδέσαμε την προστασία του περιβάλλοντος με τη δημιουργία, για να γίνει η προστασία του περιβάλλοντος τρόπος ζωής για τα παιδιά.
Γνωστικοί
- Να γνωρίσουν οι μαθητές τον κόσμο και να δημιουργήσουν ένα δικό τους μικρογραφικό κόσμο.
- Να γνωρίσουν τις φυσικές ιδιότητες των στοιχείων της Γης.
- Μαθαίνουν να παρατηρούν, να δημιουργούν και να μη χάνουν την επαφή τους με τον κόσμο μας που διαρκώς αλλάζει.
- Μαθαίνουν να χρησιμοποιούν ποικίλα υλικά στις δημιουργικές τους δραστηριότητες.
- Να μάθουν να χρησιμοποιούν τα απορρίμματα με δημιουργικό τρόπο.
- Βοηθούν το μαθητή να είναι πρακτικός, επαρκής και αποτελεσματικός στη ζωή και συμβάλλουν στην κατανόηση των άλλων μαθημάτων.
Συναισθηματικοί
- Να ευαισθητοποιηθούν και να ενεργοποιηθούν σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.
- Να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές θετικές προς το περιβάλλον.
- Ν’ αποκτήσουν οικολογική συνείδηση.
- Το καλλιτεχνικό τους συναίσθημα βρίσκει έκφραση κατά τον καλύτερο τρόπο.
- Αναπτύσσουν το καλαισθητικό συναίσθημα και προετοιμάζουν τον εαυτό τους για τα διάφορα επαγγέλματα και τη ζωή.
- Αναπτύσσουν το αυτοσυναίσθημα και την αυτοπεποίθηση.
- Συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους.
Ψυχοκινητικοί
- Οι μαθητές αναπτύσσουν τις δυνατότητές τους και τις κάνουν ικανότητες και δεξιότητες.
- Ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων με δημιουργικές δραστηριότητες.
- Βοηθούν το μαθητή να εκφράζεται δυναμικά, ευχάριστα και πρωτότυπα.
- Ενισχύουν την ανάπτυξη των ψυχοφυσικών λειτουργιών.
Κοινωνικοί
- Εργασία σε ομάδες.
- Ανάπτυξη πρωτοβουλιών με τους μαθητές.
- Ανάπτυξη της συνεργασίας και της δημιουργικής δράσης.
- Συνεργασία με τους μαθητές των άλλων τάξεων στα πλαίσια των σχολικών εορτών.
Ατομική και ομαδοσυνεργατική
Ανάλογα με τις δραστηριότητες που είχαν να αναπτύξουν οι μαθητές εργάστηκαν σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο (δύο ή τεσσάρων μαθητών).
Ο ρόλος ο δικός μου ήταν συντονιστικός και εμψυχωτικός.
Βιωματική
Τα παιδιά πρότειναν τις δικές τους ιδέες για τρόπους συμμετοχής μας μέσα από το πρόγραμμα αυτό σε δραστηριότητες του σχολείου μας. Συγκέντρωσαν υλικά και πρότειναν θεματικές.
Διαθεματική
Στα πλαίσια της διδακτικής αρχής της διαθεματικότητας έγινε η εξακτίνωση του θέματος του Σχεδίου Εργασίας στα επιμέρους μαθήματα του Α.Π. και η σύνδεση του μ’ αυτά στην προοπτική ενοποίησης σε μια ολότητα της κατακερματισμένης γνώσης.
Χρονοδιάγραμμα
Η υλοποίηση του προγράμματος άρχισε το Σεπτέμβρη του 2003 και ολοκληρώθηκε στα τέλη του Μάη του 2004. Το πρόγραμμα λειτούργησε παράλληλα και βοηθητικά με άλλα μικρότερα προγράμματα, στα πλαίσια των Παγκόσμιων Ημερών και των Σχολικών Εορτών.
