ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ   ΣΧΕΔΙΟ  ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

 

ΜΑΘΗΜΑ :  ΙΣΤΟΡΙΑ  Ε΄ ΤΑΞΗΣ

 

ΕΝΟΤΗΤΑ:ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ

 

ΜΑΘΗΜΑ: Οι  Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα»

 

Διδακτικοί στόχοι: ( γνωστικοί, μεθοδολογικοί- διαδικαστικοί- εννοιολογικοί)

 

1. Γνωρίσουν τα γεγονότα που συνδέονται με τη Στάση του «Νίκα»

 2. Να αναζητήσουν τα αίτια και να εκτιμήσουν τις συνέπειες της Στάσης του «Νίκα» για την πόλη και τη βυζαντινή αυτοκρατορία ειδικότερα.

3. Να κρίνουν και να  αξιολογήσουν τις ενέργειες των προσώπων που πήραν μέρος σ’ αυτή, μέσα από τα αποτελέσματά τους.

4. Να  κατανοήσουν ιστορικές έννοιες- όρους, όπως:  εξέγερση, στάση, επανάσταση

5. Να  ασκηθούν στην αξιοποίηση ιστορικών πηγών

6. Να  διατυπώσουν, με βάση τα γεγονότα του μαθήματος, συμπεράσματα και γενικεύσεις

 

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

 

α. προσέγγιση της γνώσης

 

     Ο δάσκαλος κεντρίζει την περιέργεια των μαθητών (αφόρμηση) παίρνοντας αφορμή από τον τίτλο του μαθήματος και την εικόνα 1 και τους καλεί να κάνουν σχετικές υποθέσεις. Διηγείται  ο ίδιος τα γεγονότα ή προτρέπει τους μαθητές να  καταφύγουν στο κείμενο, για να ελέγξουν τις υποθέσεις τους.  

 

Β. Επεξεργασία νοηματική, ιστορική, διαθεματική, εννοιολογική

 

Η νοηματική επεξεργασία γίνεται με ερωτήσεις του τύπου : τι;  πού; ποιος;  ποιοι; πότε; πώς; γιατί;

Η Ιστορική επεξεργασία γίνεται με ερωτήσεις που αναφέρονται στα αίτια και τις αφορμές της εξέγερσης των δήμων (έλεγχος στα έσοδα των Δήμων, ) τον τρόπο αντιμετώπιση της στάσης (στρατιωτική επέμβαση) και  τα αποτελέσματα που αυτή είχε. Εδώ είναι σκόπιμο να  γίνουν συσχετισμοί (αίτια, αφορμές, τρόπο αντιμετώπισης και αποτελέσματα)  με παρόμοια γεγονότα σε άλλες ιστορικές περιόδους και με σημερινά  ή πρόσφατα  γεγονότα ( εξέγερση στο πολυτεχνείο ), για να διατυπωθούν συμπεράσματα και γενικεύσεις, π.χ.: ΄Όταν ο λαός υποφέρει εξεγείρεται κτλ.

    Για διαθεματική επεξεργασία προσφέρονται οι διαθεματικές έννοιες σύστημα, μεταβολή. Συγκεκριμένα με κατάλληλες ερωτήσεις και χωρίς ορολογίες οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι οι κοινωνίες έχουν τα χαρακτηριστικά ενός συστήματος του οποίου τα μέρη ( άρχοντες, διοικητικοί μηχανισμοί, νόμοι, δικαιοσύνη,  κοινωνικές τάξεις, επαγγελματικές ομάδες κτλ.) αναπτύσσουν σχέσεις, αλληλεπιδρούν  μεταξύ τους και ότι  οι μεταβολές οι οποίες επισυμβαίνουν σε ένα μέρος του συστήματος αφομοιώνονται από το ίδιο το σύστημα μέσω ρυθμιστικών μηχανισμών. Αν δεν λειτουργήσουν οι ρυθμιστικοί μηχανισμοί, γίνονται μεγάλες ανατροπές και το σύστημα καταρρέει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν κατέρρευσε το σύστημα, όπως έγινε με τη Γαλλική Επανάσταση ή την Επανάσταση του 1821, επήλθαν όμως σημαντικές   μεταβολές: καταργήθηκαν οι Δήμοι και «κάθε φωνή λαϊκή διαμαρτυρίας σώπασε». Είναι προφανές ότι τέτοιου είδους επεξεργασία κινείται στις αρχές και τη φιλοσοφία του ιστορικού εγγραμματισμού, για τον οποίο έγινε λόγος πιο πάνω

Η προτεινόμενη διαθεματική επεξεργασία, διευκολύνει και την  εννοιολογική επεξεργασία και συγκεκριμένα την κατανόηση ιστορικών εννοιών και όρων , όπως: εξέγερση, στάση  και επανάσταση

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 

Η αξιολόγηση γίνεται με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί και, όπως τονίστηκε πιο πάνω, δεν περιορίζεται μόνο στη δηλωτική γνώση, αλλά επεκτείνεται και στη διαδικαστική και την εννοιολογική. Οι ερωτήσεις στο βιβλίο του μαθητή, οι δραστηριότητες στο Τετράδιο Εργασιών και οι διευκρινίσεις στο βιβλίο για τον εκπαιδευτικό διευκολύνουν στη διαμόρφωση  μέσων για την αξιολόγηση του μαθήματος. Αυτά που τονίστηκαν πιο πάνω για την αξιολόγηση ισχύουν και για το συγκεκριμένο μάθημα.