Φάση 3: Διεξαγωγή των
δραστηριοτήτων
Αποφασίστηκαν και πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ενέργειες και δράσεις:
- Τα παιδιά μάζεψαν κι έφεραν στην τάξη όλα τα απαραίτητα υλικά.
- Τα υλικά που συγκεντρώθηκαν ταξινομήθηκαν και χωρίστηκαν σε ομάδες.
- Δημιουργήσαμε στην τάξη τη γωνιά των καλλιτεχνικών και κάθε παιδί ήταν υπεύθυνο για τη φύλαξη και προστασία κάποιων υλικών.
- Συγκεντρώσαμε βιβλία σχετικά με τις χειροτεχνίες, από τη βιβλιοθήκη του σχολείου, αλλά και κάποια τους έφερα κι εγώ. Έτσι φτιάξαμε τη βιβλιοθήκη του Καλλιτέχνη.
- Συζητήσαμε για τις θεματικές ενότητες που θα περιελάμβανε το Σχέδιο Εργασίας και επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας στις Παγκόσμιες Μέρες και τις Σχολικές Γιορτές.
- Εντοπίσαμε στο ημερολόγιο της τάξης τις συγκεκριμένες μέρες, σκεφτήκαμε ιδέες σχετικές με το θέμα μας και ορίσαμε τα αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα των δραστηριοτήτων μας, τα οποία καταγράψαμε σε χαρτόνι και τα τοιχοκολλήσαμε σαν ημερολόγιο, σημειωματάριο.
- Στις Παγκόσμιες Μέρες, όπως ήταν η Ημέρα Προστασίας των Ζώων, η Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δικαιωμάτων του Παιδιού, Του Βιβλίου κ.ά., συζητήσαμε για το τι γιορτάζουμε και γιατί και στη συνέχεια κατασκευάσαμε αφίσες, που τις τοιχοκολλήσαμε στην τάξη μας και σε χώρους του σχολείου που να τους βλέπουν οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου.
- Για τη γιορτή της σημαίας και για τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου διάλεξαν από τις ποιητικές ανθολογίες της βιβλιοθήκης της τάξης μας σχετικά ποιήματα και τα εικονογράφησαν. Κατασκεύασαν αφίσες και διακοσμητικά για να ομορφαίνουν τα σκηνικά του θεάτρου που είχαν επιμεληθεί οι μαθητές των μεγάλων τάξεων του σχολείου.
- Στην γιορτή, όμως, του Πολυτεχνείου επιμελήθηκαν και κατασκεύασαν τα σκηνικά της θεατρικής σκηνής του σχολείου μας ζωγραφίζοντας ανθρωπάκια, πολυκατοικίες, συνθήματα και κολλώντας ανάμεσα τους φωτογραφικό υλικό που μαζέψαμε από εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία σχετικά με το θέμα και αναπαράστησαν το χρονικό.
- Τα Χριστούγεννα στολίσαμε χριστουγεννιάτικο δέντρο με στολίδια που έφτιαξαν, κατασκεύασαν κάρτες και πολλά διακοσμητικά κι ένα τεράστιο χριστουγεννιάτικο δέντρο πάνω σε χαρτί σχεδιασμένο με χάρτινα κομματάκια, που έκοψαν και κόλλησαν και στολισμένο με στολίδια που έφτιαξαν από χαρτιά περιτυλίγματος, χρωματιστές πλαστικές σακούλες, γιρλάντες και κορδέλες σαν ομαδική εργασία.
- Στην γιορτή της Αποκριάς κατασκεύασαν μάσκες με διάφορα υλικά και ετοίμασαν τις κούκλες και τα σκηνικά για μια παράσταση κουκλοθέατρου που σχεδιάστηκε εξ ολοκλήρου από τα ίδια τα παιδιά στα πλαίσια άλλου Σχεδίου Εργασίας που δουλεύαμε παράλληλα με το συγκεκριμένο. Επίσης κατασκεύασαν ένα τεράστιο κλόουν, στις διαστάσεις ενός μαθητή της τάξης του οποίου η στολή κατασκευάστηκε με κομμένα και κολλημένα κομμάτια από κουρελάκια, μαλλάκια και πλαστικές σακούλες σαν ομαδική εργασία.
- Για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου κατασκεύασαν έναν τεράστιο τσολιά, όπως έκαναν και με τον κλόουν και στολίσαμε την είσοδο του σχολείου.
- Το Πάσχα κατασκευάσαμε αυγοθήκες, κάρτες και διακοσμητικά στολίδια, βάψαμε αυγά και στολίσαμε λαμπάδες.
- Αντλήσαμε θέματα και από άλλες γιορτές όπως η γιορτή της μητέρας, του πατέρα, η γιορτή του συμμαθητή μας για να φτιάξουμε μικρές κατασκευές σαν δωράκια. Αλλά και θέματα από τη φύση και το περιβάλλον.
Οι διαθεματικές εξακτινώσεις και προεκτάσεις του θέματός μας κατά μάθημα του Α.Π. ήταν οι παρακάτω:
Η Γλώσσα μου: Εικονογράφησαν αγαπημένα τους ποιήματα και παραμύθια, καθώς και ποιήματα και παραμύθια που έγραψαν οι ίδιοι οι μαθητές και δημιούργησαν τα δικά τους βιβλία.
Τα Μαθηματικά μου: Έμαθαν να μετρούν και να σχεδιάζουν με το χάρακα για να ντύνουν με τον καλύτερο και οικονομικότερο τρόπο τα υλικά που χρησιμοποιούν. Έμαθαν να ταξινομούν σωστά τα υλικά και να τα μοιράζονται εξίσου.
Μελέτη Περιβάλλοντος: Ζωγράφισαν και κατασκεύασαν θέματα εμπνευσμένα από τις επιμέρους ενότητες του μαθήματος ( π.χ. ζωγραφική με σπόρους, με αποξηραμένα λουλούδια και φύλλα, με εικόνες από περιοδικά, μοντέλα μέσων συγκοινωνίας κ.ά.).
Αισθητική Αγωγή: Από τον τίτλο και μόνο καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική ήταν σαν μέρος του προγράμματος.
Μέσα – Υλικά
Βιβλία, περιοδικά, φωτογραφική μηχανή, ανακυκλώσιμα απορρίμματα, κόλλες, χαρτιά, χαρτόνια, ψαλίδια, γραφική ύλη, χρώματα.
Φάση 4: Περάτωση του Σχεδίου
Εργασίας – Αξιολόγηση
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς συγκεντρώσαμε όλες τις εργασίες των μαθητών, τις χωρίσαμε σε θεματικές ενότητες και τις παρουσιάσαμε στους μαθητές του σχολείου και τους γονείς και κηδεμόνες σε ειδική εκδήλωση που έγινε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου μας, καθώς και σε δασκάλους της περιφέρειας μας μετά από πρόσκληση του Σχολικού μας Συμβούλου.
Η εκδήλωση φωτογραφήθηκε και μαζί με όλο το φωτογραφικό υλικό που είχαμε συγκεντρώσει από τις δραστηριότητες μας όλη τη διάρκεια της σχ. Χρονιάς συνθέσαμε το δικό μας βιβλίο με θέμα: «Χειροτεχνίες με Υλικά από τη Φύση».
Εκτίμηση του προγράμματος
- Πέτυχαν όλοι οι στόχοι που θέσαμε στην αρχή του προγράμματος.
- Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν, ικανοποιήθηκαν και απόλαυσαν την κάθε δραστηριότητα.
- Μαζί με τους μαθητές χάρηκαν οι γονείς και οι κηδεμόνες τους.
- Ένιωσαν την ικανοποίηση του δημιουργού, αγάπησαν την Ε.Ζ. και τη συμμετοχή τους σε ανάλογες δραστηριότητες.
- Επιδοκιμάστηκαν από μαθητές, γονείς και δασκάλους και ισχυροποιήθηκε η αυτοπεποίθησή τους.